Yaşarken efsane olup sonsuzluğa uçanların anısına...

Okay DEPREM

Geçtiğimiz pazar günü dünya hiç kabullenemeyeceği bir büyük kayıpla sarsıldı. Suriye’nin Lazkiye kentinde bulunan ‘Hmeymim Rus Askeri Üssüne doğru gitmek üzere Moskova’dan havalanan Rus askeri uçağı Tupolev TU-154, yakıt ikmali yapmak üzere uğradığı Soçi’nin Adler Havalimanından kalkışından çok kısa bir süre sonra radardan çıkarak Karadeniz’in sisli ve bulutlu havasında kayboldu. Çok geçmeden mürettebat ve yolcularıyla birlikte toplam 92 kişiyi taşıyan uçağın Karadeniz’in karanlık sularına gömüldüğü anlaşıldı. Uluslararası tanınırlığı olan insani yardım gönüllüsü bir kadın ile hayatlarının ve kariyerlerinin baharında 9 gazeteci dışında, dünya kamuoyu açısından en sarsıcı şok, yerküre çapında haklı bir şöhrete sahip Kızıl Ordu Korosu’nun tam 64 üyesinin kazayla birlikte hayatlarını kaybetmesiydi. Suriye’de bulunan asker ve personele yılbaşı öncesi moral aşılamak üzere konser vermeye gitmekte olan ve hemen hepsi de solistlerden oluşan ünlü koronun Tanınmış Şefi, ‘Yaşayan Efsane’ Valeriy Miklayloviç Halilov da sonsuzluğa uçanlardan birisiydi. Bu elim ve kahredici kaza sonrası, neredeyse hepimizin belleğinde muhakkak bir yeri olan Kızıl Ordu Korosu’nu bu talihsiz vesileyle de olsa bir kez daha hatırlamış olalım ve kısaca tarihçelerine bir göz atalım...

ORİJİNAL ADLARI ‘ALEKSANDROV TOPLULUĞU’YDU   

Hepimiz onları halen “Kızıl Ordu Korosu” adıyla bilsek de aslında çok uzun süredir resmi adları: “Rus Ordusu ‘Aleksandr Vasilyeviç Aleksandrov’ Akademik Şarkı ve Dans Topluluğu”ydu. Geçmişinde tam iki kez Kızıl Bayrak Nişanı’na layık görülen ve hem Sovyetler Birliği hem de 1991 sonrası Rusya Federasyonu döneminde ülkenin en büyük müzikal ve sanatsal kolektifi niteliğindeki koro, askeri melodileri ve halk danslarını icra etmek üzere 1928 yılında Stalin devrinde SSCB Halk Sanatçısı ve besteci Aleksandr Aleksandrov’un (1883-1946)  öncülüğünde kurulur. İsmini aldığı Kızıl Ordu’nun resmi ismi henüz 1946’ta değiştirilmiş olsa da Sovyetler’de ve aynı zamanda yerküre çapında daha uzun yıllar boyunca ‘Kızıl Ordu’nun Korosu’ olarak bilinip anılan camia; bir erkek korosu, bir orkestra ve de bir dans topluluğundan meydana geliyordu. Halk ezgileri ve askeri marşlardan başlayıp zaman içinde ülkelerin ulusal marşları, opera aryaları, Rus ve yabancı bestecilerin klasik eserleri ve hatta pek çok pop ve rock başyapıtını icra edecek kadar repertuvarlarını ilerletip çeşitlendirmişlerdi. 20. asrın ikinci yarısı ve yüzyılımızda konser vermediği ülke hemen hemen kalmayan koro ayrıca, gezegen sathında bilindik sayısız assolist ile çalışmıştı.  Özellikle Katyuşa, Kalinka, Volga Teknecisinin Şarkısı ve Ave Maria gibi icralarıyla tüm dünyada yüz milyonlarca hayran ve seveninin gönlünde taht kurmayı başardı. ‘Rusya İçişleri Bakanlığı Müzikal Topluluğu’ ile birlikte ‘Aleksandrov Topluluğu’, “Kızıl Ordu Korosu” unvanını halen kullanmaya yetkili iki gruptan biriydi. Topluluğun repertuvarında toplam 2 binden fazla eserin olduğu biliniyor...

KURULUŞUNDAN BU GÜNE KORONUN KİLOMETRE TAŞLARI  

- “Moskova P. İ Çaykovskiy Konservatuarı” profesörü, SSCB Halk Sanatçısı, Besteci ve Tümgeneral  Aleksandr Vasilyeviç Aleksandrov’, temel organizatör ve ilk müzik yönetmeni sıfatıyla Kızıl Ordu Korosu’nu 18 yaşındayken idare eder.

- Koro 12 Ekim 1928 tarihinde Kızıl Ordu Sarayı’nda; sekiz şarkıcı, iki dansçı ile birer akordiyoncu ve okuyucudan oluşan kadrosu ile tarihteki ilk konserini verir.

- Aynı yılın sonunda koro “Kızıl Ordu M. V. Frunze Sarayı Kızıl Ordu Şarkı Topluluğu” adını alacaktır.

- 1935 senesinin sonunda mevcut ismini “SSCB Kızıl Nişanlı Kızıl Ordu Şarkı ve Dans Topluluğu” olarak değiştiren koronun kadrosu artık 135 kişiye ulaşmıştır.

- 1937’ye gelindiğinde topluluğun üye sayısı 274’ü bulurken, 1948 yılındaysa 313 gibi rekor bir sayıya erişir.            

- 26 Haziran 1941 tarihinde, yani savaş başladıktan hemen sonra Moskova’daki Belarus Tren İstasyonunda cepheye gitmek üzere bekleyen koro üyeleri, harp sırasında adeta efsaneleşecek olan “Kutsal Savaş” ismindeki yeni bestelerini ilk kez seslendirirler.

- 7 Şubat 1949’da, SSCB dağıtılana kadar taşıyacağı ismi alan koronun adı, aynı yıl bu sefer de kurucusundan hareketle “A. V. Aleksandrov Topluluğu” biçiminde kısaltılacaktır.

- Kızıl Ordu Korosu’nun kuruluşunun 50. yıl dönümü şerefine topluluğun resmi adının başına bir de, en yüksek mesleki sertifikasyon anlamına gelen ‘akademik’ sanı eklenir.

- Kızıl Ordu Korosu’nun SSCB’den beri süregelen resmi adının değiştirilmesi ise ancak 1998’de gerçekleşir. Camianın yeni ismi artık “Rusya Ordusu A. V. Aleksandrov Akademik Şarkı ve Dans Topluluğu”dur.

NİŞANLARI ŞEREF PAYELERİ

- Kültür sahasındaki üstün hizmetlerinden dolayı SSCB “Kızıl Bayrak” Nişanı – 1935.

- İkinci kez SSCB “Kızıl Bayrak Nişanı”.

- Moğolistan Halk Cumhuriyeti “Askeri Hizmet” Nişanı - 1964.

- Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti “Kızıl Yıldız” Nişanı” – 1965.

- “Akademik” onursal unvanı – 1979.

- Fransa Gramofon Akademisi tarafından “Altın Plak” ödülü – 1961.

- Fransız Firması “Şan Dü Mond” tarafından rekor kayıt tirajından dolayı “Altın Disk” ödülü – 1964.

- Hollanda Firması “N.O.K” tarafından “Altın Disk” ödülü – 1974.