İşçi inisiyatifi, mücadele deneyi ve Evrensel

Kadir YALÇINKAYA 

Başta Renault işçileri olmak üzere, metal işçilerinin sendikal bürokrasiye ve sermayenin işçileri baskı altına alma, ezme tutumuna karşı günlerce yürüttükleri direniş, fabrika işgali sonucunda kazanımlar elde edildi. Ortaya çıkan her mücadele, grev ve direnişler kazanımlar, kayıplar, deney ve tecrübeler bir sonraki mücadeleye çeşitli araçlarla taşıdılar. Yine Renault işçilerinin başlattığı ek zam talebi ve sonrasında birçok iş kolundan, farklı işletmelere kadar yansıyan hak alma eylemleri ve direnişler yaşandı. Gelişmeler işçilerin hak almanın bir aracı olarak üretimi durdurmak, patronlara karşı üretimden gelen güçlerini kullanmak, biçiminde gelişti. 

Son bir ay içinde ABB, Megaplast, TÜPRAŞ işyerlerinde işten atmalara karşı birleşen, inisiyatif alan işçiler, işletme düzeyinde tutum alarak, işten atılan işçilerin işe geri alınmasının sağladılar. İşçilerin kararlı tutumları patronlara geri adım attırdı ve kazanan işçiler oldu. Eğer sendikal bürokrasi devreye girmez, yeni oyunlar oynamaz ise, bu birliğin daha ileri boyutlarda ortaya çıkacağının söylemek abartı olmaz. Bu gelişmeler yanı sıra, Gebze Plastik Organize Sanayi Bölgesinde buluna İnci Plastik işçilerinin aylardır sendikal bürokrasiye ve patronlarına karşı verdiği mücadele önemli deneyler sağladı. Öz İplik-İş Sendikası’nın işyeri temsilcilerini görevden almasıyla başlayan süreç, sendika yöneticilerinin ayak oyunları, patronadan yana açık tutum almalarıyla devam etti ve sendika yöneticileri bir kez daha satış sözleşmesi imzalayarak işçilere ihanet etti. Bu da yetmedi işçilerin tepesine merkezden temsilciler atayarak işçilerin iradelerini bir kez daha boyunduruk altına almaya çalıştılar. 

Burada İnci Plastik işçilerinin üretimi devam ettirerek hak alma ve patronu geri adım attırma tutumunda yaşanan zaaflar, sendika yöneticileri ve patronun hareket alanın genişletmiştir. Bu sorunlar yaşanmasaydı sonuç başka türlü gelişebilir ve kazanımla sonuçlanabilirdi. İnci Plastik işçileri bu süreci değerlendirerek doğru sonuçlar çıkardıkları oranda, mücadeleyi geleceğe taşıyacak, mücadele araçlarının en etkili biçimde kullanacakları araçları yaratacaklardır. 

Bir haftayı aşkındır grevde olan Nestle işçileri, iki yıl önce Öz Gıda-İş Sendikası’nın ihanetine uğramış ve sendikadan istifa etmişlerdir. Öz Gıda-İş Sendikasında oldukları dönemde kendi taslaklarının hazırlayarak arkasında duran işçiler, grev aşamasına gelen TİS sürecinde sendikanın işçilere sormadan sözleşmeyi imzalaması bardağı taşırmış, üretimi durdurarak sözleşmenin geri alınmasını istemişlerdi. Bu arada işten atmalar yaşanmış ve uzun bir direniş, işe iade mahkemelerinin bitiminde işveren uluslararası sözleşmelere dayanarak işçileri geri almak zorunda kaldı. İşçiler Öz Gıda-İş Sendikası’nın ihanetinden sonra, önce DİSK/Gıda-İş Sendikası’nda örgütlenmek için harekete geçtiler ama sendikal baraj ve yetki konusunda yoğun propaganda sonunda Tek Gıda-İş Sendikasına üye oldular. Gıda-İş Sendikası’nın baraj altında olması nedeniyle Tek Gıda-İş Sendikası’na üye olan Nestle işçileri önemli bir deneyime sahipler. İki yıllık sözleşmenin bitmesiyle birlikte yeni bir sözleşme dönemine giren Nestle işçileri, Evrensel’de çıkan habere göre TİS taslağının sendikanın hazırladığını ve işçilerin onay verdiğini ifade etmekteler. Oysa başından beri, TİS taslağının işçiler tarafından komiteler kurularak hazırlansa, sürece tüm işçiler dahil olsa, grev aşamasına kadar işçiler patron üzerinde baskı unsuru oluştursa daha çabuk sonuçlar elde etmek mümkün olabilirdi. Şimdi grev bütün enerjisi ve coşkusuyla devam ediyor. Öz Gıda-İş deneyimini yaşamış Nestle işçileri bu sefer grev sürecini daha sıkı tutukları ve kazanmak için yola çıktıkları daha net görülüyor. 

Metal direnişleri, işten atmalar karşısında alınan tutumlar, TİS sürecine sahip çıkma ve kararlılıkla greve gitme, işçilerin giderek daha fazla inisiyatif aldığını göstermektedir. İşyeri düzeyinde ve lokal olarak yaşanan eylemler kazanımla sonuçlanmakta. Buraya kadar doğru bir hatta ve inisiyatif alarak ilerleyen işçiler, eylemler bittiğinde doğal olarak geriye çekilmekte ve rutin bir sürecin içine girmektedirler. Oysaki her işyerinde yaşanan grev ve direnişlerden çıkan sonuçlar, deneyimler ve verilen mücadelenin diğer sınıf kardeşlerine taşınması görevi ve sorumlulukları var. Patrona karşı verilen mücadele, birliğin nasıl sağlandığı, sendikal bürokrasinin nasıl alt edildiği diğer sınıf kardeşlerine ulaşmaz ve bu deneyimden eksik kalırlarsa, mücadeleye başlayan işçiler deney ve tecrübeden mahrum kalacak, başka yerdeki hata, zaaf ve eksikleri tekrarlamak zorunda kalacaklardır. 

22 yıldır işçi ve emekçilerin sesi ve soluğu olan gazetemiz, bu mücadelenin bir parçası olarak, yaşananları tekrardan işçilere aktarmanın, işçi sınıfı mücadelesini güçlendirmenin kolektif bir aracıdır. İşçilerin yazdığı her mektup, kendi haberleri, mücadeledeki deney ve tecrübeleri işçi sınıfı açısından altın değerindedir. ABB, TÜPRAŞ, Megaplast, İnci Plastik, Nestle ve daha onlarca fabrikada mücadeleye girmiş, işçileri mücadele deneyimlerinin yazarak diğer sınıf kardeşlerine anlatmak zorundalar. Anlatmalılar ki diğer sınıf kardeşleri patronlar ve sendikal bürokrasi karşısında mücadele yenik başlamasın. Mücadele, dayanışma büyüyerek ilerlesin.