Karadeniz’in sakladığı Sovyet heykelleri
Dalgıç Vladimir Borumensky, saldırıya uğrayan Sovyet heykellerini Karadeniz’in Kırım kıyısına 100 metre mesafede 12 metre derinliğe emanet etti.
Karadeniz kıyısında, Kırım sahilinin manzarasının tadını çıkararak yürüyen herhangi biri bu sularda saklı bulunan sırların sayısını hayal bile edemez. Sovyet gemileri ve savaşçıları bu sularda helak oldular ve kalıntıları hâlâ diplere doğru yolculuklarını sürdürüyor. Ancak bu bir başka yazının konusu. Biz bu yazıda denizin dibinde bulunan Sovyet heykellerinden söz edeceğiz.
Kırım Yarımadası’nda, dalgıçların su altı müzesinin güzelliğini görmek için daldıkları “Bolshoi Atlesh” isimli bir burun bulunuyor. Kıyıdan yaklaşık 100 metre uzaklıkta ve yine yaklaşık 12 metre derinliğinde yer alan müzede Sovyet dönemine ait 50 heykel yer alıyor.
‘HEYKELLER BURAYA NASIL GELDİ?’
Bu heykellere baktığınızda ilk akla gelen soru “Bunlar buraya nasıl geldi?” oluyor.
İşte öyküsü: Sovyetler Birliği yıkıldıktan ve Ukrayna’nın bağımsızlığından sonra Ukrayna milliyetçiliği, Ukrayna’nın tüm köy ve kentlerindeki Sovyet izlerini silmek istiyordu. Bunun için ilk elden Sovyet önderleri anısına yapılan heykelleri bir bir ortadan kaldırmaya başladı.
Donetsk’te yerel bir dalış kulübünde eğitmenlik yapan Vladimir Borumensky, 1991 yılında ilk heykeli Kırım’a taşıdı. Burunda kayalık bir yere yerleştirdi. Ama vandallar heykele burada da rahat vermedi ve büstü parçaladı.
Bütün heykelleri bu yolla koruyamayacağını düşünen Vladimir’in bu duruma bir çözüm bulması gerekiyordu. Sonunda heykeli faşistlerin ve çetelerin elinin ulaşamayacağı, denizin içinde bir yere yerleştirmeye karar verdi.
Dalış ve Sovyet heykeli düşkünleri için, Borumensky’nin heykelleri yerleştirdiği yere her yıl bir kamp düzenlendi. Böylece Sovyetler Birliği’nin farklı bölgelerinden büstler gelmeye başladı.
Hâlâ birçok dalgıç her yıl, Vladimir Borumensky’nin su altı müzesine çevirdiği bu yerde, büstlerin temizlik ve bakımını yapıyor.
culturabolchevique.com’dan çeviren: Hilal ÜNLÜ
