Ücret Farkı Arasındaki Boşluk Nasıl Kapatılır?

Hazırlayan: Lili CAN – İrem KARABATAK

Cumhurbaşkanı John F. Kennedy’nin Eşit Ücret Yasası’nı imzalamasından yarım yüzyılı aşkın bir süre geçmesine rağmen cinsiyetler arası ücret farkı hala varlığını sürdürüyor. Öyle ki, Amerikan Nüfus Sayım İdaresi’ndeki verilere göre, erkeklerin kazandığı her bir dolara karşın kadınlar 79 sent kazanmakta. Harvardlı ekonomist Claudia Goldin’in elde ettiği verilere göre; kadın cerrahlar erkek cerrahların kazandığının yüzde 71’ini, aşçılar ise yüzde 87’sini kazanıyor. 
Ücretlerdeki bu fark, işçilerin aldığı eğitim ve sahip olduğu deneyim, seçtikleri iş, çalıştıkları süre ya da ne kadar izin kullandıkları gibi ekonomistlerin ölçebileceği herhangi bir faktörle tam olarak açıklanamıyor. Bu farkı kapatmak üzere ileri sürülen bazı fikirler ise şöyle: 
* Herkesin ücretini kamuoyuna açıklamak
Washington Üniversitesi’nden sosyolog Jake Rosenfeld, ücretlerin kamuoyu ile paylaşılması durumunda bu farkın ortadan kalkacağını savunuyor. Rosenfeld, cinsiyetler arasında görülen bu ücret eşitsizliklerinin farkına varılması durumunun bütün normları değiştirebileceğini düşünüyor. 
* Pazarlık etmek ya da etmemek
Ekonomist Linda Babcock’un yaptığı bir araştırmaya göre, iş tekliflerinde, erkekler yüzde 51.5 kadınlar ise yüzde 12.5 oranında ücret hakkında soru soruyorlar. Babcock’un başka bir araştırmasında ise kadınların erkeklere göre yüzde 30 daha düşük ücret istedikleri ortaya çıkmış. Genellikle kadınlar ücret konusunda patronun karşısına çıkmada engeller yaşasa da erkekler bu konuda daha çok cesaretlendiriliyorlarmış. Bu konuda kadınlara önerilen, verilecek ücreti pazarlık konusu yapmaları.
* Önceki ücretlere güvenmeyin
Bir işe başvururken daha önceki işçilerin aldığı ücreti sormayın, diye öğüt veriyor Babcock. Çünkü önceki ücretler üzerinden giriştiğiniz bir ücret pazarlığından çok da karlı çıkmayacaksınız.
* Anneler için işi kolaylaştırın
Araştırmalar kadınlar ve erkeklerin okullarından mezun olduktan sonra yaklaşık olarak aynı ücretlerle çalışmaya başladıklarını, ancak birkaç yıl sonra kadınlar çocuk sahibi olmaya başlayınca cinsiyetler arası ücret uçurumunun genişlediğini ortaya koyuyor. Kadınlar çocukları için daha az saat çalıştıkları ya da ara verdikleri için ücretlerinde gecikmeler yaşıyor. Doğum izni, çocuk bakım izni gibi uygulamalar kadınların işlerini kaybetmemesi ve ücretlerinin düşürülmemesi için önemli.
* Daha rahat çalışma yerleri yaratın
Harvardlı ekonomist Claudia Goldin cinsiyetler arası ücret uçurumunun en çok ekonomi ve tıp alanındaki mesleklerde yüksek olduğunu belirtiyor. İnsanlar kendi programlarıyla çalışırlarsa ya da eczacılar gibi nöbetleşe çalışılırsa bu uçurumun daralacağını düşünüyor. Belki şirketler fazla mesai ve fazla çalışma meselelerini gündeme alırlar ve eşit bir düzenleme yapabilirlerse, bu da uçurumu azaltır!
* Yasayı değiştirin
Yasalar her zaman yukarıda sayılanların hepsini içermiyor. Şimdiye kadar en güçlü eşit ücret yasası geçtiğimiz ay Kaliforniya’da yürürlüğe girdi. Erkeklerle kadınların, federal Eşit Ücret Yasası’nın zorunlu tuttuğu gibi sadece aynı işi yapmalarına göre değil, benzer işler için de aynı ücreti almaları gerektiğini vurguluyor bu yasa. 
Ayrıca federal olarak önerilen Maaş Çeki Doğruluk Yasa Tasarısına göre şirketler ücret verilerini hükümete rapor etmek zorunda kalacak; bu da ücret pazarlıklarını ve iş davalarını daha da kolaylaştıracak. Ne var ki yasa şu an Kongre’de beklemede.

KADINLARA 3 HAFTA SÜRE VERİLDİ
Tanzanya Cumhurbaşkanı John Magufuli, ülkede oldukça ilginç bir yasağa imza attı. Mini etek ve elbiselerin HIV ve AIDS’in yayılmasına yol açtığını iddia eden Magufuli, bu tür ‘kışkırtıcı’ giyimden kurtulmaları için kadınlara 3 hafta süre verdi. Tanzanya’da birkaç ay önce de buna benzer bir yasak getirilmiş; “ülkedeki gençleri olumsuz etkilediği” gerekçesiyle yine ‘kışkırtıcı’ bulunan twerking dansı yasaklanmıştı.

MISIRLI YAZAR FAİTMA NAOOT’A 3 YIL HAPİS CEZASI
Mısırlı Yazar Faitma Naoot, 2015 yılının ekim ayında Kurban Bayramı’nda hayvanların kesilmesini kınayan bir Facebook paylaşımında “Kurban Bayramı’nda hayvanların kesilmesi insanlar tarafından yapılan en büyük katliamdır” cümlesini kullandığı için 3 yıl hapis cezasına mahkum edildi. Facebook’ta o paylaşımı yaparken amacının kesinlikle İslam’ı kötülemek olmadığını savunan Naoot’a verilen ceza hemen uygulanmaya başlandı fakat Naoot’un temyiz edebileceği de bildirildi. Naoot, AFP’ ye şöyle konuştu: “Bu cezaya mahkûm edilmemden dolayı kesinlikle üzgün değilim; zira, hapishaneye girmek umrumda bile değil. Fakat beni asıl üzen şey, yenilikçilerin bütün çabalarının boşa gitmiş olması.”

HAİTİ DEPREMİNİN YILDÖNÜMÜ: GİYİM İŞÇİLERİ HALA HAYATTA KALMA MÜCADELESİ VERİYOR
Haiti’de gerçekleşen büyük depremin ülkenin başkenti ve çevresini büyük bir yıkıma uğratalı ve uluslararası toplumun ‘daha iyisini inşa etme’ vaadinde bulunalı 6 yıl geçti. Ancak Haitili giyim işçileri, solidaritycenter.org ile yaptıkları bir röportajda, bugün içinde bulundukları durumun depremden öncesinden daha kötü olduğunu söylediler. Zaten dünyanın en fakir ülkeleri arasında yer alan Haiti’de, tam zamanlı güvenceli iş bulmak oldukça güç. Tekstil sektöründe ise işçilerin aldıkları ücret asgari ücretin çok çok altında. Haitili bir giyim işçisi, içinde bulundukları durumu şu sözlerle özetliyor: “Para kazanamıyoruz. Sağlık ve eğitim hizmetlerinden faydalanabilmek için yeterli paramız yok. Geleceğimiz tehlike altında.”