Önce olay oluyor sonra hooop Twitter engelleniyor
Patlama oluyor Twitter yavaşlıyor... Eylemler oluyor sosyal medyaya erişim engeli geliyor. Üstelik çoğu zaman yasal bir engelleme durumu da yok. Örneğin Ankara patlamasının ardından Twitter ve Facebook’a erişimin internet servis sağlayıcılar tarafından yavaşlatıldığı tespit edildi.
Nihan GÜNELİ
Milyonlarca aktif kullanıcısıyla dünyanın en popüler sosyal medya sitelerinden biri olan Twitter geçtiğimiz hafta 10. yaş gününü kutladı. Bundan 10 sene önce 21 Mart 2006’da sitenin ilk Tweet’ini atan kurucusu Jack Dorsey sitenin 10 senede bugünkü haber ve haberleşme kaynağı olma özelliğini alacağını tahmin edebilir miydi bilinmez ama, Haziran 2015 verilerine 350 milyon aktif kullanıcısı olan Twitter, özellikle bizimki gibi ana akım medyaya güven duyulmayan ülkelerde hali hazırda milyonlarca kullanıcının haberleri ilk elden öğrenme kaynağı haline dönüştü.
Devlet başkanlarından ruhani liderlere, sanatçılardan CEO’lara kadar geniş bir kullanıcı kitlesine ev sahipliği yapan sitenin tüm kullanıcılarını cezbeden en önemli tarafı hiç kuşkusuz fikirleri özgürce paylaşabilme imkanı sağlaması. Kimi kullanıcılar sabah kahvaltılarını yazmayı tercih ederken, diğerleri taksicilere çemkirmelerini paylaşıyor; kimileri bayılarak takip ettikleri dizinin yayından kalkmasını engellemeye çalışırken, bazıları sevdiği grubun Türkiye’ye gelmesi için tweet yağdırıyor.
HAKARET DAVALARI... ENGELLEME...
Dünyada terör olaylarının arttığı günümüzde, terör saldırıları ilk elden, şahitlerin anlatımıyla Twitter’dan paylaşılıyor, insanlar toplumsal olaylarda güvenli veya güvensiz bölgeleri ilk olarak Twitter’a yazıyor. Kısacası Twitter hem geyik yapmak, hem fikir paylaşmak, hem de olayları ilk elden öğrenmek için tüm kullanıcılarının hayatlarında vazgeçilmez bir yere sahip.
Fakat bu saydığım imkanlardan doya doya faydalanma imkanımız özellikle son zamanlarda pek de mümkün olamıyor. Twitter kullanımının 2013 yılında Gezi direnişiyle birlikte tavan yapmasını takiben özelinde Twitter ve genelinde sosyal medya en büyük tehlike ilan edildi, hatta ‘Twitter, mwitter hepsinin kökünü kazıyacağız’ sözleriyle kapatma sinyalleri verildi, hemen ardından önce hakaret, sonra Cumhurbaşkanına hakaret davalarının başrolüne yükseldi. Eş zamanlı olarak büyük olayları takiben erişim engellenmesi kararlarına sıkça konu olmaya başladı. Son dönemde ise, terör saldırıları, bombalamalar gibi toplumun her kesimini ilgilendiren ve bu saldırıların güvenliği doğrudan tehdit ediyor olması sebebiyle herkesin en doğru haberi en hızlı şekilde almak üzere kullandığı Twitter, farklı bir sansür yöntemine konu ediliyor. Artık ezber haline gelen bu durum, kullanıcılar tarafından da beklenir oldu. Öyle ki, önce bir olay oluyor, hemen ardından herkes orta çağda yaşayan cadılar gibi olayı ve faillerini tercihen Twitter’dan lanetliyor, devamında hiç vakit kaybetmeden yayın yasağı geliyor, son olarak Twitter ve Facebook’a normal yollarla erişim imkanı ortadan kalkıyor. Böyle bir döngü, hiç sekmeden her olayın ardından yaşanmaya başladı, biz de duruma alıştık.
İNTERNET SAĞLAYICISI TWİTTER’I YAVAŞLATIYOR
Aslında görünüşte çoğu zaman erişim engelleme kararı olmuyor, fakat neredeyse her olaydan sonra Twitter ve Facabook’a girmek imkansız hale geliyor. Bu durumun son örneklerini bu ay içinde yaşanan 13 Mart Ankara ve 19 Mart İstanbul saldırılarının hemen ardından da yaşadık. Her iki saldırının sonrasında, önce sırayla kınamalar başladı, kınama ve lanetleme bitiminde son dönemde adet olduğu üzere adeta olay yeri incelemeden dahi hızlı bir şekilde yayın yasağı geldi ve akabinde Türkiye’deki internet kullanıcıları Twitter ve Facebook’a erişemedi. Yetkili kurum ve kuruluşlar konuya ilişkin bir açıklama yapmaktan ısrarla kaçınsa da, çeşitli kuruluşların yaptığı incelemeler sonucunda Twitter ve Facebook’a erişimin internet servis sağlayıcılar tarafından yavaşlatıldığı tespit edildi. Bu işleme ‘throttle’, yani Türkçesi ile ‘boğma’ deniliyor. Ne kadar da yerinde bir tabir...
NİCE SANSÜRSÜZ YILLARA TWİTTER!
Bu yöntemin hiçbir yasal dayanağı olmadığını, yapılan işlemin her halükarda sansür olduğunu, ifade ve haber alma özgürlüklerini ihlal ettiğini ayrıca belirtmeye gerek yok. Ancak belirtmek gerekir ki, terör saldırıları, bombalamalar gibi toplumsal olaylarda sosyal medya başlıca 2 amaçla kullanılıyor: Olayın ne olduğunu ilk elden ve olabildiğince hızlı öğrenmek ve eş, dost, akrabanın iyi olup olmadığını öğrenmek. Bu engellemeler çoğu zaman bizleri iki imkandan da yoksun bırakıyor. Oysa, yine geçtiğimiz hafta Brüksel’de yapılan ikili terör saldırılarının ardından yetkili merciler halkı internet ve sosyal medyayı kullanmaya teşvik etti; üstelik yayın yasağı da olmadığından devam eden çalışmaları canlı olarak yayınlarken.
İki durum, iki ülke kıyaslaması yapacak değilim; zira iki ülkenin tek farkı ne yazık ki sosyal medya araçlarının engellenmesinden ibaret değil. Ancak neredeyse her internet kullanıcısının VPN, TOR ve benzeri sansür aşma yöntemlerini kullandığı 2016 yılında bu çaba neden? Bu sorunun cevabını vermesi gereken elbette biz değiliz.
Twitter öyle görünüyor ki daha uzun yıllar öyle ya da böyle, ama yavaş ama engelli, bir şekilde hayatımızda olacak. Umarım yakın zamanda kendisine her durumda VPN kullanmadan da erişme imkanı bulabileceğimiz günler gelir. Nice sansürsüz yıllara Twitter!
