Şili’nin ‘evet’çisine ne oldu?

Latin Amerika ülkesi Şili’de halkın, 1988 yılında diktatör Pinochet’in iktidarını uzatmasına ‘hayır’ demesinin hikayesi çok konuşuldu. Hatta CHP Gençlik Kollarının davetiyle Türkiye’ye gelen, Şili’nin ‘hayır’ kampanyasının propaganda direktörü Eugenio Garcia da birkaç kentte düzenlenen söyleşilerde ülkesinin deneyimlerini anlattı ve, sorulduğunda, Türkiye için önerilerini de paylaştı.
 
1988 Şili referandumunun kampanya ayağını anlatan ve bu ara ülkemizde çok ünlü olan ‘No’ filminin günahlarını Garcia’ya yükleyen de oldu, bir halk hareketine dönüşen Şili referandumunun sadece ‘reklam’ına odaklanarak örgütlenme kısmını unutan da. Sonuçta ilgilileri, Şili’deki diktatörlük referandumunun kazanan tarafını, ‘hayır’ kampanyasını ayrıntısıyla öğrenmiş oldu.
 
Ancak Şili’de anayasa referandumunda bir taraf daha vardı; yenilen taraf yani ‘evet’ kampanyası...

‘EVET’İN REKLAMCISI

‘Hayır’ın reklamcısını iyice öğrendik, peki ‘evet’in reklamcısına ne oldu?

Şili’de Diktatör Pinochet’in ‘evet’ kampanyasını da yürütülen Arjantinli reklamcı Marcelo Lopez’di ve Lopez bugün hâlâ Şili’de yaşıyor, hem reklamcılığı hem de çeşitli Latin Amerika ülkelerindeki siyasetçilere danışmanlık yapmayı sürdürüyor.

Ağustos 2013’te ‘No’ filmi gösterime girdiğinde Eugenia Garcia yeniden gündeme gelirken Lopez sessiz kalmayı tercih etmiş, röportaj taleplerini reddetmiş. Hatta Tercera gazetesine göre, filmi izlemek dahi izlememiş.

Sosyal İletişim mezunu Lopez, ülkesi Arjantin’de çeşitli medya kuruluşlarında çalıştıktan sonra 1976 yılında, askeri darbeden üç yıl sonra, yani herkesin Şili’den kaçtığı yıllarda Şili’ye taşınarak çok uluslu bir reklam şirketinde yöneticiliğe başlamış. 1987’de ise diktatörlük rejimine danışmanlığa soyunmuş.

DİKTATÖRLÜĞÜN ‘YENİ ŞİLİ’ KAMPANYASI

Aynı yılın temmuz ve ağustos aylarında ‘hükümetin imajını düzeltmek’ üzere bir kampanyaya girişmiş Lopez. Ona göre “anti komünizm ve darbe öncesi Halkın Birliği hükümeti”ne saldırmanın rantı bitmiştir, “Yeniden doğan bir Şili” üzerine televizyon kampanyası başlatılır: Askeri rejimin “başarıları”na vurgu yapılmaya çalışılır. Milyonların iradesine darbe yapan, binlercesini öldüren, kaybeden ve işkence eden Şili diktatörlüğünün ‘milli irade’ sloganı ‘biz milyonlarız’ olur, bir diğer slogan da ‘kazanan bir ülke’.

Referandum süreci başlayıp ‘evet’ kampanyasına sıra gelince, Lopez yine göreve çağrılır, dört haftalık ve günde 15 dakika sürecek televizyon kampanyasının başına geçer.

ÜNİFORMASIZ ‘İNCİLİ’ DİKTATÖR

López, Diktatör Pinochet’in ‘imajını’ düzeltmek için de üniformasını çıkarttırır. Pinochet incili kravatıyla televizyona çıkar. İşe yaramaz, anketler ‘hayır’ın önde olduğunu göstermeye başlayınca Lopez’in kampanyadaki rolü etkisini kaybeder. Televizyon propagandası hayırcılara karşı sertleşmeye başlar.
 
Oy kullanmadığı halde kaybettiği referandum sonrası birçok kapı yüzüne kapansa da Lopez, Şili’de çalışmaya devam eder, sonunda kendi reklam şirketini kurar. Siyasetçilere danışmanlık yapmaya devam eder, ama Şili’de değil. İşte bazıları: Venezuela’da sağcı siyasetci María Corina Machado, Meksika’da sağcı eski devlet başkanı Felipe Calderon ve Haití’nin bir önceki devlet başkanı işadamı Michel Martelly...

BİTMEYEN YANILGI

Son olarak CNN Şili’de, ABD’nin Yeni Başkanı Donald Trump’ın seçimleri kazandığı 8 Kasım’da katıldığı bir programdaki görüşüne rastlıyoruz. Aynen şöyle demiş Trump için, “Büyük ihtimalle hiçbir duvar inşa etmeyecek, göçmenlerin girişini yasaklamayacak vaat ettiği aşırı önlemleri almayacak, daha ölçülü, hepimizin tanıdığı ABD başkanlarına daha yakın bir Trump geliyor.” Ve yine büyük yanılmış. (DIŞ HABERLER)

Elif Görgü’nün, Şili’de Hayır kampanyasını yürüten Eugenio Garcia’yla röportajı