Her yer yıkıldı ‘Yıkılmayan tek yer devlet kurumları'

Cansu PİŞKİN
İstanbul

Cizre’den Sur’a Dayanışma Koordinasyonu Şırnak Heyeti, 9 ay süren sokağa çıkma yasaklarının kısmen kalktığı Şırnak’ta yaşanan tahribat ve hak ihlallerini raporlaştırarak kamuoyuyla paylaştı. Heyet, Şırnak gözleminde Mart 2014 MGK kararlı “Çöktürme Planının” bütün aşamalarının işlediğini tespit ettiklerini belirtti.

Raporda, Şırnak’ta yürütülen politik yıkımın hafızayı yok etmeyi amaçladığı ve Valilikçe dağıtılan “Modern ve Yaşanabilir Bir Şırnak İnşa Ediyoruz” broşürüyle kapsamlı bir yeniden inşa projesinin devreye sokulduğu belirtildi. Raporda, yeniden inşa kapsamında açılan ihalenin AKP Hükümetine yakınlığıyla bilinen Şırnaklı Acar Şirketi üzerinden yürüyeceği bilgisi de aktarılıyor.

Cizre’den Sur’a Dayanışma Koordinasyonu Şırnak Heyeti 9 ay süren sokağa çıkma yasakları boyunca Şırnak’taki yıkımı yerinde tespit etme, yaşanan hak ihlalleri ile kayıt tutma ve Şırnak Halkı’yla dayanışmak için; HDK, Barış Bloku, SODAP, ESP, Çağrı Dergisi ve Doğu Güneydoğu Dernekler Platform ile birlikte 29-30 Kasım 2016 tarihlerinde Şırnak’a ziyarette bulunmuştu. Gözlemlerini raporlaştıran heyet, Taksim Hill Otel’de rapor sunumunu gerçekleştirdi. Rapor sunumunda “Şırnak’ı Yalnız Bırakma Haydi Dayanışmaya” pankartı açıldı. Heyette bulunan Doğu ve Güneydoğu Dernekleri Federasyonu Başkanı Abdulhakim Daş, ESP Temsilcisi Sedat Şenoğlu, İHD’den Meral Çıldır, Çağrı Dergisi’nden Hüseyin Koç ve SODAP Eş Sözcüsü Saniye Evren’in gözlemlerini aktardıkları toplantıda raporu HDK Eş Sözcüsü Gülistan Kılıç Koçyiğit okudu. Rapor sunumu, heyetin Şırnak ziyareti sırasında çektiği fotoğrafların sinevizyon gösterimiyle başladı.

‘ŞIRNAK’TA ZARAR GÖRMEYEN TEK YER DEVLET KURUMLARI’

14 Mart 2016 tarihinden bu yana Şırnak kent merkezi, başta 6 mahallede (Cumhuriyet, Yenimahalle, Bahçelievler, Dicle Mahallesi, Yeşilyurt Mahallesi, Aydınlık Evler) başlayan operasyonlarla abluka altına alınmıştı. Aylar süren abluka sonucunda, Kumçatı beldesinde 9 bin 800, Siirt’te 2 bin 500, Silopi’de 11 bin, Uludere’de 5 bin, Cizre’de 5 bin, Batman’da bin 400, Diyarbakır’da bin 500, Güçlükonak’ta 3 bin, Beytüşşebap’ta 250 kişi zorunlu göçe tabii tutuldu.

9 ay sonra yasağın kalktığı Şırnak’ta 14 Kasım 2016 tarihinde, saat 22.00-05.00 saatleri arasında ablukanın kısmen kaldırıldı. Şırnak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne bağlı zarar tespit komisyonunun raporlarına göre, 14 bin 727 evde hasar tespit çalışması yapıldığı, 2 bin 44 evin ise yıkıldığı kaydedildi.

İlk gün Şırnak kent merkezi girişinde uzun kuyrukların oluşturduğu GBT, araç ve çanta araması işlemlerinin ardından şehre giriş yapan heyet, giriş bloklarının üzerinde yer alan “Şırnak Bir Türk İlidir” ibaresinin, devletin tek ulus zihniyetinin ve Şırnak’a yaklaşımın bir teşhiri olarak okunabileceğini söyledi. Heyete Şırnak’ta HDP Milletvekili Aycan İrmez rehberlik etti. Raporda, tüm HDP, DBP binalarının, kültür ve dernek kurumlarının yıkıldığı gözlemlenirken, hiçbir devlet kurumunun zarar görmediği belirtiliyor.

‘EĞİTİM HAKKI ENGELLENİYOR’

Şırnak Eğitim-Sen Şube Başkanı İle görüşmelerde bulunan heyet raporda, OHAL ilanı birlikte devreye konulan KHK yönetimi sonucunda pek çok üyesi ihraç edilen, gözaltına alınan Eğitim-sen üzerindeki politikaların Şırnak’ta da devam ettirildiğini, eğitim hakkının engellendiğini aktardı. Yapılan aktarımlara göre, 15 bine yakın öğrencinin bulunduğu Şırnak kent merkezinde yaşanan yıkım ve zorunlu göç politikasının ardından 5 bine yakın öğrenci kaldı. Raporda, sokağa çıkma yasağı öncesinde faal olan 35 olan okuldan yalnızca 15’inin faal olduğu belirtilerek “Bu okulların pek çoğunda devlet güçlerinin konuşlanması devam ederken, eğitimin devam ettiği okullarda ise, devlet güçlerinin okul içlerine kadar girdiği, eğitimin de ‘güvenlik’ gölgesi altında yapıldığı tespit edilmiştir” denildi.

‘MAHALLELERDE YIKIM DEVAM EDİYOR’

İkinci gün Şırnak’ın en büyük mahallesi ve kent merkezi olan Cumhuriyet mahallesinde gözlem yapan heyet, 12 mahallesi bulunan Şırnak’ın 8 mahallesinde (Cumhuriyet, Bahçelievler, Yenimahalle, Şehri Nu, Gündoğdu, Dicle, Aydınlık evler, Yeşilyurt) büyük bir yıkımın gerçekleştiğini aktardı. Rapora göre, mahalle sakinlerinin evlerinin, sokaklarının yerini bulmayacak derece yıkılan Cumhuriyet mahallesinde, devlete ait iş makineleri yıkıma devam ediyor. Aynı tablonun Bahçelievler ve Yenimahalle mahallelerinde olduğunu belirten heyet, “Yenimahalle bölgesinde yıkılmayan birkaç ev bulunmakta. İnceleme yapmak üzere evleri gezdiğimizde, ev sahibinden de detaylı bilgiler edindik. Evi için yıkım kararı olmamasına rağmen, kepçelerle evinin yıkılmak üzere olduğunu ve kendisinin son anda yetiştiğini aktarıyor. Evi gezdiğimizde, eve bilinçli bir şekilde verilen darp izlerinin dışında herhangi bir zarara uğramadığı, henüz yeni yapılan evin seramikleri, pencereleri vb gibi hassas malzemeleri de dahil olmak üzere hiçbir zarar görmediğini tespit ettik. Valilik tarafından “Modern ve Yaşanabilir Bir Şırnak İnşa Ediyoruz” yazılı broşürlerin yurttaşlara dağıtıldığını, ve yaklaşık olarak 60-70 bin meblağ karşılığında evlerinin kendilerine iade edileceğini belirtiyorlar” dedi.

‘ENKAZLARIN ALTINDA CENAZE OLABİLİR’

Heyet, yerinde gözlem yapmak için gittikleri Şırnak’ta aile ziyaretleri de gerçekleştirdi. Raporda, mühimmat atıkları ve çatışmalar sebebiyle çocuklarını kaybeden ailelere polisin defin işlemlerinde zorluk çıkardığı aktarıldı. Şırnak’ta tespit edilen, kayıtlara düşen cenaze sayısının 89’u bulduğu fakat hala kaldırılmayan kimi enkazların altında cenaze olabileceği de raporda yer alan bilgiler arasında. Heyet, Şırnaklı çocukların azımsanmayacak çoğunluğunun, çocukluk neşesinden oldukça uzakta olduğunu, sokaklarda oynayan, koşturan çocuklar görmediğini ve neredeyse hiç çocuk sesi duymadığını da ortak gözlem olarak belirtti.

‘ŞIRNAK HALKI İLE MADDİ VE MANEVİ OMUZ OMUZA DURULMALI’

Cizre’den Sur’a Dayanışma Koordinasyonu-Şırnak Heyeti bundan sonra yapılacak olanları ise şu şekilde sıraladı:

• Şırnak ile dayanışmanın her mecrada büyütülmesi gerektiği ve Şırnak’ın yalnız olmadığının güçlü dayanışma yöntemleri ile birlikte gösterilmesi gerektiği
• Bölgede yeterli mimar-mühendis bulunmaması sebebiyle hasar tespit çalışmalarının yapılmadığını hatırlatarak, acilen mimar-mühendisler heyetinin Şırnak’a gitmesi ve çalışma planı oluşturmaları gerektiği
• Sağlık, eğitim, dil bilen çocuk ve kadın terapistleri başta olmak üzere, çeşitli uzman heyetlerinin bölge halkıyla dayanışmak ve yaşanan hak ihlallerini raporlamak üzere bölgeye gitmeleri ve bir çalışma planı oluşturmaları gerektiği
• Her toplumsal kesimden, siyasi partiden, STK ve DKÖ’lerden kişilerin, aydın, yazar vb kişilerin Şırnak’la dayanışmak ve abluka sürecini ulusal ve uluslararası kamuoyuna anlatmak üzere Şırnak’a gitmeleri gerektiği
• Bölge halkının yaralarını hızlı sarabilmek için, irade gasbı neticesinde atanan kayyumların derhal görevden el çektirilmesi ve Şırnak Belediyesi’nin kendi personelleri ile birlikte Şırnak’ta her türlü gözaltı, tutuklama tehdidinden uzakta çalışma koşullarının sağlanması gerektiği
• Yıkım alanları birlikte büyük dayanışma gösteren Rojava Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği üzerindeki kapatma kararının derhal son bulması gerektiği
• Eğitim Hakkının silahların gölgesinden uzakta, bilimsel, eşit, parasız ve anadilde yapılması ve Şırnak kent merkezinde bulunan bütün okulların devlet güçlerinden arındırılması gerektiği
• Şırnak’ta yıkıma acilen son verilmesi, rant devşirmek üzerinden planlanan ihalenin iptal edilmesi ve Şırnak halkının zararlarının tanziminin sağlanması gerektiği
•  Henüz teşhis edilemeyen ve edilmesine izin verilmeyen onlarca cenazenin aile sahiplerine, defin/ gömme hakkı için acilen teslim edilmesi gerektiği
• Şırnak’ta iğneden-ipliğe her şeyin ihtiyaç olduğundan hareketle, başta ısıtıcı ve kışlık malzeme olmak üzere Şırnak halkı ile maddi dayanışmanın büyütülmesi gerektiği
• Şırnak’ta da bir evimiz olduğundan hareketle, Şırnak için Kardeş Aile kampanyasının acilen büyütülmesi ve sadece maddi değil, manevi olarak da Şırnak’la omuz omuza durmanın hayati değer taşıdığının görülmesi gerektiği heyetimiz tarafından Şırnak için tespit edilen temel ihtiyaç ve gerçekliklerdir.