İngiltere seçimlerinde ne yarışacak?

Arif BEKTAŞ
Londra

Geçtiğimiz yıl 23 Haziran’da yapılan referandum sonrasında alınan Brexit (AB üyeliğinden ayrılma) kararı nedeniyle Başbakanlıktan ve Muhafazakar Parti liderliğinden istifa eden David Cameron’un yerine geçen Başbakan Teressa May, Brexit yöntemleri ve “parlamenter birliği” sağlamadığı gerekçesiyle erken genel seçim kararı aldı. 

Zaten başbakanlığının meşruluğu üzerinden tartışmaların yoğunlaştığı ve Brexit konusunda izlediği yöntemler nedeniyle eleştirilerin hedefi olan May, seçim kararını, İşçi Partisi içindeki tartışmaların da yoğunluk kazanmasını fırsat bilerek aldı.

SEÇİM ÖNCESİ PARTİLERİN DURUMU

Kamuoyu yoklamalarına göre, 10’dan fazla puanla önde görünen Muhafazakar Parti, İşçi Partisi içindeki “sağcı kanat”ın Parti Lideri Jeremy Corbyn için çalışmayacağını düşünerek, bu farkı arttırmaya çalışacak. Corbyn ise, İşçi Partisi içindeki üye çoğunluğunun kendisini desteklediğini bilerek, öne sürdüğü politikaları hayata geçirmek için destek isteyecek.

Liberal Demokrat Parti, son seçimlerde sadece yüzde 8 oy alarak 8 milletvekili çıkarmıştı. Brexit’in oldubittiye getirildiğini ve gerekirse tekrar bir referandum oylamasına gidebileceklerini öne süren Parti Lideri Fallon’un bu seçimlerde oylarını biraz artıracağı düşünülüyor. Brexit döneminde büyük bir sıçrama gerçekleştiren ırkçı parti UKİP’in ise bu seçimlerde dibe vurması bekleniyor. Irkçılığa karşı antifaşist hareketin güçlü olmasından dolayı aldığı destek erimekte olan UKİP’in yine göçmen karşısı politikalar yürütmesi bekleniyor.

KİM NE DİYECEK?

Her ne kadar “Parlamenter birlik yok” diyerek erken seçim kararı almış olsa da, Başbakan May’in asıl hedefinin partisi içinde tam bir birlik sağlamak ve muhalefetin de parçalı olmasından yararlanarak, seçimden daha güçlü çıkıp iktidarını sürdürmek olacağı açık. Böylelikle Brexit anlaşmalarını İngiltere sermayesinin çıkarları doğrultusunda yapmayı umuyor.

İşçi Partisi ise, Lider Corbyn ve “sağcı kanat” arasında gidip gelen, atışmalı bir propaganda kampanyası yürütecek. Corbyn, kemer sıkma politikaları başta olmak üzere, özelleştirme ve zenginlerin daha az vergi verme politikalarına karşı tutum alınması gerektiğini dile getiriyor ve bu içerikli bir çalışma yapılması yanlısı görünüyor. 

“Sağcı kanat” ya da (Eski Başbakan Tony Blair)cilerin parti içindeki etkisiyle birçok konuda taviz vermesi de gündeme gelebilecek olan Corbyn’in, göçmen politikalarında ve işçi haklarında da iyileştirmeler yapılmasını da gündeme getirmesi bekleniyor.

Liberal Demokrat Parti ise, Brexit’i kabul etmemeyi sürdürecek ve tekrar bir referandumun gündeme getirilmesi politikası yürüterek, en iyi ana muhalefet partisinin kendisi olduğunu öne sürecek. UKİP, daha önce de yaptığı gibi, AB ve göçmen politikaları karşıtlığından dem vuracak. Fakat bu politikalara karşı halkın bir ilgisinin olması beklenmiyor.

İNGİLTERE SOLUNDAKİ TARTIŞMALAR NELER?

Başta sendikalar olmak üzere birçok sol parti ve kampanya grubunun Jeremy Corbyn’in liderliğinden dolayı İşçi Partisine destek vermesi bekleniyor. Özellikle Blair döneminde nasıl bir parti olduğu pratikte bir kez daha görülen İşçi Partisi, birçok sendika ile sosyalist ve Troçkist partiler tarafından karşı kampanyalar ve oluşumlarla hedef alınmıştı. İngiliz sermayesinin “sol” görünümlü ve söylemli bir partisi olan İşçi Partisinin Jeremy Corbyn’e rağmen hâlâ eski parti programı ve işleyişiyle hareket etmesine karşın, Corbyn’i desteklemesi beklenen sendikalar, sosyalist ve Troçkist partiler içindeki tartışmalar da son bulmuş değil. Özellikle sermayenin çıkarlarını gözeten ve savaş politikaları ile tarihi boyunca işçi ve emekçilerin çıkarlarından uzak bir politika izleyen İşçi Partisinin, iyileştirmeler/reformlar politikası öneren Corbyn’in başbakan olması durumunda da işçi ve emekçilerin çıkarlarını savunması zor görünüyor. 

Buna rağmen sendika ve sol partilerden destek alacak olan Corbyn açısından kritik konu başbakan olduktan sonra yapacakları olacak. Bu kaygıları taşıyan birçok çevre Corbyn’in seçimler öncesi yaptığı vaatlerin takipçisi olacak.

JEREMY CORBYN SÜRPRİZ YAPABİLİR MI?

Beklenmedik şekilde gidilen erken seçimlerinde, Muhafazakar Parti, Muhafazakarlarla İngiltere’nin Brexit sürecinde daha güçlü olacağını iddia edecek. Karşısında da, emekçilerin hakların budanmasına karşı çıkarak kamusal alanın az çok güçlendirilmesini talep eden İşçi Partisi olacak. Diğer partilerin ayırt edici bir farklılık ortaya koyamayacağı tahmin edilen 8 Haziran seçimlerinde, özelleştirmeye, kesintilere ve sosyal hakların budanmasına karşı çıkan Jeremy Corbyn liderliğindeki İşçi Partisinin reform önerileriyle emeğin ve özellikle de gençliğin taleplerini dillendirmesinden dolayı süpriz yapabileceği yapılan yorumlar arasında.