Yolsuzlukla mücadelede bir arpa boyu yol alınmadı

2010 ve 2016 Yolsuzlukla Mücadele Eylem Planları karşılaştırması altı yıl boyunca yolsuzlukla mücadele konusunda somut bir ilerleme olmadığını gösteriyor. Altı yıl sonunda 2010 Eylem Planı’nda yer alan toplam 28 maddenin sadece altısında sınırlı ilerleme kaydedilmiş, diğer 22 maddede bir gelişme sağlanamamış.

Uluslararası Şeffaflık Derneği, yeni bir ‘Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Eylem Planı’nın (YMEP) açıklandığını duyurdu. Dernek şu tespitleri yaptı:
“Öncelikle 2010 yılından bugüne YMEP çerçevesinde yapılan çalışmalara ilişkin kamuoyuyla yeterli bilgi paylaşılmamış olması, şeffaflığın artırılmasına yönelik çalışmaların şeffaflıktan ve hesap verebilirlikten oldukça uzak bir şekilde işlediğini göstermektedir. Ayrıca yeni ve eski eylem planları arasında geçen iki yıllık süreçte herhangi bir strateji izlenmemiş olması ve 2010 yılı YMEP’ine ilişkin bir özdeğerlendirme yapılmadan 2016’da yeni eylem planının açıklanması, Plan’ın yolsuzlukla mücadelenin AB vize muafiyeti koşullarından biri olması dolayısıyla hazırlandığı izlenimini uyandırmaktadır.”

YENİ HÜKÜMETİN GÜNDEMİNDE YOK

Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun imzasıyla yayınlanan, 29 Nisan 2016 tarihli eylem planı çerçevesinde, eylem planlarını uygulayacak bir Yürütme Kurulu oluşturulması kararlaştırıldığını hatırlatan Şeffaflık Derneği şu bilgileri paylaştı: “Bununla birlikte, 2016 YMEP’inin açıklanmasından çok kısa bir süre sonra Binali Yıldırım başbakanlığında açıklanan 65. Hükümet programı konuşma metninde, yolsuzlukla mücadele ifadesinin yer almadığı görülmektedir. Davutoğlu başbakanlığı döneminde yayınlanan 2015/14 sayılı genelgede belirtilen, “Türkiye’de Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Komisyonu”na yeni hükümetin açıkladığı genelgede yer verilmemiştir. Yeni hükümet döneminde 2016 Eylem Planının uygulamaya konulup konulmayacağı hâlihazırda bilinmemektedir”.

Uluslararası Şeffaflık Derneği, 2010 YMEP konusunda ilerleme sağlanamamış olsa da, 2016 YMEP’inin vakit geçirmeden ve belirtilen vadelerde yerine getirilmesi çağrısında bulundu. Ayrıca yeni YMEP çerçevesinde yapılan ve yapılacak olan çalışmaların kamuya açık olmasını ve sürece ‘sivil toplumun’ dahil edilmesini telip etti.

EYLEM PLANI

Siyasi partilerin ve seçim kampanyalarının finansmanında, açıklık ve şeffaflığa ilişkin uygulamaların geliştirilmesi ve denetimin etkinleştirilmesi

DEĞERLENDİRME

Konuyla ilgili esaslı bir ilerleme kaydedilmemiştir. Türkiye’de siyasi partilerin Harcamaları Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenmektedir fakat finans kaynaklarını ve işleyişini izleyen ve etkin denetleyen bağımsız bir kurum bulunmamaktadır.

EYLEM PLANI

3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunundaki mal bildirimlerine ve diğer uygulamalara ilişkin hükümlerin gözden geçirilmesi.

DEĞERLENDİRME

Konuyla ilgili bir ilerleme kaydedilmemiştir.

EYLEM PLANI

Kamu ihale sisteminin gözden geçirilmesi... Kamu ihale kanununun gözden geçirilmesi...

DEĞERLENDİRME

Konuyla ilgili bir ilerleme kaydedilmemiştir. Kamu İhale Kanunu md. 2 ve 3’e yapılan eklemeler ile 2010-2016 sürecinde birçok istisna getirilmiş, bazı kamu alımları Kanun kapsamından çıkarılmıştır, kanunun şeffaflığı azaltılmıştır.

EYLEM PLANI

Yerel yönetimlerin imar, ruhsat vb. işlem süreçlerinde saydamlık ve hesap verebilirliğin artırılması...Yerel yönetimlerde hesap verilebilirlik mekanizmasının güçlendirilmesi...

DEĞERLENDİRME

Konu İdari Usûl Kanunu ile doğrudan bağlantılıdır ve bir ilerleme kaydedilmemiştir.

EYLEM PLANI

Özel sektör kuruluşlarında saydamlığın artırılması ve yolsuzluğun önlenmesi.

DEĞERLENDİRME

Konuyla ilgili bir ilerleme kaydedilmemiştir

EYLEM PLANI

Yolsuzluk suçlarına ilişkin yargılama sonuçları ile Devlet Personel Başkanlığında disiplin cezası alan kamu görevlileri hakkında oluşturulan veri tabanlarından yararlanılarak risk alanlarının belirlenmesi..

DEĞERLENDİRME

Konuyla ilgili bir ilerleme kaydedilmemiştir

EYLEM PLANI

Kamu görevlileriyle ilgili soruşturmalardaki izin sisteminin gözden geçirilmesi

DEĞERLENDİRME

Konuyla ilgili bir ilerleme kaydedilmemiştir

EYLEM PLANI

Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarında meydana gelen yolsuzluk olaylarını yetkili mercilere bildirenlerin korunmasına ilişkin düzenlemelerin oluşturulması

DEĞERLENDİRME

Konuyla ilgili bir ilerleme kaydedilmemiştir