Milyonlar sağlık hizmeti alamayacak

BAĞ-KUR ve Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu bulunanlara 1 Ekim 2015 tarihinde geçici olarak sağlanan tedavi hizmetlerinden yararlanma süresi yarın sona erecek. Prim borcu bulunan 4.5 milyon GSS’li ile yüz binlerce Bağ-Kur’lu artık tedavi hizmetinden yararlanamayacak. Tedavi haklarının devam etmesinin tek şartı, gelir testi yaptırıp borçlarını takside bağlamaları. 

TBMM’ye sunulan torba yasa tasarısıyla 25 yaşın altındaki 2.3 milyon kişinin GSS prim borçları silindi. 556 bin kişi ise primlerini ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı kazandı. Ancak, büyük bir kısmı okulunu bitirdikten sonra işe giremeyenlerden oluşan 4.6 milyon kişinin ise Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) borçları devam ediyor.

Prim borcu olan Bağ-Kur’lular da eklenince risk altındakiler 5 milyona ulaşıyor. 

25 YAŞA KADAR OLAN TÜM BORÇLAR SİLİNDİ

GSS prim affı, borcu bulunan herkesin 25 yaşına kadar olan borçlarını kapsıyor. Örneğin 28 yaşındaki birinin 4 yıldır prim borcu bulunuyorsa bu borcunun bir yılllık, yani 25 yaşına kadar olan kısmı silindi. Geriye kalan üç yıllık tutar ise tahsil edilecek. 

Af yasası kapsamında prim borcu silinen kişilerin sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri için de küçük bir şart var. Bu durumdaki kişiler için hastaneye gittikleri tarihten geriye doğru yıl içinde en az 30 günlük prim ödemeleri koşulu aranacak.

SINIRA TAKILMAYAN MEZUN RAHAT!

Normalde okul bittikten hemen sonra gelir testinin yaptırılması zorunluydu. Mezuniyetin ardından belirlenen tutar üzerinden 65.52 lira ile 395.28 lira arasında değişen tutarlarda aylık prim ödenmesi yapılması gerekiyordu. Fakat yapılan yeni düzenleme sonrası haziran itibariyle lise ve üniversiteden mezun olanlar ilk kez GSS testi yaptırmak zorunda değil. Çünkü yapılan değişiklikle mezun olanlara, GSS için gelir testi yaptırma ve prim ödeme zorunluluğu konusunda, 2 yıl süre tanındı. Böylece mezunlar 2 yıl gelir testi yaptırmadan, prim ödemeden sağlık hizmetinden yararlanabilecek. 

Söz konusu 2 yıllık süre herkes için geçerli değil zira yaş sınırı var. Lise ve dengi okullardan mezun olanlar 20 yaşın üzerindeyse bu hakktan yararlanamıyorlar. Yani bu durumda olanların gelir testi yaptırmaları zorunlu. 

Yüksek öğrenim mezunları için ise yaş sınırı 25. Sınırın üzerindekilerin gelir testi yaptırıp prim ödemeleri gerekiyor. 24 yaşında mezun olan üniversiteli bir genç ise 2 yıllık muafiyet süresinin sadece 1 yılından yararlanabilecek.

İŞSİZ EVLAT VERGİSİ ZULMÜ BİTMEDİ

Üniversiteyi kazanamayan erkek evlatlar. Üniversiteyi bitirip iş bulamayanlar. Hepsi gelir testi yaptırmak zorundaydı. Yaptırılmadığı takdirde SGK aylık 305 lira prim borcu çıkarmaya başlıyordu.
Gelir testi sonucunda şayet aileleri fakir çıkmamışlarsa… İşte o zaman bu evlatlar adına aileler Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi ödemek zorundaydı. 

Bu uygulama “işsiz evlat vergisi” olarak adlandırılıyordu ve şöyle eleştiriliyordu: Yetiştir, dershaneye gönder, özel dersler aldır. Ama oğlun üniversiteyi kazanamazsa bir de vergi öde. Devlet vermesi gereken nitelikli eğitimi vermesin... Verdiği eğitim üniversite sınav sistemiyle alakasız olsun… Ebeveyn olarak devletin yarattığı boşluğu doldurmaya çalış ama çocuğun üniversiteyi kazanamazsa yeni bir faturayla karşılaş. Üniversitede okuyan çocuğuna kendinden kısıp para gönder, bin bir cefaya katlan… Çocuğun mezun olsun ama iş bulamasın. Sen onun kahrını yaşarken devlet desin ki, ‘ver bakalım işsiz evlat vergisi.” 

Şimdi 25 yaşın altındakilerin borçları silindi.Ama sorun tam anlamıyla ortadan kalkmış değil! Çünkü, gelir testi yaptırmadığı için borçlu olanların çoğu üniversiteyi bitirmesine rağmen işe giremeyenler. Bu kesimin borcu yaklaşık 6 milyar lirayı buluyor. 

İKİ KERE UZATILMIŞTI

1 Ekim 2015 tarihinde yayımlanan Bakanlar Kurulu kararı ile SGK’ya prim borcu bulunan Bağ-Kur’lular ile GSS prim borcu olan gençlerin ve diğer kişilerin 31 Aralık 2015 tarihine kadar sağlık hizmetlerinden yararlanabilecekleri öngörüldü.
17 Aralık 2015 tarihinde çıkartılan ikinci bir Bakanlar Kurulu Kararı ile de bu tarih 30 Haziran 2016’ya kadar uzatıldı. 

PRİM LİMİTLERİ 

* Aylık geliri 549 liranın altında olanların primini devlet karşılıyor. 
* Kişi başına geliri 546 TL ile bin 647 TL arasında olanlardan 65.52 TL prim alınıyor.
* Bin 647 TL ile 3 bin 294 TL arasında geliri olanlardan 197.64 TL prim tahsil ediliyor.
* Geliri 3 bin 294 TL’den fazla olanlardan ve gelir testi yaptırmayanlardan ise 395.28 TL aylık prim alınıyor.(EKONOMİ SERVİSİ)