100. yılında Sykes-Picot / 100 yıl sonra ‘yeniden paylaşım'

Tîroj dergisi Mart-Nisan sayısında Sykes-Picot'u masaya yatırdı. Ercüment Akdeniz'in moderatörlüğünde Ayşe Hür, Sinan Birdal ve Erdoğan Aydın'ın katılımıyla hazırlanan dosyanın sunusu şöyle:

"Sadece yaşandığı coğrafyayı değil, bütün bir Ortadoğu’yu etkileyen ve dünya siyasetinin düğüm alanı haline gelmiş Suriye’deki savaş, ‘sınırların yeniden çizilmesi’ tartışmasını daha bir gündemleştirdi. Bu tartışmanın bir unsuru da 100 yıl önceki Sykes-Picot Antlaşması... Bu antlaşmayla belirlendiği iddia edilen bölgedeki sınırların geçerliliğini yitirdiğinden hareketle, yeni Sykes-Picot’lar kurgulanıyor. Bölgenin ekonomi-politiğine müdahil olan her siyasal aktör, Sykes Picot’un (aslında daha en başından) ‘kadükleşmesini’ kendi zaviyesinden anlamlandırıyor bugün. Beklenti ve gelecek tasavvurunu buradan şekillendiriyor. Nitekim Türkiye’yi yönetenler de sık sık “Sykes-Picot’un ayağımıza vurduğu prangadan” söz ediyorlar. Bu ‘itirazın’ hakşinaslığı, bahsedilen ‘pranganın’, öncelikle kendi kendini yönetim hakkından mahrum bırakılmış Kürtlere vurulduğunu teslim etmekten geçmektedir oysa. Üzerinden yüz yıl geçmişken, Kürtlerin kendini yönetim hakkına kapı aralamadan Sykes-Picot’a itiraz, ne tarihi bir adaletsizliğin reddi ne de anti emperyalizmdir. 

Kürtlerin Suriye üzerinden süren kamplaşmadaki özel pozisyonunu bir tarafa bırakırsak, halkların kendi geleceğini kendilerinin belirleyemediği koşullarda sınırların yeniden çizilmesi, aynı zamanda bir ‘yeniden paylaşım’ mücadelesi olarak anlam kazanıyor.
Dosya sayfalarımızda bu gerçeğin altı bir kez daha çizilirken, farklı boyutlarıyla  Sykes-Picot masaya yatırılıyor ve tarihten güncele uzayan çarpıcı izler sürülüyor...   

Bugünkü sınırlar Sykes-Picot’la mı çizildi gerçekten? 

Sykes-Picot’un  öngördüğü paylaşımın akıbeti ve bugün Ortadoğu’yu cenderesine almış ‘yeniden paylaşım’ın özellikleri?..

İç ve dış dinamiklerin ‘yeniden paylaşım’ siyasasındaki yeri?.. 

‘Yeniden paylaşım’ın Ortadoğu halkları için yaratacağı sonuçlar?..

Bugünkü yeniden paylaşım sürecinin Kürtler için anlamı ve ortaya çıkardığı sonuçlar?..

Bugünkü paylaşım mücadelesinin mezhepsel bir görünüm kazanmasında bu arka plan nasıl bir rol oynuyor?.." 

Yazının tamamını linke tıklayarak okuyabilirsiniz