Bunun adı ‘RES’men kıyak!

Özer AKDEMİR
İzmir

Karaburun’da Rüzgar Enerji Santralleri (RES) ile ilgili hukuksuzluklar yeni bir boyut kazandı. RES’ci şirketin ÇED izni aldığı 47 RES’lik kapasite artışı projesinin ÇED izni, mahkeme ve bilirkişi süreci devam ederken direklerin yerini değiştirdiği gerekçesiyle mahkemece iptal edilmişti. Bakanlık, “mahkeme kararlarının arkadan dolanılması yasası” da denilen 2009/7 genelgesini dayanak göstererek RES’ci şirkete bir kıyak daha yaptı. RES’ci şirket, yerlerini değiştirdiği direkler için yeni bir ÇED ve halkın katılımı toplantısı yapmadan işlerini yürütebilecek.

ENERJİ BAKANLIĞI VETOSU

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı dışında bütün devlet kurumlarının “Özel Çevre koruma alanı ilan edilsin” dedikleri Karaburun son yıllarda RES’lere karşı mücadele ediyor. Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nün “…Karaburun Yarımadası, ekosistem ile biyolojik çeşitliliğin korunmasını ekonomik kalkınma ve kültürel değerlerin devamlılığıyla ve gelecek nesillere aktarılabilmesi açısından mutlaka Özel Çevre Koruma Alanı (ÖÇK) olarak ilan edilmesi gereken ulusal ve uluslararası açıdan önemli bir yarımada...” olarak tanımladığı yarımada, rüzgar potansiyeli nedeniyle Enerji Bakanlığı’ndan ÖÇK konusunda veto yemiş durumda. Lodos AŞ adlı şirket Karaburun’un % 61’inde (252 km²) 166 türbin kurmayı hedefliyor. Şirketin bu hedefi için var olan RES tribünlerine 47 ilave türbinlik kapasite artırımına ilişkin ÇED Olumlu Kararı Karaburunluların açtığı dava sonrası İzmir 6. İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Mahkeme iptal gerekçesinde ÇED Olumlu Kararı verildikten sonra, Lodos A.Ş’nin  üretim lisansında tadilata giderek kapasite artışına konu 47 türbinin tamamını projede  belirtilen koordinatlar dışında konumlandırarak, RES sahası ve etki alanının değiştirmiş olmasını göstermişti. Mahkeme, projenin son durumuna göre, yeniden proje tanıtım dosyası hazırlanarak çevresel etki değerlendirmesi sürecinin başlatılması gerektiği sonucuna varmıştı.

DİREKLERİN YERİ DEĞİŞTİ AMA…

Karaburunluların sevinçle karşıladığı bu mahkeme kararı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı web sayfasında yayınlanan bir ilanın ardından yerini üzüntüye bıraktı. Bakanlık şirketin kapasite artırımı projesi için, mahkeme kararını görmezden gelerek yeni ÇED süreci başlatmak yerine, 2009/7 Genelgesi uyarınca Ankara’da İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı yapılacağını ilan etti. Duyuruda, şirketin bu toplantı öncesi “türbin revizyonunu kapsayacak şekilde revize ÇED Raporu” hazırlanmasının yeterli olacağı dile getirildi. Böylece RES’ci şirket yeni ÇED raporu hazırlamak “külfeti” dışında “Halkın Katılımı Toplantısı”gibi bir “formalite”den de kurtarılmış oldu. Karaburunluların avukatlarının bile mahkeme sürecinde öğrendiği RES direkleri yer değişikliğinin çevresel etkilerini inceleme gereği bile duymayan bakanlık yargı sürecinin şirketin önünde bir “engel” olmasını böylece yönetmelikle aşmış oldu. 

AYLARCA SÜRECEK RAPOR İKİ GÜNDE HAZIRLANDI

Şirket Bakanlığın bu “kıyağı”nın ardından hemen bir revize ÇED Raporu hazırladı. Bu Revize ÇED Raporunun ekinde yer alan “Ekosistem Değerlendirme, Ornitoloji, Peyzaj Onarım Raporlar” Karaburunluları çileden çıkarmış durumda. Karaburun Kent Konseyi, her biri aylarca sürecek bir inceleme, değerlendirme ve gözlem sonucu hazırlanabilecek olan bu raporların bir iki günde hazırlanıp mahkemeye “uzman raporu” olarak sunulmasındaki çelişkiyi İDK üyelerinin dikkatine sundu. Konsey yaptığı açıklamada; ”bilim insanlarınca “Doğu Akdeniz Havzası’nın en bozulmamış bölgesi” olarak tanımlanan Karaburun Yarımadası’nda doğal, sosyal, ekonomik ve kültürel yaşamı doğrudan etkilemesi beklenen yaşamsal önemdeki bu raporların hazırlanması, gerekli gözlemlerin ve inceleme-araştırmaların yapılması birkaç günde mümkün müdür?” sorusunu yöneltti. (İzmir/EVRENSEL)