Karl Marx, 199 yaşında

Bilimsel sosyalizmin kurucusu Karl Marx, 199 yaşında.

İşçi sınıfının kapitalizme karşı mücadelesinin, insanlığın özgürlükler dünyasına ulaşma çabasının baş kılavuzu olan Marx, 5 Mayıs 1818'de, bugün Almanya sınırları içerisinde yer alan Trier'de doğmuştu.

Friedrich Engels'in, cenaze töreninde söylediği gibi ""Her şeyin ötesinde bir devrimciydi. Hayattaki amacı, kapitalist toplumun ve onun getirdiği devlet kurumlarının ortadan kaldırılmasına yardımcı olmak, modern proletaryanın özgürleşmesine katkı sağlamaktı."

Onun, 1818'de başlayıp 1883'te sona eren ancak yine Engels'in dediği gibi "Asırlar boyunca etkisini koruyacak" yaşantısını ve eserlerini derledik.

5 Mayıs 1818: Avukat Heinrich Marx ile eşi Henrietta’nın çocuğu olarak o dönem Prusya Krallığı’na bağlı olan Trier’de doğdu.
1836: Jenny von Westphalen’ le nişanlandı. Bonn Üniversitesi’nden Berlin’deki Frederick William Üniversitesi’ne geçiş yaptı ve Genç Hegelcilere katıldı.
1842: Köln’de, sonradan başyazarı olacağı Rheinische Zeitung için yazmaya başladı. Friedrich Engels’le de bu vesileyle tanıştı. Gazete, 1843’te kapatıldı. Aynı yıl Jenny von Westphalen’le evlendi. Almanya’daki baskılar sebebiyle Paris’e geçti.
1844: Engels’le Paris’te bir araya geldi. Bu, uzun soluklu dostluklarının, fikri iş birliklerinin başlangıcı oldu.
1845: Prusya hükümetinin baskılarıyla Paris’ten sürgün edildi ve Brüksel’e geçti. Engels’le birlikte yazdıkları Kutsal Aile yayımlandı. Aynı yıl yazdıkları Feuerbach Üzerine Tezler, 1888’de Engels tarafından yayımlandı. "Filozoflar dünyayı yalnızca çeşitli biçimlerde yorumlamışlardır; oysa sorun onu değiştirmektir" cümlesi bu kitapta geçer.
1846: Engels’le yazdıkları Alman İdeolojisi’ni tamamladı. Yayıncı bulamadıkları için kitap ancak 1932’de basılabildi.
1847: Pierre-Joseph Proudhon’a yanıtları, Felsefenin Sefaleti, eseriyle kitaplaştı.
1848: Avrupa, 1848 devrimleriyle çalkalanırken Engels’le yazdıkları işçi sınıfının ilk siyasal programı Komünist Manifesto yayımlandı. "Avrupa'da bir hayalet dolaşıyor, komünizm hayaleti", "Varsın egemen sınıflar bir komünist devrim ürküntüsüyle tir tir titresinler. Proleterlerin, zincirlerinden başka kaybedecek şeyleri yok. Bir dünya var kazanacakları. Bütün ülkelerin proleterleri, birleşin" gibi tarihe geçen cümleleriyle Komünist Manifesto, hemen hemen tüm dillere çevrildi.
Aynı yıl Brüksel’den Paris’e sürgün edildi. Neue Rheinische Zeitung için başyazar olarak yazmaya devam etti.
1849: Kıta Avrupasında barınma imkanı kalmayınca Londra’ya taşındı. Çalışmalarını çoğu zaman büyük yoksulluk içerisinde burada sürdürdü aynı zamanda New York Daily Tribune’a yazmaya başladı.
1852: 1848 devrimlerinin yenilgisinin nedenlerini kaleme aldığı Louis Bonaparte’ın 18. Brumaire’i yayımlandı. Marx, devrimin zaferi için burjuva devlet aygıtının kırılması zorunluluğunu ortaya koydu. Proletarya diktatörlüğünün temellerini geliştirmeye çalıştı.
1859: Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı başlıklı eseri yayımlandı.
1862: "Kapital’in 4. cildi" olarak kabul edilen Artı Değer Teorileri’ni yazdı. Kitap, 1905-1910 arası Karl Kautsky tarafından yayımlandı.
1864: Londra’da ‘Birinci Enternasyonal’ olarak bilinen Uluslararası İşçiler Birliği’nin kuruluş çalışmalarına katıldı. Cenevre'deki Birinci Uluslararası İşçiler Birliği Kongresi'nde yer almamasına rağmen genel kurula seçildi.
1865: Ücret, fiyat ve kâr’ı yayımladı.
1867: Das Kapital’in ilk cildini yayımladı. Diğer iki cilt, ölümünden sonra Engels tarafından basıldı.
1871: İşçi sınıfının 18 Mart-28 Mayıs 1871 arası iktidarı elinde tuttuğu Paris Komünü üzerine ‘Fransa’da İç Savaş’ı yazdı. 1848 ve 1871 deneyimleri, Komünist Manifesto’da işçi sınıfının siyasal iktidarı ele geçirme sorunu konusunda güncellemelere gidilmesine yol açtı. Kitabın büyük bölümü, Enternasyonal’in genel kuruluna gönderilme amacıyla Nisan-Mayıs aylarında yazıldı. Engels, 1891’de Paris Komünü’nün 20. yılında esere uzun bir giriş yazısı ekledi.
1875: Alman Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin Gotha Kongresi’nde kabul edilen programını ‘Gotha Programı’nın Eleştirisi’ notlarıyla değerlendirdi. Notlar, ölümünün ardından yayımlandı.
1881: Eşi Jenny hayatını kaybetti.
1883: 14 Mart’ta Londra’daki evinde yaşamını yitirdi. (HABER MERKEZİ)