Hakikat vicdan haysiyet

Ebru Nihan CELKAN*

Hakikat iki kişiye muhtaçtır.
Biri onu dillendiren, diğeri onu anlayan.
Halil Cibran

Hakikat: Nesnel gerçeğin düşüncedeki yansısı.

Fatih’te 10 aylık Aybüke, cami avlusunda anneannesinin kucağında donarak hayatını kaybetti.

Aybüke anneannesiyle beraber sokakta yaşıyordu. 

Vicdan: Bireyde veya ahlaki özne ya da failde var olan doğru ve yanlış duygusu.

55 yaşındaki, 11 çocuk annesi Taybet İnan, 19 Aralık 2015’te komşusundan dönerken panzerden açılan ateş sonucu hayatını kaybetti. Ona yardıma gitmek isteyen akrabası Yusuf İnan da evinin  bahçesinde vuruldu ve ertesi gün hayatını kaybetti. 25 Aralık 2015 tarihinde yani vefatın 7.günü Taybet İnan’ın cenazesi sokaktan alındı. Sokağa çıkma yasakları nedeniyle Taybet İnan’ın cenaze töreni ve defin işlemi gerçekleştirilemiyor. Taybet İnan’ın cenazesi halen morgda.

Haysiyet: Değer, saygınlık, itibar.

Göçmenlerin ucuz olduğu için tercih ettiği ancak, standart dışı üretim olan ve ölümleri yol açan can yeleklerinin üretildiği İzmir’de bir atölyeye baskın yapıldı. Baskın yapılan merdivenaltı imalathanede Suriyeli mülteci çocukların çalıştırıldığını tespit edildi.

KOPUŞ

Hemen hemen her yerde Türkler ve Kürtler arasında bir kopuş olasılığından bahsediliyor. Ard arda yaşanan ve insan olanların dip noktasını kestiremediği zorbalıklar bu olasılığı her geçen gün mümkün kılıyor. Fakat yaşanan ve derinleşmesi muhtemel tek kopuş bu mu? Bu ayrışmayı hızlandıran insanı insan olma vasıflarından uzaklaştıran daha derin bir kopuş yaşıyoruz. Bizi insan yapan özelliklerimiz vahşice yırtılarak bizlerden uzaklaştırılmak isteniyor.

Gün boyunca karşılaştığım insanların, arkadaşlarımın, ailemin ve tanıdıkların gerçek veya kurgu arasında artık ayrım yapamadığını daha da kötüsü bu ayrımı yapmak dahi istemediğini fark ediyorum. Hakikatin peşini bırakıyoruz. Her geçen gün gerçekle bağlantımız kopuyor. Hakikat hızla gözlerden uzaklaşırken yanında vicdanı da, haysiyeti de götürüyor.  

Bu öyle bir yarılma ki İstanbul’un en merkezi semtlerinden birinde bir bebeğin nasıl soğuktan donarak ölebileceğini, öldürülmüş bir kadının cenazesinin günlerce sokakta kalmasını, Suriyeli mülteci çocukların yasa dışı çalıştırılmasını sorgulayamıyoruz. Kimse bunları konuşmak istemiyor. İnsanların bir kısmı bunların kurgu olduğuna inanıyor bir kısmı gerçek olsa bile ne yapabilirim diye düşünüyor, bir kısmı eğer oraya bakmazsa sorunun yok olacağını düşünüyor.

Oysa 10 aylık bir bebek soğuktan donarak öldü, öldürülen kadının cenazesi hala usulünce defnedilemedi ve Suriyeli göçmen çocuklar kimbilir hangi işlerde hangi koşullarda çalıştırılıyor?

Bunlar insan olma ve insan kalma ısrarındakileri şaşırtmaya devam etmeli. Bu ölümlere, barbarlığın sıradan hale gelmesine alışmamalıyız. Zorbalık karşısında dehşete düşme ve gerçeği sorgulama vasfımızı kaybetmemeliyiz. Hakikat, vicdan ve haysiyet ile bağımızın kopmasına izin verirsek diğer kopuşlar birbiri peşi sıra gelecek.

ANLATALIM, SARILALIM, KOLLAYALIM

Yılgınlığa, umutsuzluğa ve boşluğa düşüyoruz. Günlerimiz gri, siyah geçiyor. Oysa bilincimiz yerinde yılgın olmak yerine başka seçimler yapma iradesini ortaya koyabiliriz. En yakınlarımızdan başlayarak bildiğimiz hakikatleri aktarabilir en azından bir kişinin dünyasının gerçekle kopuşunu engelleyebiliriz. En yakından başlayarak safları iyice sıklaştırma zamanı, birbirimizi kollama zamanı. Büyük, şatafatlı, göz alıcı ve debdebeli içi boş birer reklam panosuna dönmüş, kişiselleşmiş kof ideolojilerin dayatmalarına karşı çıkmak acıyı yaşayan insanla, insanlarla dayanışmayla onun acısını duyumsamakla mümkün. Ete kemiğe bürünmüş, kişiselleşmiş ve artık neredeyse bir insana dönüşmüş ideolojilerin cinneti karşısında insan kalabilmek için yüzümüzü insana dönmeliyiz, yani birbirimize, yani en yakınlarımıza. İnsan iyiliği görür ve bilir. Şimdi iyiliği bulma, onu ortaya çıkarma, çoğaltma ve sakınma zamanındayız.

Hakikatı korumak için gerçeği dillendirmekten anlatmaktan bıkmayalım, vicdanı hep anımsamak için en yakınımızdan başlayarak birbirimize sarılalım ve insan haysiyetinin daha fazla zedelenmemesi için onu kollayalım.  

*Oyun Yazarı