Istrancalar’ın yüzü ‘şimdilik’ güldü

Mahkemenin Istarancalarda taş ocağına ‘dur’ diyen kararı yöredeki vatandaşların yüzünü güldürdü. Danıştayın taş ocağına verilen ‘ÇED gerekli değildir’ kararının iptaline yapılan itirazı reddetmesi Istranca’nın Soğucak köylülerini sevince boğarken, geçtiğimiz günlerde ÇED yönetmeliğinde yapılan değişiklik bu sevincin yaşanmasına neden olan yasa maddesini ortadan kaldırdı. 

KÖYLÜLER SEVİNCE BOĞULDU

Kırklareli Vize’nin Soğucak köyü yakınlarına yapılmak istenen kalker ocağı kırma eleme projesine Valilik kasım 2015 tarihinde ‘ÇED gerekli değildir’ kararı vermişti. Su kaynaklarının üzerine ve Istranca gibi son derece önemli biyolojik çeşitliliğe sahip bir bölgeye yapılmak istenen taş kalker ocağına karşı Soğucak köyü muhtarlığı dava açtı. 

ÇED Yönetmeliği’ne göre 25 hektarlık alanlarda böylesi faaliyetler için ÇED belgesi aranmazken, Soğucak yakınlarında yapılmak istenen kalker ocağının ruhsat alanı 61.64 hektardı. Edirne İdare Mahkemesine açılan davada, bilirkişi incelemesinde de alanın özellikle uluslararası sözleşmeleri ve çevre-orman ilişkilerini mutlaka dikkate alması, “üstün kamu yararı” yönünden irdelenmesi gerektiği görüş ve kanaatine varıldı. Edirne İdare Mahkemesi, madenin ruhsat alanının 25 hektarın üzerinde olması gerekçesiyle verilen “ÇED gerekli değildir” kararında hukuka uyarlık bulunmadığına karar verdi. Mahkemenin oy birliği ile verdiği kararda ‘Karar düzeltme yolunun kapalı olduğuna’ da hükmetmesi dikkat çekti. Böylece taş/kalker ocağına verilen “ÇED gerekli değildir” kararının iptali ile ilgili hukuksal süreç köylülerin lehine kesinleşmiş oldu. 

‘ŞİMDİLİK’!

Davanın takipçisi olan ekoloji örgütlerinden Trakya Platformu, mahkeme kararını “Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için mücadele edenler şimdilik yine kazandı” diye duyurdu. Platformun bu cümlesindeki ‘şimdilik’ vurgusu önemli. Çünkü geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete’de yayımlanan ÇED yönetmeliği ile ilgili değişiklikler bu tür çevre davaları açısından mahkeme süreçlerinin daha da sıkıntılı geçeceğinin ilk işaretleri olarak değerlendiriliyor. 

SEVİNCE GÖLGE DÜŞTÜ

Çanakkale Barosu Çevre Komisyonu Üyesi Avukat Ail Furkan Oğuz’un ÇED yönetmeliğindeki son değişikliklerle ilgili yorumu, son örnekte verilen mahkeme kararına uyarlanabilir. Zira Av. Ali Furkan Oğuz, son yapılan ÇED yönetmeliği değişikliklerinde ‘ÇED gerekli değildir’ kararı için artık ruhsat alanının büyüklüğüne bakılmadan 25 hektarlık işletme alanı gösterilmesinin yeterli olacağı görüşünde. 

Herhangi bir madencilik, enerji yatırımı vb. projelerde ruhsat alanının artık değerlendirme dışı tutulacağını belirten Oğuz, işletmenin “ÇED gerekli değildir” kararı alabilmesi için çalışma alanını 25 hektarın altında göstermesinin yeterli olacağını dile getirdi. 

ARTIK RUHSAT ALANINA BAKILMAYACAK

Bu yorumuna Çanakkale’nin Yenice ilçesi Sofular köyü yakınlarında Dedeman Madencilik tarafından planlanan “Yeraltı Kurşun-Çinko Maden Ocağı Projesi”ne verilen “ÇED gerekli değildir” kararı ile ilgili hukuki süreci örnek olarak veren Oğuz, Çanakkale İdare Mahkemesinde açılan davada mahkemenin maden işletmesi ruhsat alanının 1.901.59 hektar olması ve bunun 25 hektarlık sınırdan daha büyük bir alanı kapsadığı gerekçesiyle ÇED sürecine tabii olduğuna hükmettiğini aktardı. Oğuz, bu gerekçe ile “ÇED gerekli değildir” kararının iptal edildiğini aktararak, ÇED yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair 26.05.2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğin 49. maddesinde yapılan “a) Ruhsat alanı büyüklüğüne bakılmaksızın 25 hektara kadar çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletme yöntemi ile madenlerin çıkarılması” değişikliğinin artık ruhsat alanına bakılmaksızın 25 hektar ve altı çalışma izni olan projelere ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verilebilmesinin önünü açtığını ifade etti. (İzmir/EVRENSEL)