Edirneli esnaf: Adam padişah olacak bence ayır be ya!

Dünyanın önde gelen şirketi Euromonitor International’ın, 2015 yılında yaptığı, "Dünyanın en çok turist alan 100 şehri" raporunda 3 milyon 190 bin 400 turist sayısı ile 61’inci sırada yer alan Edirne, şimdilerde ülke gündeminde yaşanan ekonomik ve politik olaylardan kaynaklı eski yıllara nazaran turist sayısında dörtte bir oranında düşüş yaşadı. İl genelinde tarihi ve turistik pekçok yere ev sahipliği yapan Edirne esnafı ise, son süreçte Yunanistan’da yaşanan ekonomik krizin ülkelerine gelen turist sayısındaki düşüşte etkili olduğunu belirtti.

Edirne’ye sınırı olan Yunanistan ve Bulgaristan’dan gelen turist sayısının eskiye göre yarı yarıya düşmesi ile birlikte giderek kötüye giden ekonominin durumundan etkilenen ve İstanbul’un İstiklal Caddesi olarak bilinen Saraçlar Caddesi’nde bulunan Edirneli esnaf, yaşadığı durumdan dert yakınırken, öte yandan Nisan ayında yapılması planlanan referandumda “Evet” ve “Hayır” gerekçelerini kendilerine özgü ağızlarıyla anlattı. 

Her uğradığımız dükkanda bizi geri çevirmeden dertlerini ve sıkıntılarını paylaşan Edirne esnafı, oldukça misafirperver. Son süreçle birlikte işlerinin giderek düştüğünü dillendiren ve bu durumdan fazlasıyla rahatsız olan esnaf, gerekçelerini ise tek tek sıraladı. Kimi esnaf için sıraladığı gerekçeler, referandumda “Hayır” demeye yeterliyken, kimileri için de bir kararsızlık söz konusu. Çoğunluğu ise yaşanan baskı sürecinden kaynaklı "Hayır" tercihlerini kamera kapandıktan sonra açıklamayı tercih etti. 

'GÜNLÜK MASRAFI ÇIKARMANIN PEŞİNDEYİZ’

Yeni yıl ile birlikte işlerinin yarı yarıya düştüğünü ve kira ile faturalarını ödemekte zorlandıklarını belirten kuruyemişçi Metin Doğan (48), kazançtan ziyade günlük masrafı çıkarmanın peşinde olduklarını söyledi. Doğan, “Şuan kazanacak bir şey yok, çarşı bomboş, insanların alım gücü yok, döviz aldı başını gidiyor. Ben bir ürünü 30 liraya alırken, 35 liraya satmam gerekiyor. Öyle olunca vatandaşın alım gücü de düşüyor. 1 kilo alacaksa almıyor, 200 gram, 50 gram ver’ diyor. Onun aldığı gram da beni tatmin etmiyor. İşler eskisinden daha kötü anlayacağınız” dedi. 

‘EVET Mİ HAYIR MI DESEM KARAR VEREMEDİM’

Satışların düşmesini ülkenin içinde bulunduğu ekonomik çıkmaz ve yaşanan çatışmalı süreçle de bağlantılı olduğunu söyleyen Doğan, her geçen gün TL karşısında değer kazanarak yükselen Dolar'ın düşmesi gerektiğini belirtti. Doğan, tüm bunlardan kaynaklı referandumda sandığa giderken yaşadığı kararsızlığı ise şöyle anlattı: “Şimdi ‘Evet’ mi desem ‘Hayır’ mı desem tam bir karar veremedim. Bunları iyi okuyup öyle karar vermek gerek. O yüzden hala düşünüyorum." 

‘KESİNLİKLE 'HAYIR' DİYECEĞİM’

20 senelik helvacı olan Haluk Yörüker (60) ise, ithal ettikleri ürünler ile tahin helvası, yaz helvası ve şeker helvası üretimi yaptıklarını söyleyerek, “Ekonomik olarak etkileniyoruz. Bir de bizim ürünlerin müşterileri yabancı olduğu için hem ekonomik olarak hem de ülkede yaşanan olaylardan kaynaklı bizim işlerimize yansıyor” dedi. Dükkan kirasını ödemekte zorlandığını belirten Yörüker, “Vergiler bizi zorluyor. Ben kendim, referandumda kesinlikle ‘Hayır’ diyeceğim” diyerek tepki gösterdi.

‘KAOS ORTAMINI EN ÇOK BİZ ESNAF ÇEKİYORUZ’

1, 5 senedir kafe işletmeciliği yapan İlker Gündüz (34) de, esnaf olduğu bu süre zarfında inişli çıkışlı bir süreç yaşadıklarını ve bunun en büyük etkeninin ülke gündemi olduğuna vurgu yaptı. Gündüz, “Bizi en çok etkileyen patlayan bombalar, güneydeki operasyonlar, düşürülen uçaklar oldu. Yani 2016 çok kötü geçti, herkese yaşattığı kötülükler oldu” dedi. 

Kendilerini en çok canlandıran şeyin Yunanistan ve Bulgaristan’a sınır olan Edirne’ye gelen yabancı turistler olduğunu belirten Gündüz, “O insanlar da korkudan gelmiyor buralara. Kendi yerli insanımız da korkudan dolayı dışarı çıkmıyor. Zaruri ihtiyaçların dışında bir alışverişi olmuyor. 2017’e de umutla giremedik. Kanla girdik, bilmiyoruz ne olur ne biter? Süreç düzelir mi, gündem düzelir mi bakacağız. Kaos ortamını en kötü şekilde biz esnaf çekiyoruz. Resmi ödemelerimiz var, kiralarımız var bunlar da bekliyor. Beklemekten başka da bir şey gelmiyor elimizden. Ya pılımızı pırtımızı toplayıp gideceğiz. Buna da, bu ülkeyi terk etmeye milli duygularımız müsaade etmiyor” dedi.

‘HERKESİN BİR CEVABI OLACAK AMA İNSANLARIN KAFASI KARIŞIK’

Tüm bu süreçten etkilenen esnaf olarak yaklaşan referandum sürecine ilişkin de düşüncelerini ifade eden Gündüz, şunları söyledi: “Referanduma gittiğimizde herkesin bir cevabı olacak elbet ama insanların kafası da karışık. ‘Evet’ diyenler neden ‘Evet’ dediğini bilmiyor. ‘Hayır’ diyenler neden ‘Hayır’ dediğini bilmiyor. Bu konuda insanların aydınlatılması gerekiyor. Benim çevremdekiler ‘Evet’ diyor ama tutarlı bir açıklamaları yok, mantıklı bir açıklama yapamıyorlar. Önce şeffaf olmak gerekiyor. Ben burada sattığım ürünlerde bile içerisinde ne var ise onu açık bir şekilde kutunun üzerine yazıyorum. Ben esnaf olarak buraya indirgedim, bu süreç böyle şeffaf olmalı. ‘Evet’ dersek ne olacak, ‘Hayır’ dersek ne olacak? Bunu açıklamak gerek. Referandumu bir parti seçimi olarak görüyor insanlar. Bu ‘Evet’ ve ‘Hayır’ ülkenin geleceği için önemli. Bunu düşünerek sağlıklı bir şekilde sandığa gidilmesi gerekiyor. Kendi memleketimizde yaşanamayacak duruma gelmiş olarak görüyorum kendimizi, inşallah daha güzel olacak." 

GÜNLÜK 30 LİRA İLE EVE GİDİYOR 'EVET' DİYECEK

37 yıldır kundura tamirciliği yapan Cemil Kunduz (59), emekli olduktan sonra da çalışmak zorunda olan esnafdan. Ekonomik krizin herkes gibi kendisini de etkilediğini ve günlük 30 lira ile eve döndüğünü ifade eden Kunduz, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan başka bizi yönetecek kimse yok. Ülkeyi yönetecek birini göremediğim için, en iyisi Cumhurbaşkanımız olduğu için ‘Evet’ diyeceğim” dedi.

‘HALK EKONOMİK KRİZDEN DOLAYI GEÇİNEMİYOR’

Emekli olduktan sonra Saraçlar Caddesi’nde 10 senedir kuruyemiş satarak geçimini sağlayan Şaban Durak (60) da, eskiye nazaran işlerin düşüşte olduğu görüşünde. Halkın yaşanan ekonomik krizden dolayı geçinemediğini söyleyen Durak, belli olan oyunun rengini ise açıklamaktan çekinerek, “Herkes sandığa gidecek. ‘Evet’, ‘Hayır’ orada belli olacak. ‘Evet’ desek suç olur, ‘Hayır’ desek suç olur. Herkesin bir düşüncesi var, ben de sandıkta vereceğim oyumu” diye konuştu.

‘ADAM TEK BAŞINA PADİŞAH OLACAK BE YA, BENCE HAYIR’

Emekli olduktan sonra balıkçılık yaparak geçimini sağlayan 10 yıllık esnaf Feridun Biztiren (58) ise, “Eskiye göre işlerimiz düştü. İstediklerimiz balıkları bulamıyoruz. Müşteri memnuniyeti olmadığı için işler yok. Ekonomik krizden dolayı da işlerimiz düştü, fiyatlar artığı için insanlar alamıyor. Alışveriş az, müşteri yok diyelim. 1 dolar 4 lira olmuş, mutlaka bu etkiliyor” dedi. Biztiren son olarak, neden “Hayır” diyeceğini ise Trakya şivesiyle şöyle cevapladı: “Bence ‘Ayır’... Adam tek başına padişah olacak be ya, sence de ‘Ayır’ değil mi?” (DİHABER)