Çok değişkenli denklem: Türkiye Kupası

Alper KAYA

TFF’nin, her yıl statüsünü değiştirdiği Bölgesel Amatör Lig gibi yap-boz tahtası haline getirdiği Türkiye Kupası’nda geçtiğimiz hafta ön eleme turu maçları oynandı ve 2016-2017 sezonunun Türkiye Kupası yolu başladı.

Bu sezona gelmeden önce, beş yılda Türkiye Kupası nasıl evrim geçirdi; dilerseniz bunu ele alalım ilk olarak. 2010-2011 sezonunda kupa 1., 2. ve 3. Lig takımlarının birbirini elemesi; akabinde bu takımlar arasında oynanan play off maçları ve sonrasında hiç maç yapmadan otomatik olarak gruplara atılan Süper Lig takımlarıyla gruplarda eşleşmeleriyle ilerliyordu. 2011-2012 sezonunda ise Türkiye Kupası’nın statüsü değiştirildi. 1. kademede A-B-C-D grupları oluşturuldu ve bu gruplarda oynayan 2. ve 3. Lig takımlarından turu geçenler 2. kademede bazı 1. Lig kulüpleriyle ve 3. kademede ise Süper Lig’den takımlarla da oynuyordu. Tek maç eleme usulüyle geçen 3. kademe sonrasında çeyrek final maçları oynanıyordu. 2012-2013 sezonunda, TFF kupanın statüsünü tekrar değiştirdi ve ilk tur maçlarını 3. Lig ve BAL takımları arasındaki tek maç eliminasyona bağladı. 2. Tur’da Süper Lig’e dek tüm liglerin temsilcileri de kupaya dahil oluyordu. Hatırlarsanız, Niğde Belediyespor-Beşiktaş maçında konuk ekip 2-1 kazanarak turu geçmişti. Sonrasında üç tur boyunca tek maçlı sistem devam ederken çeyrek finalde A ve B Grubu olmak üzere iki gruba ayrılıyordu takımlar. Sonrası yarı final ve final bittabi...

2013-2014 sezonuna yeni bir statüyle giriş yaptı Türkiye Kupası. 1. kademenin adı “Ön Eleme” oldu ve on Bölgesel Amatör Lig takımlarının birbirini eleyip geçmesi üzerine kuruldu. Sonrasında sistem bir önceki sezonla aynı devam ediyordu. Nitekim bu sistemde, Fenerbahçe ve Beşiktaş 5. kademe maçlarına gelene dek elenmişti. 2014-2015 sezonunda ise, muhtemelen bir önceki sezon son sekize kalan Süper Lig takımlarının reytingi düşük bulunmuş olacak ki, A’dan H’ye olmak üzere grup sistemi tekrar getirildi! Ön eleme, 1. - 2. - 3. tur ve sonrasında grup aşaması, son 16, çeyrek final, yarı final ve final aşamalarından oluşan Türkiye Kupası’nda ön eleme turuna daha çok BAL takımı dahil edilmişti.

TÜRKİYE KUPASI’NDA BİR İLK

Geçtiğimiz sezon ise, bir kıyamet alameti olarak değerlendirebileceğimiz bir şey oldu ve Türkiye Kupası’nın statüsü değişmedi! Benzeri şekilde, geçtiğimiz hafta ön eleme turu oynanan kupada bu yıl da statü değişmedi! Bütün bu hummalı çalışmalar, elbette ki alt kategorilerdeki takımlar kendilerini göstersin ve TFF’yle eş güdümlü çalıştığı izlenimi uyandırılan yasal bahis şirketinden gelirleri artsın diye yapılmıyor olsa gerek. Bu işin ciddi bir para akışı, canlı yayın ve bilet gelirleri söz konusu. Nitekim, basit bir örnek verebiliriz bu konuda: 2014-2015 sezonunda son 16’ya Süper Lig ve 1. Lig haricinde tek takım kalmıştı; Tuzlaspor. O da ilk maçta 1. Lig temsilcisi Manisaspor’a elendi, Manisaspor da çeyrek finale kalan Süper Lig dışından tek takım olmuşken bu turda Galatasaray’a yenilecekti. Aynı Tuzlaspor, bir önceki sezonda gruplarda elense de Süper Lig ve 1. Lig haricinde gruplara kalabilen tek takımdı. İstanbul temsilcisi, geçtiğimiz sezonda da gruplara kalsa da Fenerbahçe ve Antalyaspor’un ardından grubunu üçüncü sırada bitirerek kupaya veda etti. Geçtiğimiz sezonda gruplara kalabilen alt lig takımlarının sayısında artış görmemiz, bizi kupanın statüsüne olumlu bakmaya itmemeli.  Yabancı liglerde maddi açıdan çok kuvvetli ve en üst kademelerde oynayan takımlar dahi ülkelerindeki kupa maçlarında alt turlarda mücadele ediyor ve hatta zaman zaman bu turlarda eleniyor. Bizde ise, statü hayranlığının futbola tezahürü olarak parlıyor 50’ye 33 cm ebatlarındaki metalik kupa. Bu arada, 72 takımın tek maç eleme usulüyle mücadele edeceği 1. tur maçları 6 Eylül 2016’da oynanacak. Sizin şehrinizde de herhangi bir kupa maçı oynanacaksa, gidip izlemenizi tavsiye ederim. Adında olmasına rağmen, Türkiye’nin kupası olmayı başaramayan bir garabetin amacı gerçek anlamda futbol oynamak olan takımlardan oluşan ender turlarından bir tanesine tanıklık edeceksiniz zira.