İsveç sendikalarındaki üye düşüşü endişelendiriyor

Murat KUSEYRİ
Stockholm

İsveç İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (LO) işçileri yeniden sendikalarda örgütlemek amacıyla yaptığı girişimlere rağmen sendikaların üye sayılarında bir artış olmadı. Bundan 10 yıl önce İsveç sendikaları İskandinavya’nın  en güçlü ve örgütlenme oranı en yüksek işçi örgütleriydi. 2000’li yılların ortalarında iktidarda bulunan sağcı partilerin izledikleri sendikasızlaştırma politikası ve işçilerin sendika bünyesinde kurulu işsizlik kasasına yaptıkları ödentiyi iki kat arttırması yüz bini aşkın işçinin sendikaları terk etmesine yol açtı.

2006 yılında işçilerin yüzde 77’si sendikaya üye iken bu oran geçtiğimiz yıl yüzde 62’ye geriledi. Sendikalardan bazıları giderlerini azaltmak için lokallerini kapattı ve birden fazla sendika aynı lokali kullanmaya başladı.

LO’nun İkinci Başkan Yardımcısı Berit Müllerström, sendikaların üye kaybetmesine rağmen hâlâ işçilerin çoğunluğunu örgütlediği için toplu sözleşme imzalama olanağı bulunduğunu ama örgütlenme oranının yüzde 50’nin altına düşmesi halinde sözleşmelerin tehlikeye gireceğini söylüyor.

Müllerström’e göre sendikaların üye kaybetmelerinin esas nedeni iş piyasasında yaşanan değişim ve küçük işyerlerinde sendika şubelerinin olmaması. Bir çok işçinin de  iş sözleşmesinin geçici olmasından dolayı sendikaya  üye olmayı gerekli görmemesi veya cesaret edememesi.

GEÇİCİ İŞÇİLİK SORUNU

LO’nun geçici işçiliği azaltmaya çalıştığını söyleyen Müllerström, “Ama sendikal hareket olarak yeni üyeler kazanabilmemiz için yapmamız gereken çok şey var” diyor ve ilk adım olarak da sendikacıların işyerlerini ziyaret etmesi gerektiğine işaret ediyor: “Bu gidişatı tersine çevirmek zorundayız. Bu gerekli. Sendikaların ana görevi örgütlenmektir”

Öte yandan işçilerin sendikalardan ayrılmalarının başta gelen nedeni LO’nun işçilerin çıkarlarını savunan bir mücadele anlayışına sahip olmaması. Sendika yönetimlerinin neredeyse tamamına yakını sosyal demokratlardan oluşuyor.  Sınıf mücadelesi yerine sınıf iş birliğini sendikal hareketin merkezine yerleştiriyor.

Yönetimin tutumundan hayal kırıklığına uğrayan işçiler, sendika yönetimlerini değiştirmek için mücadele etmek yerine çareyi sendikalardan uzaklaşmakta buluyor.

YOLSUZ SENDİKACILAR SORUNU

LO’nun kan kaybetmesinin bir diğer nedeni de üye sendikalarda ard arda ortaya çıkan usulsüzlük ve yolsuzluklar. LO’daki gelişmeleri uzun yıllardan beri yakından izleyen Sosyoloji Profesörü Anders Kjellberg, federasyonun en büyük sendikası Kommunal’da geçtiğimiz yıl ortaya çıkan yolsuzlukların kısa bir süre içinde 11 bin işçinin sendikadan istifa etmesine yol açtığına dikkat çektikten sonra “Sadece üyeler istifa etmiyor, yeni işe giren ve yolsuzlukları gazetelerde okuyan işçiler de sendikaya üye olmuyor” diyor.

İşçilerin örgütlenme oranları işkollarına göre farklılıklar gösteriyor. Sendikaların en örgütlü olduğu işkolu yüzde 75 oranıyla metal ve maden işkoluyken otel ve restoran branşında çalışan işçilerin sadece yüzde 28’i sendika üyesi.