Vatan hainleri!

Onur KOTAN

ISDEPAN ÇIRACIYAN

İttihat Terakki döneminde birçok Ermeni milletvekili meclise seçilmişti, hatta bunu “bakın Ermeniler milletvekilleri bile olmuştu, nankörlük yaptılar” mevzusuna çekenler  var. Aslında 1908 ile başlayan dönemde Ermeniler ile İttihatçılar arasında bir ittifak oluşuyor. Bu ittifakta bulunan Ermeni milletvekillerinin bir kısmı İttihatçıların belirledikleri, bir kısmı Ermeni siyasi gruplardan, bir kısmı da bağımsız isimlerden seçiliyordu.
Seçim bölgelerinden biri de Ergani (Argana ) yani şimdiki bölgesel karşılığı Diyarbakır. Ergani’de o dönem Ermeni nüfusu oldukça fazla zaten Ergani Sancağı Mutasarrıflığında da bir Ermeni’nin olması bunun kanıtı. Buradaki adaylardan biri de Isdepan Çıracıyan.  Mebus olarak seçilmeden önce, Diyarbakır’da İstinaf Ceza Dairesi azası, yani Bölge Mahkemesinde hakim. Bu göreviyle, itibarlı bir konumda olduğu kolayca söylenebilir.  Seçimler 2 kademeli yapılıyor ve büyük bir oy oranıyla mebus oluyor.
Isdepan Çıracıyan mecliste de Meclis Başkanlık Divanı’nda da katip üye olarak görev yapmış. Ancak 24 Nisan 1915 ile başlayan süreçte Ermeni aydınlar tutuklanmaya başlamadan 3 gün önce Diyarbakır’da büyük bir furyayla aralarında Isdepan Çıracıyan’ın da olduğu kalabalık bir ekip “vatan hainliği” iddiasıyla tutuklanıyor. O zamanın Valisi Dr. Reşit bizzat bu operasyonun başında bulunuyor.
Daha sonra Çalikan köyü yakınlarında Rezvani geçidinde bütün Ermeniler katlediliyor. Bu olaydan 2 ay sonra Talat Paşa meclise devam etmeyen vekilin hayatta olup olmadığına dönük bilgi için Vali’ye telgraf yolluyor ve Vali hayatta olmadığını bildirerek yerine Dr.Cevdet Osman’ı mebus olarak öneriyor ve danışıklı dövüş böylece son buluyor.  Bu sene içerisinde de HDP milletvekili Garo Paylan öldürülen Ermeni vekillerin nasıl ve kimlerin emriyle öldürüldüğünün araştırılmasını istedi.

HATİP DİCLE

Hatip Dicle de 1991 yılına - seçim ittifakıyla  milletvekili seçildi. 1994 yılında Orhan Doğan ile birlikte dokunulmazlığı kaldırıldı ve “vatan hainliği” suçlamasıyla gözaltına alındı ve tutuklandı. 10 yıllık tutukluluğun ardından serbest bırakıldı ancak 2009’da tekrar tutuklandı ve 2011 seçimlerinde bağımsız olarak seçimlere girdi. Milletvekilliği başvurusunu kabul eden YSK,  77.000 oy alan Dicle’yi daha önceki cezaları gerekçe göstererek milletvekili olamaycağına kanaat getirdi. YSK’nın bu kararından hemen sonra AKP’li Oya Eronat  koşarak mazbatasını aldı ve milletvekili oldu.
İki vekil de aynı bölgeden seçilmişlerdi, ikisini de merkez yönetimler istemedi. Birinde isim Talat Paşaydı diğerinde YSK, ikisinin de yerine iktidarın birer kuklası yerleştirildi. Aslında mevzu oradaki halkın temsili olmadığından yerine iktidara yakın kim gelirse gelsin önem arz etmiyordu.

DOKUNULMAZLIK MESELESİ

Bugünlerde meclisteki vekillerin dokunulmazlıklarının kaldırılması ve yargılanmaları konuşuluyor aslında yukarıdaki iki örnek bu işin yıllar önce bir şekilde başladığının göstergesi, biat etmeyenlere nasıl davranılabilineceğinin örnekleri. Dokunulmazlıklar kalktığında ülkede yolsuzluk, talan, rüşvet yargılanmayacak tabii ki. Anayasa degişikliği olarak meclise gelen ve HDP haricindeki partilerin oylarıyla onaylanan yasa, Cumhurbaşkanının onaylamasıyla yürürlüğe girdi. 59 HDP’li milletvekilinden 55’i hakkında toplamda 511 fezleke dosyası hazırlandı. 211 fezleke dosyasıyla CHP de ikinci sırada. Savcılıklar da artık süreçleri başlatacak ve malum yargı, milletvekillerini yargılayacak. Meclisteki dokunulmazlık tartışmalarında Garo Paylan, Ermeni kimliğinden ötürü nefret söylemi içeren cümlelerle saldırıldığını söylemişti, Isdepan Çıracıyan’ı tutuklayan zihniyet  100 yıl sonra bugün mecliste AKP sıralarında yaşıyor.
Isdepan Çıracıyan da, Hatip Dicle de “vatan hainliği” ile suçlanmışlardı. Yarın yargılanacak olanlar da benzer iddialarla suçlanacak ve ceza alacaklar. Ama biz yine ustaya dönüp, “ Yazın üç sütun üstüne kapkara haykıran puntolarla” diyerek kendi hikayemizi yazacağız.

Kaynaklar
· 1915’te Öldürülen 7 Ermeni Milletvekili, Nesim Ovadya
· Diyarbakır/Ergani [Argana] Sancağında 1915 Soykırımı Ve Ermeni Mülklerinin Paylaşımı, Sait Çetinoğlu