İki aylık süre kaçırılırsa yatırılan para yanacak

Muzaffer ÖZKURT
İstanbul

TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaşan, 45 yaş altı çalışanların zorla Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) dahil edilmesini öngören yasa değişikliği Resmi Gazete’de yayınlandı. Yasa, 1 Ocak 2017’de yürürlüğe girecek. İşçi, memur tüm çalışanların ücretlerinden yüzde 3 kesinti yapılacak. Bu sisteme girmek istemeyenler için ise iki aylık cayma süresi tanınırken, bu süre içinde başvuru yapılmaması ve sonrasında geri dönüş durumunda yatırılan para boşa gidecek.

Çalışma Ekonomisi Doktoru Avukat Murat Özveri, iki ay içinde cayma haklarını kullanmamaları halinde zorunlu BES kesintilerinin çalışanlardan zorla kesileceğini söyledi. Özveri şöyle devam etti: “Sözüm ona insanlar istemese katılmayacak gibi gözüküyor ama insanlar istese de istemese de içinde olacak. O zaman beni neden zorla sistemin içine sokuyor. İradeyi iki aylık cayma hakkına indirmek zor unsura kaldırmaz. Bir çok insan cayma hakkını algılayamayacağı için, oldu bittiyle kesinti yapılacak. Benim irademi öncelik saymıyor. Ben istemesem de katılacağım bu sisteme. İki ayı kaçırırsam ne olacak? Çıkarsan yatırdığı para boşa çıkacak, devlet katkısı da boşa çıkacak. Batık kooperatifler gibi boşa gitmesin diye daha çok ödeme yapılacak bu kez. 10 sene sonra da ne olacağı belli değil. Biz bunu zorunlu tasarruf fonundan ve konut edindirme fonundan biliyoruz.”

DİSK BAŞKANI BEKO: YASAL HAKKIMIZI KULLANACAĞIZ

Zorunlu BES’e tepki gösteren Kani Beko, BES’in 1990’lardan bu yana devam eden sosyal güvenliği özelleştirmesinin ve tasfiyesinin halkası olduğunu söyledi. Yasayla iki ay içinde sözleşmeden cayma hakkı getirilse de, işçilerin imzalamadıkları bir sözleşmeden caymalarının baylı başına bir hukuk garabeti olduğunu belirten Beko, “Zorunlu BES uygulaması Anayasanın sosyal devlet ilkesiyle, sosyal güvenlik, sözleşme hürriyeti ve mülkiyet hakkına ilişkin hükümlerine de aykırıdır” dedi. İşçi sınıfının ihtiyacının zorunlu BES değil, herkese parasız ve nitelikli sağlık ve sosyal güvenlik hakkı olduğunu dile getiren Beko, “Tüm bu hukuki itirazların yanı sıra bir önemli nokta da zorunlu BES ile emekçilerin yoksullaşacak olmasıdır. Asgari ücretliden 50 lira civarı bir kesinti yapılacak, sendikalı ve daha yüksek ücretli işçilerde bu rakam çok daha yukarı çıkacaktır. Düşük ücretli ve asgari ücretli işçilerin yüzde 20’lik vergi dilimine girmesi yoksullaşmayı daha da artıracak. Böylece asgari ücretliyi hem BES hem de vergi dilimindeki artış vuracak. Borç içinde yaşamlarını sürdürebilen işçilerin tasarruf yapmaları için zorla ceplerine el uzatmak çözüm değildir. Ülkede tasarruf oranları artırılmak isteniyorsa yapılması gereken işçilerin gelirlerini artırmaktır” diye konuştu. “Zorunlu BES’e hayır” diyen DİSK’in bu talebi 3 acil talepten biri ilan ettiğini söyleyen Beko, “Tüm taşeron işçilere kayıtsız şartsı kadro verilmesi ve kıdem tazminatımıza dokunma talepleriyle mücadelemizi büyüteceğiz. Anayasaya aykırı BES için de kiralık işçilik yasasında olduğu gibi demokratik ve hukuksal olarak yasal haklarımızı kullanacağız” dedi.

ZORUNLU BİR KESİNTİ ANAYASAYA AYKIRI

Dr. Atilla Özsever: Kanun diyor ki yasanın detayları konusunda Bakanlar Kurulu ya da Hazine Müsteşarlığı yönetmelik yayınlar. Şu anda yasada yüzde 3 kesinti söz konusu. Zorunlu BES yasasına göre çalışanın, kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren iki ay içinde cayması söz konusu. Yasanın yürürlüğü giriş tarihi, yani 1 Ocak 2017’den sonra. İşveren “A bireysel emeklilik sistemine senin adına kesinti yapacağım” diyecek. Tebliğden iki ay içinde itiraz edecek. Sonra cayma olamıyor. İşsiz kalması ya da yeni işe geçerken eski işyerindeki emeklilik sözleşmesini kabul etmediği taktirde, yeni sözleşme yapabilir ya da sonlandırabilir. Bu anlamda baktığımız zaman caymanın iki aylık süreyi kapsadığını, sonra da zorlaştığını gösteriyor. Sonuçta yasa Bireysel Emeklilik Sistemi’nin bir eki olarak gündeme geldi. Esas yasada gönüllülük var ama burada zorunluluk getiriliyor. Burada bir çelişki var. Kişilerin zorunlu olarak böyle bir kesinti yapılması Anayasaya aykırı. Dolayısıyla CHP de yasa yayınlandığı için artık yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvuracak.