Güneş Ne Kadar Sıcak?

Güneş Sitemi’nin merkezindeki nükleer enerji kaynağı Güneş, Dünya’daki yaşamın sürdürülebilmesini sağlayan ısı ve ışığı üretiyor. Peki Güneş ne kadar sıcak?

Güneş’in her bir parçası için cevap farklıdır. Çünkü sıcaklık Güneş’in katmanlarına göre değişmektedir. Güneş’in merkezi en yüksek sıcaklığa sahipken, dış katmanlara doğru gidildikçe sıcaklık düşmekte ve ilginç bir şekilde Güneş atmosferinin sınırında tekrar ısınmaktadır.

Yerçekimi Güneş çekirdeğinde şiddetli bir basınca ve 15 milyon santigrat -27 milyon Fahrenhayt- dereceyi bulan sıcaklığa neden oluyor ve bu da yıldızın enerji kaynağı olan nükleer füzyonu üretiyor.

Üretilen bu enerji Güneş’in füzyona neden olacak basınç ve sıcaklığa sahip olmayan ışınsal bölgesinde dışarıya doğru yayılıyor. Bu bölgede sıcaklık 7 milyon santigrattan 2 milyon santigrada-12.6 milyon fahrenhayttan 3.6 milyon fahrenhayta- düşüyor. Taşınım -konvektif- bölgesi denen bir sonraki bölgede ise plazma baloncukları ısıyı yüzeye taşıyor ve bu bölgenin sıcaklığı 2 milyon santigrat dereceye ulaşıyor.

Sonra enerji Dünya’dan görülen ışığın üretildiği nispeten daha soğuk olan -5.500 santigrat derece- Güneş yüzeyine -fotosfere- ulaşıyor.

Yine de bilinmeyen nedenlerden ötürü Güneş’in sıcaklığı Güneş atmosferine gelindiğinde tekrar artıyor ve Güneş atmosferinin en dış kısmında tekrar 2 milyon santigrat dereceye -3.6 milyon fahrenhayt- kadar yükseliyor.

Çeviren: Ceren Özveri
Kaynak: http://www.livescience.com/42593-how-hot-is-the-sun.html

Neden Bazı İnsanlar Acı Hissedemez?

Acıyı hissetmek hayatta  kalmamızı sağlayan mekanizmalardan biri olmasına rağmen bazı insanlar acı hissetme yeteneğinden yoksun olarak dünyaya geliyor. Peki bu nasıl mümkün olabilir?

Bilim adamları her geçen gün acı hissetmeyen insanlar hakkında daha fazla şey öğreniyor. Son olarak fiziksel acıyla bağdaştırılan herhangi bir his deneyimlemeyen insanlardaki bazı genetik göstergeler tanımlandı. PRDM12 geninde ortaya çıkan ve  fiziksel acıyı beyne ileten sinir hücrelerinde bozukluğa neden olan mutasyon bu göstergelerden biri.

Bir diğer mutasyon da acı hissini oluşturan ve ileten nöronlarda kullanılan sodyum kanallarını baskılayan SCN9A genindeki mutasyon.

Ancak ilginç bir şekilde bilim adamları vücudun, acı hissi olmamasına rağmen dış etkene tepki verdiğini gözlemledi.
Nature dergisinde yayınlanan bir araştırmada bilim insanları bu genetik mutasyonlara sahip fareleri ekstrem sıcaklıklara ve soğuğa maruz bıraktı. Fareler fiziksel bir tepki vermese de bilim insanları farelerin vücudunda yüksek miktarda vücut tarafından üretilen doğal bir opioid (anestezik) olan enkefalin gözlemledi.

Araştırmacılara göre bu genetik mutasyonlara sahip insanlar opioid üretiminde bir artış göstermezse acıyı hissedebilirler. Genelde opioid doz aşımını tedavi etmek için kullanılan nalokson ilacı PRDM12 genetik mutasyonuna sahip bir kadın deneğe verildi ve denek gerçekten de daha önce hiç hissetmediği acı olarak nitelendirilebilen bir hissi deneyimlediğini belirtti.

Çeviren: Ceren Özveri
Kaynak: http://testtube.com/dnews/why-some-people-don-t-feel-pain

Kitap Önerisi

Michael Brooks’dan Büyük Sorular: Fizik
Büyük Sorular dizisi okurun gündemine tarih boyunca insanların aklını kurcalamış temel felsefi ve bilimsel sorunları taşıyor. Bu sorulara en büyük düşünürlerin verdiği cevapları sunuyor. Büyük Sorular:
Fizik başlığında Michael Brooks kuantum fiziğini, göreliliği ve gerçekliğin gerçek doğasını anlamamız için elzem olan 20 zihin açıcı soruyu tartışıyor. İşte bunlardan bazıları!
Zamanda seyahat edebilir miyiz?
Tanrı Parçacığı nedir?
Fiziğin amacı nedir?
Zaman nedir?
Katılar gerçekten katı mıdır?
Ben eşsiz miyim?

“Özgürlük, doğa yasaları karşısında düşlenmiş bir bağımsızlıkta değil, ama bu yasaların bilinmesinde ve bu bilme aracıyla bu yasaların belirli erekler için yöntemli bir biçimde kullanılma olanağındadır.” Friedrich ENGELS (1820-1895)