Asgari ücret, Rusya bahane, İŞKUR’dan işçi şahane

Fırat TURGUT
İstanbul

Asgari ücretin 1300 liraya çıkarılmasını ve Rusya krizinden dolayı iş yapamadıklarını gerekçe gösteren patronlar fabrikalardan işçi çıkarıyor. Metalden tekstile kadar aralıklarla çıkarılan işçilerin sayısı ayda 200’ü aşıyor. İşten atmalarda, Hükümetin çıkarmış olduğu yasalar da patrona kolaylık sağlıyor. Zira Hükümetin açıkladığı “İstihdam, sanayi yatırımı ve üretimi destekleme paketi”nde, işe yeni başlayan bir işçinin ücretinin (asgari ücret), vergisinin ve priminin İŞKUR tarafından ödeneceği belirtiliyor. Akademisyen Özgür Müftüoğlu, “Patron iki yönlü kazanıyor. Hem daha az işçiyle işini yapıyor. Hem de işten çıkardığının yerine daha ucuza işçi alıyor ve iş gücü maliyetini devlet üstleniyor” dedi.

HEDEFTE KADROLU İŞÇİ VAR

Asgari ücretin ve Rusya krizinin bir bahane olduğuna dikkat çeken Özgür Müftüoğlu, “Burada işçilik maliyetini düşürmek gibi bir hedef var. Aynı işi daha az işçiyle yapıyorlar. Yani daha az emek gücüyle daha fazla iş. Bir şekilde bir esneklik yaratmak da istiyorlar” dedi.

İşten atmalarda tercihlerin kadrolu, sosyal güvencesi olan ve belli bir ücreti bulunan işçilerden yana olduğunu belirten Müftüoğlu, “Belki de sendikalı olan işçilere yöneliyorlar. Örgütsüzlüğü istiyorlar” diye konuştu.

‘MALİYET TOPLUMA YIKILIYOR’

İş güvencesinin olmadığı esnek çalışmanın dayatıldığını ifade eden Müftüoğlu, Hükümetin de hazırladığı yasaların patronların işini kolaylaştırdığını dile getirdi. “İstihdam, sanayi yatırımı ve üretimi destekleme paketi”yle, işe yeni başlayan bir işçinin ücretinin, vergisinin ve priminin İŞKUR tarafından ödeneceğini belirten Müftüoğlu, “Bu da patronu mevcut kadroya sahip işçiye yöneltiyor. 2 bin lira ücretle çalışan bir işçiyi işten çıkartıyor. Sigorta priminin, vergisinin daha düşük olduğu işçiyi işe alıyor. Burada da işverenin yükünün devlete aktarılması gibi bir politika var. İşçi için devlet yükü üstleniyor gibi gözüküyor. İyi bir şey gibi gözüküyor. Ama aslında, kadrolu işçinin işinden olması ve düşük ücrete çalıştırılan işçinin maliyetinin topluma yüklenmesi anlamına geliyor. Bu durum patronun iki yoldan işine yarıyor. Olan işçiye oluyor” diye konuştu. Müftüoğlu, şöyle devam etti: “Önemli olan bunlara karşı işçilerin örgütlülüğü ve mücadelesidir. İşçi sınıfının örgütlenmesinin önündeki engellerin aşılması; güvenceli, insanca çalışma koşullarıyla çalışma talebinin mücadelesidir.”

İŞTEN ATMA, KAYIT DIŞI ARTIYOR

Asgari ücret ve Rusya krizi bahanesiyle işten atmaların yaşandığı örneklerden bazıları şu şekilde:
* Kayseri Kumtel’de, Boydak Holding bünyesindeki Bellona ve İstikbal’de günde 3-4 kişi çıkarılıyor. Bu rakam 1-2 ay içerisinde 200’ü aşıyor. İşçiler, ihbar tazminatını almadan, kıdem tazminatlarını alarak çıkarılıyor. Boydak’ta TİS’ten sonra, zam miktarı asgari ücrete gelen kadar olacaktı. Ama patron, yüzde 30 zam vermeye yanaşmıyor ve işçi çıkarıyor. Işık Soba’da da yeni yılın ilk günü 35 işçi işten atıldı. İşten atmalara asgari ücretin artması gerekçe gösteriliyor.
Ayrıca işten atılan işçilerin yerine mülteci işçiler kayıt dışı olarak çalıştırılıyor. Büro mobilyaları üreten CEHA’da daha önce 850 işçi çalışıyordu. Atılan 400 civarında işçinin yerine Suriyeli mülteci işçiler kayıt dışı olarak çalıştırılıyor.
* İşten çıkarmalar Trakya bölgesinde de yaşanıyor. Rusya’yla çalışan, 300 civarı işçinin çalıştığı Süper Tekstil’den 92 işçi yılbaşından önce işten atıldı. Örgü makinesinde 74 makinenin 18’i çalışıyor. İşten atmaların devam edeceği bildiriliyor. Birlik Caputone’den 30 işçi atıldı. Grup Tekstil’den 15 işçi atıldı. İşten atmaların süreceği söyleniyor. Penti’den 300 işçinin işten atılacağı belirtiliyor. BSH, Arçelik ve Hema Traktör gibi metal fabrikalarında ise sözleşmesi biten işçilerin sözleşmelerinin yenilenmeyeceği söyleniyor. Yenilenmemesi halinde 2 bine yakın işçinin işsiz kalacağı anlamına geliyor.
* Bursa’da Coşkunöz’de 3, Mako’da 10’a yakın işçi çıkarıldı. Asgari ücretin artmasıyla metalde en düşük ücretin 1900 lira olması ve ikramiyelerin de yükselmesi gerekiyor. Bu sebeple işten atmaların, bu ay içerisinde metalde ve diğer sektörlerde süreceği bekleniyor.
* İskenderun’da ise Yazıcılar Demir Çelik’te 200 işçi çıkarıldı. Ayrıca Nursan’da bin işçi 4 Ocak’a kadar ücretsiz izine gönderildi. İşçilerin 4 Ocak itibarıyla da işbaşı yapmadığı belirtildi. Burada da asgari ücret bahane olarak gösteriliyor.
* Gebze’de bulunan metal fabrikalarında da Rusya’dan hammadde alınamadığı bahanesiyle işten atmaların yaşanacağı belirtiliyor. Fabrikalardan Çolakoğlu’dan 350 kişi, Güler Demir’den 300’e yakın işçinin işten atılacağı söyleniyor. Ayrıca Kroman’da bir aydır bir vardiya çalışmazken, Alstom’da işçilere gönüllü çıkış önerildiği öğrenildi.
* İstanbul’da bulunan Rimaks fabrikasından 70 işçi işten atıldı. Yılbaşı öncesi çıkarıldı. Aka Deri’de ise en son 9 kişi atıldı. Deri fabrikalarının bir kısmı kapandı. Kapanmayanlar ise küçüldü. İşten atmaların sürmesi bekleniyor.