Ne oynadılar? Niye oynadılar?

Çeşitli zaman dilimlerinden ve çeşitli coğrafyalardan toplumsal olaylara karşı seslerini sanatlarıyla yükselten sanatçıları tanıdığımız sayfamızda bu sayıda müzikalleri konuk ediyoruz.
Temelleri Antik Yunan’daki tragedya ve komedilere dayanan müzikaller, müzikal filmler ve sahne gösterileriyle günümüzde kültür sanat yaşamının içinde.
Yorucu bir dönemi geride bıraktığımız bu tatilde belki seçtiğimiz müzikalleri izlemek istersiniz. İyi okumalar.

NOTRE DAME DE PARİS (NOTRE DAME’IN KAMBURU)
Notre Dame de Paris, ilki 18 Eylül 1998'de, Paris'te bulunan Paris Kongre Sarayı'nda oynanan bir müzikaldir. Victor Hugo'nun aynı adlı romanından esinlenerek oluşturulan müzikalin sözlerini Luc Plamondon yazmış, bestelerini Richard Cocciante yapmıştır.
Müzikal, Fransız İhtilali’nden sonraki günlerden kesitler verir. Oyunda çirkin, kambur, engelli ve çok acayip bir yaratık olan kilise zangocu Quasimodo ile Fransa’nın ruhani ve dini lideri Claude Frollo’nun, semtte yaşayan Çingene Kızı Esmeralda’ya olan aşklarını, Zangoç ile Papaz’ın ruhlarında oluşan ikilemleri ve tepkileri romantik yaklaşımla ele alan bir müzikal.

FIDDLER ON THE ROOF (DAMDAKİ KEMANCI)
Damdaki Kemancı, müziklerini  'un bestelediği, şarkı sözlerini Sheldon Harnick'in yazdığı, konusu 1905 yılında Çarlık Rusyası'nda geçen ve ilk kez 1964 yılında Broadway'de sergilenen müzikal sahne eseridir.
Sholom Aleichem (1859-1916) takma adını kullanan Yahudi asıllı Rus yazar "Solomon Naumovich Rabinovich"'in Yidiş dilinde yazdığı "Sütçü Tevye" öykülerinden ABD'li oyun yazarı  Joseph Sein tarafından senaryosu yazılıp sahneye uyarlanan müzikal, 10 yılı geçkin bir sürede 3000'den fazla kez perdelerini açarak bir rekor kırmıştı (Bu rekor sonradan Grease müzikali tarafından kırıldı). Halâ Broadway'de en uzun süre sahnelenen onbeş eser arasındadır.
"Damdaki Kemancı" müzikali 10 dalda aday gösterildiği Tony Ödüllerinde'nden dokuzunu aldı.

SEFİLLER
Sefiller, 1987 yılında Broadway'de sahnelenen ve dünyada en çok gösterimi yapılan müzikallerden biridir.
Victor Hugo'nun 1862 yılında yazdığı roman olan Sefiller'den uyarlanan yapıt, bir Fransız köylüsü olan Jean Valjean’ın öyküsünü anlatır. Jean, kardeşinin çocuğu için çaldığı ekmek yüzünden 19 yıl hapiste kalmıştır. Hapisten çıktıktan sonra kendine yeni bir hayat kurmaya çalışan Jean, Fransa’da esen devrim rüzgarında kendini sokak barikatlarında bulur.
Sefiller, 1980 yılında Fransız besteci  tarafından bestelenmiştir. 8 Ekim 2006 tarihinde 21.yıldönümü kutlanan müzikal, dünyanın birçok yerinde yıllarca sahnelendi. Çeşitli ödüller kazanarak, eleştirmenlerin olumlu yazılarına konu oldu. Aynı isimle sinema filmleri de çevrilmiştir.

KEŞANLI ALİ DESTANI
Haldun Taner’in yazdığı Keşanlı Ali Destanı, ilk kez 31 Mart 1964 tarihinde Gülriz Sururi-Engin Cezzar tiyatrosunda sahnelendi. 1970 yılına gelinceya kadar Türkiye'nin büyük kentlerinde toplam 493 kez sahnelenen Keşanlı Ali Destanı, aradan yıllar geçmesine rağmen Türk tiyatrosunun temel taşlarından olma özelliğini yitirmedi. Oyunun TRT için çekilen dizi ve sinema filmi uyarlamalarının yönetmenliğini Genco Erkal üstlendi.
Keşanlı Ali Destanı, Cumhuriyetin ilk yıllarından Demokrat Parti dönemine kadarki süreçleri yalın bir dille ve eleştirel bir bakışla gülmece tarzında yorumlar. Oyunun geçtiği Sineklidağ, büyük bir kentin eteklerinde yer alan, gecekondulardan oluşmuş, ezilen, yoksul insanların yaşadığı bir varoştur. Keşanlı Ali, Çakal Rüstem’i öldürmekten hapse düşmüştür ve hapisten bir kahraman olarak çıkagelir. Ali’nin iki dramı vardır: Birincisi, suçsuzdur; ikincisi, aşık olduğu Zilha, Çakal’ın yeğenidir ve ona düşmanca davranmaktadır. Muhtar seçilen Ali, Sineklidağ’da yeni bir düzen oluşturur ama yüreğiyle beyni arasında ciddi çatışma yaşamaktadır. Şef olarak toplumuna, insan olarak duyduğu aşka sorumludur.

WICKED
Wicked, popüler bir kız olan Glinda'nın utangaç, hep yanlış anlaşılan ve yeşil ten rengine sahip Elphaba'yla Shiz Üniversitesi'nde büyücülük öğrencisi olarak tanışmasının hikayesini anlatıyor. Diyarın daha önce anlatılmamış hikayesi olma iddiasıyla yola çıkan Wicked, "iyi" ve "kötü" kavramlarının nasıl oluştuğuna odaklanıyor. Frank L. Baum'un dünyaca ünlü hikayesi Oz Büyücüsü'ne alternatif bir arka plan hikayesi olarak yazılan müzikal, Dorothy gelmeden çok önce Oz Diyarı'nda neler olup bittiğini ve iyi kalpli peri Glinda ile Batı'nın kötü cadısının kimliklerinin nasıl oluştuğunu gözler önüne seriyor.

LÜKÜS HAYAT
Lüküs Hayat, 1933 yılında Cemal Reşit Bey tarafından bestelenmiş bir operettir. Türk tiyatrosunun klasik eserlerinden birisi olmuştur.
İstanbul Şehir Tiyatroları'nın siparişi üzerine yaratılan ve ilk defa cumhuriyetin 10. yıl kutlamalarının yapıldığı 1933 yılında sahnelenen eser, 1946 yılına kadar büyük bir seyirci kitlesi tarafından izlenmiştir. 
Oyun, Türk toplumunun Batı ile yüzleşmesi ve bu çerçevede yaşanan gülünçlükleri sahneye taşıyan, iki farklı kültürün yüzleşmesinden ortaya çıkan durumun değişmezlerini anlatmaktadır. Küçük hırsızlıklarla geçinen "Rıza" ile "Fıstık" bir zengin evine girince kendilerini kıyafet balosunda bulurlar. İkilinin içine düştüğü bu yeni ortam, batılılaşma özentisinin ortasına düşmüş halktan insanların durumudur. Çelişkilerin iyice keskinleştiği yaşam biçimleri komik olaylara neden olmaktadır..
Oyunun yazarı, Ekrem Reşit Bey olarak bilinse de Şişli'de bir Apartıman şarkısının sözlerini Nazım Hikmet Ran'ın yazdığı sanılmaktadır.
Oyun, 1950 yılında Ömer Lütfi Akad tarafından Lüküs Hayat adıyla filme alınmıştır. 1973 yılında da Haldun Dormen tarafından televizyon için yeniden filme alınmıştır.