Kültür faaliyetine hiç katılmayanların oranı yüzde 70!

İstanbul Kültür Sanat Vakfının (İKSV) kültür politikaları çalışmaları kapsamındaki altıncı raporu “Kültür Sanatta Katılımcı Yaklaşımlar” başlığı ile yayımlandı. Türkiye’de kültür sanat hayatına katılma ve katılmama nedenlerini inceleyerek yola çıkan rapora göre, “Hiçbir kültür-sanat etkinliğine katılmadım” diyenlerin oranı yüzde 70.

KÜLTÜR SANAT KURUMLARIYLA YÜZ YÜZE

“Kültür Sanatta Katılımcı Yaklaşımlar” başlıklı rapor, bağımsız kültür politikaları araştırmacısı Dr. Ayça İnce ve İKSV Kültür Politikaları Çalışmaları Araştırma Uzmanı Ceren Yartan’ın desteği ile yayıma hazırlandı. Araştırmacı Rumeysa Kiger’in İstanbul’dan kültür sanat kurumlarıyla yüz yüze yaptığı görüşmelerden örneklere de yer veren raporla toplumsal dönüşüme aracılık etme potansiyelini barındıran katılımcı yaklaşım ve uygulamaların yaygınlaştırılmasına yönelik bir adım atılması hedefleniyor.

18-24 YAŞ GRUBUNDA KÜLTÜR SANATA KATILIM YÜKSEK

Vakfın hazırladığı raporda, İPSOS’un 2016’da Türkiye’deki 34 ilden 13 bin 799 kişiyle gerçekleştirdiği araştırmanın sonuçlarına da yer veriliyor. Söz konusu rapora göre, toplumun yüzde 49’u hiç sinemaya gitmemiş. Yüzde 39’u hiç kitap okumuyor. Yüzde 66’sı konser, tiyatro ya da opera gibi herhangi bir etkinliğe katılmamış. Yüzde 81’i hiçbir enstrüman çalmıyor. Yüzde 57’si video, VCD, DVD ya da internet üzerinden film veya dizi izlemiyor. Yüzde 47’si dergi okumuyor. Yüzde 86’sı bir hobi kursuna hiç gitmemiş.

GfK araştırmasının sonuçlarının da referans gösterildiği raporda, kültür sanat etkinliklerine katılımın en çok eğitim seviyesi yüksek olan gruplarda yüksek olduğuna işaret ediliyor. GfK’nın haziran ve eylül 2016 tarihlerinde gerçekleştirdiği Omnibus anketinin sonuçlarına göre, Türkiye’de en yüksek kültür sanata katılım oranı 18-24 yaş arasında ve eğitim seviyesi ile geliri yüksek olarak tanımlanan AB grubunda görülüyor. “Bilet satın alarak yılda bir veya daha çok kez etkinliğe katıldım,” diyenlerin oranı her iki ortalama alındığında yaklaşık yüzde 20, bilet satın almaksızın ücretsiz bir etkinliğe katılanların oranı ise yine iki ay ortalaması alındığında yüzde 10 civarında. Hiçbir etkinliğe katılmadım diyenler ise yaklaşık yüzde 70 gibi bir oranla ezici çoğunluğu oluşturuyor.

‘ÜCRETSİZ KÜLTÜR ETKİNLİKLERİ NİTELİKSİZ’ DÜŞÜNCESİ YAYGIN

İKSV’nin raporuna göre ayrıca, ücretsiz gerçekleştirilen kültür sanat etkinliklerinin “niteliksiz” olacağına dair yaygın bir düşüncenin de mevcut olduğu vurgulanıyor. Raporda şu ifadelere yer veriliyor: “Kurumların düzenledikleri ücretsiz etkinlikleri de en az ücretliler kadar özenli ve nitelikli kılmaları bu yargıları kalıcı bir şekilde değiştirebilir. Örneğin, GfK’nın yürüttüğü odak gruplardan çıkan sonuçlara göre İKSV’nin festivaller kapsamında Kadıköy Belediyesi’yle yaptığı işbirliği sonucu parklarda gerçekleştirdiği ücretsiz konserlerle ilgili algı olumlu. İzleyicilerin bu etkinliklere katılım sıklığı da yüksek” raporda “Youtube Türkiye Kullanıcı Profili Araştırması 2016” sonuçlarına değiniliyor. Araştırmaya göre, internet kullanıcıları arasında 45 yaş üstündeki her iki kişiden biri ve 55 yaş üstündeki her dört kişiden biri Youtube’u her gün ziyaret ediyor.

BİLET FİYATLARI YÜKSEK

Katılımcılık pratikleri açısından bakıldığında, GfK’nın söz konusu anketine cevap verenlerin yüzde 82’sinin herhangi bir kültür sanat alanı ile uğraşmadığı görülüyor. Uğraşanlar arasında bir enstrüman çalan ya da çalmayı öğrenenler yüzde 7 oranındayken, resim veya heykel kursuna gidenler yüzde 4, tiyatro oyunculuğu yapanlar ya da oyunculuk kursuna devam edenler yüzde 3 oranında. GfK odak grup görüşmesine katılan bir izleyicinin de vurguladığı gibi, birçok kişi için kültürel hayata katılımın ön koşulu bir maddi birikime sahip olma gerekliliği. Yapılan görüşmelerde bilet fiyatlarının yüksekliği bir engel olarak belirtiliyor. (KÜLTÜR SERVİSİ)