Gençler TOFAŞ’ta neden çalışmak istemiyor?
Uğur ÖKDEMİR
Bursa
Otomotiv sektöründe yüksek kâr oranı açıklayan fabrikalardan biri olan TOFAŞ’ın insan kaynakları direktörü, genç işçilerin “Beklentimi bulamadım” diyerek fabrikadan ayrılmalarından yakındı. Genç işçilerin neden fabrikada durmadığını sorduğumuz TOFAŞ işçileri ise düşük ücret ve her geçen ağırlaşan çalışma koşullarına dikkat çekerek “Söyledikleri itiraf niteliğinde. Büyüme sadece kendi taraflarında oluyor” dedi.
Bursa’da metal fabrikalarında yayılan ek zam talebi, Renault direnişinin kırılması ve işten atmalarla şimdilik kesilmiş gözükse de fabrikalar için için kaynıyor. İşçilerin taleplerine olumsuz yanıt veren patronlar ise rekor düzeye varan yıl sonu kârlarını ortaya koyarak “yeni yılda daha çok üretim ve kâr” iddiasıyla yollarına devam edeceklerini açıklıyor. Bu fabrikalardan birisi de otomotiv sanayinin en büyüklerinden olan TOFAŞ. Bir gazeteye röportaj veren TOFAŞ İnsan Kaynakları Direktörü Burhan Çakır, üretimin her geçen gün artacağını ve TOFAŞ’ın nüfusu 9 bini bulan büyükçe bir kasaba boyutuna geleceğini söyledi. Yeni iş başlayanların sanayide çalışma isteğinin az olmasından yakınan çakır, şunları söyledi: “Kurulu kapasiteyi zorlayacak hatta aşacak talep var. Fakat yeni başlayanların sanayide çalışma isteği az. Gençler işe giriyor ama fabrikada beklentimi bulamadım, iş beklediğim gibi değil diyerek işten ayrılıyor.” Biz de Çakır’ın yakınmalarını ve genç işçilerin neden TOFAŞ’ta çalışmak istemediğini sorduk.
BİR TEK KENDİLERİ BÜYÜYOR
Uzun yıllar Tofaş’ta çalıştığını söyleyen bir işçi Burhan Çakır’ın açıklaması için; “ Bu açıklama bir anlamda itiraf niteliğinde. Büyüme sadece kendi taraflarında oluyor. Yeni girenler neden işi bırakıyor. İş ağır ve yoğun ama ücret çok düşük. Tabii beklentileri karşılamıyor umduğumu bulamadım diyip çıkışlar olur. Çalışma şartları çok ağır burada aldığı parayı daha rahat bir işte çalışarak da kazanabilir. Bu yüzden yeni gençler tercih etmiyor sanayiyi” dedi. Yöneticilerin fabrika içinde sosyal tesis kurduk diye övündüğünü ancak yemek molalarının bile sadece yarım saat olduğuna dikkat çeken işçi, şöyle devam etti: “Yarım saatte yemek mi yiyelim yoksa sosyal tesislerde zaman mı geçirelim? 2016 yılı öncesinde yeni işçinin saat ücretleri 5.95 liraydı. İş ağır ve ücret yetersizdi. 2016’da ise 7.32 oldu. Saat ücreti böyle olunca eski çalışanlar işi bırakmaya başladı. Saat ücreti 5.95 olduğu dönemde de yeni girenler bu paraya burası çekilmez diye işi bırakıyordu.”
Devletin patronlara verdiği teşviği hatırlatan başka bir işçi “Devlet teşviğiyle geldikleri için işçinin maliyeti yok denecek kadar az oluyor, işverende bunu fırsata çeviriyor. Üçlü vardiya sistemine geçtik her hafta üretimde artış istiyorlar. Bizden 450 bin adet üretim isteniyor. Yıl sonuna kadar stok yapacaklar sonra da kriz var yok şu bahane bu bahane diyerek işçi çıkarımı olacak her sene aynı oyun” diye konuştu.
İŞVERENLE TÜRK METAL ORTAK EĞİTİMDE
“Fabrikada hem üretim hem de işçi artışını hedefleyen TOFAŞ yönetimi bir de baskılardan bahsetse” diyen bir başka TOFAŞ işçisi şunları söyledi: “Biz metal direnişi sonrası sendikal tercihimizi yaptık ve Türk Metal’den ayrıldık. Ama fabrikada Türk Metal’e geri dönün baskısı her geçen gün artıyor. Çelik-İş’e üye olanları operatör yapmıyorlar. Yeni işe girenlere eğitim amaçlı Yakamoz Düğün Salonunda eğitim verdiklerini söylüyorlar. Ama eğitimi Türk Metal işveren ortaklaşa yapıyor. Türk Metal bir saniye bile oradan ayrılmıyor. İşverenin işçilerin tercihini görmezden geldiğinin bir kanıtıdır bu.”
İŞ GÜVENCESİ VERİN İŞÇİNİN DE EZBERİ BOZULSUN
TOFAŞ’ın yeni ürünü Fiat Egea için “Ezber bozan” sloganıyla reklam yapıldığını hatırlatan işçi; “Bizlerin de ezberini bozsunlar artık. İşçinin ‘Acaba yıl sonunda çıkarılacakmıyım, İş güvencem var mı?’ gibi bir dünya soru işaretleri var kafasında. Her yıl sonunda işçi çıkarımları olduğu için ezberledik. Madem ezber bozan bir reklam yaptınız gelin işçiyi işten çıkarmayın, sendikal baskı yapmayın, iş güvencesi verin de işçinin de ezberi bozulsun” dedi.
