Sır gibi saklanan TTIP belgeleri açığa çıktı

Yücel ÖZDEMİR
Köln

ABD ile AB arasında imzalanması planlanan Serbest Ticaret ve Yatırım Anlaşması’nın (TTIP) görüşme belgeleri sır gibi saklanmasına rağmen Greenpeace örgütü belgeleri gele geçirerek yayınlandı. Belgelerde, ABD'nin AB üzerinde baskı kurduğu görülüyor.

Geçen hafta Almanya’nın Hannover kentine gelen ABD Başkanı Barack Obama’nın da baş gündemi olan Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması’nın (TTIP) bu yılın sonuna kadar imzalanması hedefleniyordu. Hem de anlaşmanın içinde neler olduğu kamuoyunda bilinmemesine rağmen.

BELGELERİ HALKTAN SAKLADILAR

Uzun süredir Avrupa’da sol partiler, sendikalar, küreselleşme karşı hareketler, çevre dernekleri tarafından yapılan açıklamalarda TTIP görüşmelerini içeren belgelerin yayınlanması talep edilmesine rağmen, AB yöneticileri ve tek tek ülkelerin hükümetleri buna karşı çıkıyordu. Gelen baskılar sonucunda Almanya, en son Federal Ekonomi Bakanlığı’nda bir oda ayırarak, sadece milletvekillerinin bölgeleri görmesine izin vermişti. Belgelerin resmini ya da kopyasını çekmek, içeriğini açıklamak ise yasaklanmıştı. Açıklayan milletvekilleri ise yüksek para ve hapis cezasıyla tehdit edilmişti.

ABD ve AB yöneticilerinin bu şekilde sır gibi kamuoyundan sakladığı TTIP belgeleri, çevre örgütü Greenpeace tarafından kamuoyuna açıklandı. Birgün önce değişik gazetelere belgeleri sızdıran Greenpeace, Berlin’de düzenlediği bir basın toplantısıyla belgelerin içeriği hakkında kamuoyuna bilgi verdi. Hollanda Greenpeace ise aynı saatlerde 240 sayfadan oluşan belgeleri internete koydu. Böylece sır gibi saklanan belgeler ortalığa düşmüş oldu. Belgelerde yer alan bilgilere göre, ABD yönetimi açık bir şekilde çevre ve tüketici hakları konusunda AB’ye baskı yaptı. 

ABD HANGİ KONULARDA BASKI YAPTI?

Yayınlanan belgelerde ABD’nin şu konularda AB’ye baskı yaptığı belirtiliyor:

*ABD, AB’ye tarım ürünlerine konulan gümrüklerin düşürülmesini, buna karşılık AB ülkelerinde üretilen otomobiller için gümrük vergilerini kaldırmayı önerdi.

*Avrupa’da yoğun tepki gören ve paralel bir yargı sistemini oluşturan “Özel Mahkemeler” konusunda ABD ısrar ediyor. Bu özel mahkemeler yabancı firmaların özellikle çalıştırdığı emekçiler için görülecek davaları ele alıyor.

*Tepkileri yatıştırmak için en son bu mahkemelerde görülen davaların internet üzerinden yayınlanması ve sivil toplum örgütlerinin izlemesine onay verilmiş.

* “Özel Mahkemelerin” kararlarına itirazı ABD reddediyor. AB ize özellikle itiraz hakkının olmasını istiyor.

*Temel gıda mallarının ve bitkilerin genlerinin değiştirilmesine AB özel durumlarda onay veriyor. ABD bir çok ülkede rizikolu olarak tanımlanan bitkilerin genlerinin değiştirilmesini istiyor.

GÖRÜŞMELER ZORA DÜŞECEK

Belgelerin yayınlanmasıyla birlikte ABD ile AB arasında TTIP üzerinde süren görüşmelerin daha da zorlaşacağı tahmin ediliyor. Anlaşmanın halk için büyük tehlike oluşturduğuna dair yapılan değerlendirmelerin çoğu artık somut bir hal almış oldu. 

Bu da Avrupa’daki emekçiler arasında TTIP’e karşı var olan tepkinin daha da yükseleceği anlamına geliyor. Almanya’da en son 23 Nisan’da Hannover’de yapılan gösteriye 90 bin kişi katılmıştı. 1 Mayıs gösterileri sırasında da TTIP’ye karşı pankartlar taşınmış, konuşmalar yapılmıştı.

ABD ile AB 2013’ten beri TTIP üzerinde kapalı kapılar arkasında pazarlıklar yapıyor. 24-25 Nisan’da Almanya’ya gelen Obama, Başbakan Merkel ile yaptığı görüşmede TTIP sürecinin hızlandırılması ve görüşmelerin bu yılın sonuna kadar bitirilmesini istemişti. Merkel ise bazı konularda ağırdan almayı tercih etmişti. Bir çok AB ülkesinin de anlaşmaya sıcak bakmadığı daha önce basına yansımıştı.