Ankara’nın göbeğindeki asbest tehlikesi Meclis gündeminde

CHP Ankara Milletvekili Dr. Murat Emir, Maltepe’deki tarihi Havagazı Fabrikası’nın yıkılmasının ardından oluşan hafriyatın kaldırılması sırasında, kanserojen etkisi olan asbest maddesinin çevreye yayılma tehlikesini Meclis gündemine taşıdı. Murat Emir, Cumhuriyet döneminin ilk yıllarının sanayileşme eserlerinden biri olan Havagazı Fabrikası’nın, Koruma Kurulu kararları kaldırılarak yıkılmasıyla suç işlendiğini, şimdi de ortada duran hafriyattan kaynaklı vatandaşların sağlık sorunlarıyla karşılaşacağına dikkat çekerek “Melih Göçek arsa, vatandaş can derdinde” dedi.

CHP’li Emir, TBMM Başkanlığı’na verdiği soru önergesiyle Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin 2006 tarihinde bir gecede yıktığı Maltepe’deki tarihi Havagazı Fabrikası’nın hafriyatı ve söz konusu alana ilişkin Başbakan Binali Yıldırım’a sorular yönetti. 52 bin 270 metrekarelik alanda 1928 yılında inşa edilmeye başlanan ve Cumhuriyet döneminin sanayi hamlesi olarak kurulan Havagazı Fabrikası’nın, 19 Mart 1991 tarihinde Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu kararıyla taşınmaz kültür varlığı olarak koruma altına alınmasına karşın Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin zaman içinde bu kararın kaldırılmasını sağladığı ve tartışmalar devam ederken 15 Haziran 2006 tarihinde bir gecede tarihi nitelikli fabrikayı yıktığını anımsatan CHP’li Emir, yapılanın suç olduğunu vurguladı. 

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, yıkıma sessiz kalmasını da eleştiren CHP’li Emir, daha sonraki süreçte araziyle ilgili tartışmalı plan değişiklikleri yapılarak, yüksek emsaller verildiğini kaydetti. CHP’li Emir, “Ankara Büyükşehir Meclisi kararı ile Havagazı yerleşkesinde mülkiyeti TEİAŞ ve TEDAŞ'a ait olan 29228 ada 1 ve 2 parsellerde 2,5 emsal yükseklik serbest kentsel servis alanı ilan edilmiştir. Bu alanlarda, büro, iş hanı, gazino, lokanta, çarşı, çok katlı mağaza, banka, otel, sinema, tiyatro gibi sosyal kültürel tesisler; yönetimle ilgili tesisler, özel/resmi eğitim ve sağlık ve benzeri tesisler bölgesel ihtiyacı karşılamak üzere yapılabilmektedir. Celal Bayar Bulvarına cepheli 39,775 metrekarelik alanda ise 4 emsal yükseklik serbest olmak üzere, kamusal tesis alanı ilan edilmiştir. Celal Bayar Bulvarı üzerindeki imar hakkı artışıyla, çok yoğun bir yapılaşma olacağı düşünülmektedir. Burada yükseklik ve bodrum sınırlaması getirilmemiştir. Yapılacak yapının en yüksek kulesinin 300 metre yüksekliğinde olabileceği belirtilmiştir ki bu Tandoğan’daki Ankara Büyükşehir Belediyesi binasının 4 katı yüksekliğindedir. Bu plan değişikliği, Şehir Plancıları Odası tarafından, Ankara için şehirleşeme açısından şimdiye kadarki en ciddi tehditlerden biri olarak değerlendirilmektedir” dedi.

ANKARA’NIN GÖBEĞİNDE ASBEST TEHLİKESİ

CHP’li Emir, yıkılan Havagazı Fabrikası’na ilişkin tartışmaların arsaya ilişkin imar planı değişiklikleri ile sınırlı kalmadığını, alanda bulunan fabrika hafriyatının da önemli bir sağlık sorunu oluşturduğunu kaydetti. “İşin bir başka önemli tarafı da yıkılan tarihi fabrikanın hafriyatının kaldırılmasında ortaya çıkacak “asbest”tir. Asbest, ısıya, sürtünmeye ve alkali ortama karşı dayanıklı, yüksek gerilme direncine sahip, lifsel, fleksibl (kolay bükülüp şekil verilebilen) ve ticari önemi olan bir silikat mineralidir. 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra karsinojenik olması ortaya çıkınca, ismi "öldürücü toz" olmuştur. Serbest asbest liflerine maruziyetinin sebep olabileceği hastalıklar arasında asbestoz, mezotelyoma, akciğer kanseri (bronşiyal karsinom) ve mide-bağırsak kanseri sayılabilir. Asbest kesinlikle kontrolsüz ve denetimsiz sökülmemelidir. Bu yapıda bulunan 350 ton civarında olduğu belirtilen asbestin, bilimsel kurallara uygun biçimde kaldırılmıyor olması, toplum sağlığı açısından büyük risk yaratmaktadır” diyen CHP’li Emir, Başbakan Yıldırım’a şu soruları yöneltti:

* Şu anda yıkılmış durumda olan eski havagazı fabrikasının metallerinin sökülüp hafriyatının toplanması konusunda ihale yapılmış mıdır? Yapıldıysa ihale bedeli kaç lira olarak belirlenmiştir?

* İhale bedelinin 25.08.2016 tarihinde 380 bin lira olarak belirlendiği, 24.11.2016 tarihinde ikinci bir ihale yapılarak bedelin 13 bin liraya düşürüldüğü dile getirilmektedir. Bu iddia doğru mudur? Doğruysa fiyatın bu denli düşürülmesinin sebebi nedir? İkinci ihalenin yapılma amacı nedir?

* Fabrikanın kalıntıların asbest ölçümleri yapılmış mıdır? Yapıldıysa hangi firma veya kurum tarafından ölçülmüştür? Ölçüm sonuçları kaç çıkmıştır? Çıkan bu sonuçlar normal değerler arasında mıdır? 

* Ölçümlerin, MKA, Hacettepe Üniversitesi veya İSGÜM (İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı) gibi bu konuda yetkili birimler tarafından yaptırılmadığı iddiaları vardır. Bu iddialar doğru mudur? 

* Ankara Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun 1991 yılında eski doğalgaz fabrikası hakkında verdiği koruma kararının, Danıştay tarafından tescil edilmesine karşın, 26 Mayıs 2006’da kaldırılmasının sebebi nedir? İlgili kurul, 15 Haziran 2006’da yıkım kararına itiraz etmiş ancak yıkım son hızıyla sürdürülmüştür. Karara uymayanlar hakkında ne yapılmıştır? Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bu konuda bir yaptırımı olmuş mudur?  

* Dünyanın çeşitli endüstri miras alanları, terk edilmesinin ardından yapılan planlamalar neticesinde rekreasyon alanı, peyzaj, çocuk parkı, kafe gibi sosyal tesis olarak kullanılmaktadır. Eski havagazı fabrikasının da bu şekilde değerlendirilmesi düşünülmüş müdür?

* EGO hangarları alanına yapılması planlanan yüksek yoğunluklu yapılaşma; Celal Bayar Bulvarı ve Gazi Mustafa Kemal Bulvarını dolayısıyla kent merkezini kilitleyecek ve tarihsel dokuyu bozacak bu plan değişikliklerinin yapılmasının arkasında yatan amaç nedir? (HABER MERKEZİ)