Kapuçin maymunları 600 yıldır alet kullanıyor

Felsefeciler sadece insanların alet kullanabildiklerini düşünüyorlardı ve “İnsan alet yapan/kullanan hayvandır” sözü halen de çok yaygındır. Ancak sonradan pek çok hayvanın da işlerini görecek aletlerden faydalanabildiği gözlemlendi. İşte kapuçin maymunları da bu hayvanlardan.

Yabani Brezilya sakallı kapuçin maymunları (Sapajuslibidinosus) kabuklu yiyecekleri açmak için taş aletler kullanıyor. Üstelik, Oxford Üniversitesinden Michael Haslam’a göre bu işi en az 600-700 yıldır yapıyorlar.

KAJU ÜRETİM SAHALARI

Dr. Haslam, CurrentBiology dergisinde yayımlanan makalesinde şunları söylüyor: “Şimdiye kadar, modern olmayan, insan dışı hayvanların alet kullanmasının tek örneği Afrika’da Fildişi Sahili’nde bulunan şempanze kalıntılarında görülüyordu, buradaki aletler 4 bin 300-1300 yıllıktı.”
Kuzeydoğu Brezilya’da Sedda da Capivara Milli Parkı’nda kapuçin gruplarını gözlemleyen Dr. Haslam ve ekip arkadaşları aynı bölgedeki arkeolojik verilerle bu gözlemleri birleştirdi. Ortaya çıkan sonuçlara göre, bu maymunlar taşları, elle tutulan çekiçleri, örsleri kullanarak tohum, kaju gibi sert yiyeceklerin içini açıyor. Kullandıkları taş aletleri de kaju ağaçlarının altına ya da dallarına bırakıyorlar. Maymunların bu faliyeti bilim insanlarının “kayda değer kaju üretim sahaları” diye tanımladıkları yeri oluşturdu.

UYGUN ALETİ SEÇEBİLİYORLAR

Bilim insanları araştırma sırasında kapuçinlerin bir iş yapmadan önce en uygun aleti seçtiğini gördü. Maymunların örs olarak kullandıkları taşlar, çekiç olarak kullandıkları taşlardan dört kat daha ağırdı. Çünkü maymunlar kuarzit taşlarından çekiç, düz kum taşlarından ise örs yapmışlardı.  
Arkeolojik metodlar kullanarak 69 farklı aleti çıkaran araştırma ekibi bunların zaman içindeki gelişimini inceledi.  Kapuçinlerin sıklıkla iş aletlerini bıraktığı ağaçların altını 70 santim kazan bilim insanları, taşların boyutlarını, şekillerini, kullanımdan dolayı gördüğü zararları inceledi. Bir hayli fazla ihtimal arasından, siyah renkli izlerin kaju kabuğundan kaynaklandığına karar verdiler.

ALETLER DEĞİŞMEDİ

Ayrıca, taşlarla birlikte çıkan kömürü de karbon testine tabii tutarak, bu aletlerin en az 600-700 yıllık olduğunu keşfettiler.
Bilim insanları, yaklaşık 100 kuşak maymunun taş aletleri kullanarak yaşadığını tahmin ediyor.
Ekip ayrıca, bugünkü kapuçin aletleriyle kazıdan çıkanları karşılaştırarak, bunların fiziksel özellik bakımından aynı olduğunu gördü. Araştırma ekibi, “Maymunların yüzlerce yıl boyunca aynı aletlerini kullanmasını, maymunların birazcık “tutucu” olmasına bağlıyor.  Zira aynı bölgede yaşayan insanların aksine, kullandıkları teknolojiyi değiştirmemişler.

www.sci-news.com’dan çeviren Olgun DURSUN