İşçi semti: Emek Mahallesi

40 bini aşkın kişinin yaşadığı Eskişehir’in en kalabalık mahallesi Emek Mahallesi nasıl bir mahalledir, çoğunlukla kimler oturur bu semtte, Emek Mahallesi’nde oturan genci, yaşlısı, kadını, erkeği ne yapar? İşte size Emek Mahallelilerin dilinden Emek Mahallesi portresi:

30 senedir Emek Mahallesi’nde yaşayan İşçi Sinan Tekin’e göre Emek Mahallesi kozmopolit ama esas olarak yoksul kesimin oturduğu bir yer. Görüştüğümüz birçok kişinin işçi semti olarak tanımladığı mahallede Emirdağlılar önemli bir nüfusu oluşturuyor. 

Emirdağ’a bağlı Örenköy Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Abdülkadir Ertay da mahallenin son zamanlarda çok geliştiği düşüncesinde, ancak “Hâlâ çok büyük eksiklikler var” diyor. “Yakın zamana kadar mahallede hiçbir şey yoktu o yüzden mahalleli tramvaya bile sevinir oldu” diyen Ertay, tramvay yolunda gerekli önlemlerin alınmamasından şikayetçi. Yeterli koruyucu bariyer konulmadığı için çok fazla kazanın ve ölüm olayının gerçekleştiğini belirten Ertay, mahallede insanın ailesiyle vakit geçireceği bir yer olmadığını söylüyor. Ertay, sinema, tiyatro salonu ve spor tesisinin olmamasının da büyük eksiklik olduğunu vurguluyor. 

Dernek üyesi Tek-San Sanayii sitesinde çalışan Nurettin Yörümez’in şikayetleri de benzer. Yeterli sosyal mekanın olmadığını tekrarlıyor. Mahallenin tek kültür merkezi olan Odunpazarı Emek Gençlik Merkezinin ağustos ayında açıldığına dikkat çekiyor. Hem çocuklar ve gençler hem de kadınlar için ücretsiz kursların olduğu merkeze ilginin yoğun olduğu belirtiliyor. 

Emek Mahallesi’nde birçok ailede her iki eş de çalışıyor. Vardiyaları uymadığı için eşlerin birbirini doğru dürüst göremedikleri belirtiliyor. Asgari ücret belli, bir maaş yetmiyor, mecbur herkes çalışacak. Sabah 06.00-08.00, akşam ise 22.00-23.00 arası Ertaş Caddesinde her yer işçi durağı. Sabah akşam servislerle fabrikalara işçi taşınıyor.

GENÇLER: CUMARTESİ DE TATİL OLSUN

Mahallede tanıştığımız genç işçilerle sohbet ediyoruz. Askerlik çağına gelmiş kimle konuşsak bir yerde çalışıyor. Talat da Sercan da liseyi yeni bitirmiş, şu an bir okulun kantininde çalışıyor. Ahmet ise hâlâ ortaokul öğrencisi. “Üniversite okuma düşünceniz yok mu?” diye soruyoruz. “Yok abi işçi çocukları işçi olur burada. Küçükken simit satmaya başlar, lise bitince fabrikaya girer” cevabını alıyoruz. Sohbete Bozüyük’te Pakcam’da çalışan Akın dahil oluyor. Düşük ücretler nedeniyle çoğu mahallelinin ek mesaiye kalmak zorunda olduğunu belirten Akın, sosyal faaliyetler için zaman bulamamaktan şikayetçi. Akın, “Günde 12 saat çalışıyoruz, 1 saat yola gidiyor. Bir pazar günümüz var onda da öğlene kadar evde dinleniyoruz. Geriye de bir şey kalmıyor zaten” diyor.

Gençler, sosyal faaliyet olarak internet kafeye ya da kahvehaneye gittiklerini belirtiyor. Ahmet ise Odunpazarı Gençlik Merkezine “takıldığını” söylüyor. Mahallede uyuşturucu kullanımı çok yaygın olmasa da varmış ama geçen yıla göre düşmüş. Nedenini ise Talat açıklıyor “Bonzai nedeniyle yaşanan ölümlerden sonra millet korktu.” Mahalleli gençlerin bir kısmında araba düşkünlüğü var. Hatta bir gençlik grubuyla sohbet ettiğimiz sırada Vectra marka araba kullananların buluşmasına tanık oluyoruz. Sosyal medyadan bulmuşlar birbirlerini. Gençlerden biri “Araba hastalık abi, sevgilim gibi bir şey.” diyor. Maaşının önemli bir kısmı arabaya gidiyormuş. Arabanda çıkartma, yazılama falan var mı diye soruyoruz, “Yok abi Şahinciden farkımız olsun” cevabını veriyor. 

Gençlerin büyük çoğunluğu sadece pazar günü çalışmıyor. Geçler, cumartesinin de tatil olmasını istiyor. Gençlerin büyük bir kısmı mahallede durmayı tercih etmiyor, boş vakti bulur bulmaz çarşıya iniyor. Bademlik, Şahintepesi çekirdek-gazoz mekanı, mangal yapmak için adres ise Mamuca Göleti veya Şehr-i Derya Parkı. 

Aldıkları ücretin kendilerine yetip yetmediğini, asgari ücretin arttırılmasına dair düşüncelerini soruyoruz. Emek Mahalleli Gençler, asgari ücretin en az 1500-1600 lira olması gerektiğini düşünüyor. Gençler, “Ocak ayı zam ayı abi verdikleri gibi aldılar” diyor. İçlerinden biri şu an 1200 lira alıyormuş ve kendi maaşının asgari ücretten fazla olması gerektiği düşüncesinde. Son olarak hayallerini soruyoruz. Her ikisi de araba ve ev sahibi olmadan evlenmeyi düşünmüyor. Yine her ikisi de kendi işini kurmayı istiyor. Birinin hayalinde araba aksesuarı satan bir dükkan, diğerinin ise oto yıkamacı var. 

‘KAPIMIZI KİLİTLEMEDEN DIŞARI ÇIKABİLİYORUZ’

Mahalledeki kadınlar mahallede çöplerin yığılmasından şikayetçi ama son zamanlarda mahallenin gelişmesi, süpermarketlerin açılması hayatlarını kolaylaştırmış. “Artık çarşıya inmeye gerek yok her işimizi burada hallediyoruz” diyor. 

Emek Gençlik Kültür Merkezindeki kursları da takip ettiklerini belirten kadınlar, faaliyetlerden memnun ve çoğaltılmasını istiyor. Komşuluk ilişkilerinin diğer mahallelere göre çok iyi olduğunu, kapılarını kilitlemeden rahatça dışarı çıkabildiklerini, herkesin birbirini tanıdığını ve birbiriyle dayanıştıklarını belirtiyor.