Mor Gabriel'in Diyanet'e devredilmesine dava açılıyor

Mardin'in büyük şehir olması ve ardından köylerin resmi olarak mahalleye dönüştürülüp il idaresinin bağlanması nedeniyle, Mardin Valiliği bünyesinde Devir Tasfiye Paylaştırma Komisyonu kuruldu.

Komisyonun Mardin'in Midyat ve Nusaybin ilçelerinde Süryanilere ait çok sayıda kilise, manastır, mezarlık gibi mülkleri kamu kurumlarına devrettiği ortaya çıktı.

Devirlere Mor Gabriel Manastırı Vakfının yaptığı itirazlarda reddedilince, vakfın mahkemeye başvurmaya hazırlandığı belirtildi. Mor Gabriel Manastırı Vakfı yaptığı çalışmada, Süryani cemaatine ait çok sayıda kilise, manastır, mezarlık ve başka diğer arazileri başta hazineye tescil edildiği, bir kısmının tahsisinin ise Diyanet İşleri Başkanlığına yapıldığını tespit etti. 

'SONUÇ ALAMADIK, DAVALAR AÇIYORUZ'

Mor Gabriel Manastırı Vakfı Başkanı Kuryakos Ergün, Süryani cemaatine ait kilise, manastır, mezarlıklar ve bazı arazilerin Hazineye tescil ettirip, bunların bazılarını Diyanet İşleri Başkanlığına tahsis edildiğini belirterek "Valiliğe yaptığımız itirazlardan bu arazilerin, kliselerin ve manastırlar ile mazarlıkların kendi malımız olduğunu ve vakfa verilmesini istedik ama bir sonuç alamadık. Bunun mümkün olmadığını söylediler. Bu arada kadastro çalışmaları yapılırken çoğundan haberimiz olmadı. Bununla ilgili de sıkıntılar yaşadık. Vakıflar Genel Müdürlüğü ile de görüştük, onlar da böyle bir şey ile ilk kez karşılaştıklarını ve bize dosya hazırlayıp kendilerine göndermemizi istediler. Devir kararının iptali için İdare Mahkemesine karşı dava açmaya hazırlanıyoruz. Tapuların iptali için ise Asliye Hukuk Mahkemelerine davalar açtık ve yeni davalar açmaya devam edeceğiz."

Vakıf Başkanı Ergün, ilk tespitlerine göre aralarında Midyat'ta 3, Midyat Doğançay Köyü'nde 2, Midyat Bağlarbaşı Köyü'nde 1 kilisenin yanı sıra, Süryani cemaatine ait 20 parça arazinin devlet kurumlarına tahsisinin yapıldığını söyledi. 

VALİLİK: BAZI MÜLKLER DİYANETE DEVREDİLDİ

Mardin Valiliği yetkilileri ise, kentin büyük şehir olmasından sonra doğal olarak köylerin mahalleye dönüştürülmesi ile köy tüzel kişiliğinin kaybolduğunu ve köy tüzel kişiliği üzerinde bulunan ibadethane, cami, mescit, mezarlıklar gibi mülklerin hazineye devir edildiğini belirterek şöyle dedi:

"O dönem hazineye devri yapılan mezarlıkların tümü Büyükşehir Belediyesine devri yapıldı. Ancak bazı yerlerde ibadethanelerin tahsisi Diyanet İşleri Başkanlığına yapıldı. Büyükşehir Belediyesi o zaman dava açtı ve davaların bir kısmında iptal kararı, bir kısmında ise red kararları verildi. Devir komisyonu o dönem söz konusu köy tüzel kişiliğine ait olan yerlerin devrini ülke genelinde bütün sağlanması için belediyeler yerine hazineye devir yaptı. Hazine de devri yapılan yerlerin uygunluğuna göre tahsis işlemi gerçekleştirdi. Söz konusu bazı köylerdeki kilise ve mülkler ile ilgili devir işlemi yapılmamıştır ve karar verilmemiştir."

MÜLKİYET HAKKININ İHLALİ

Mor Gabriel Manastırı Vakfı avukatlarınca hazırlanan dava dilekçelerinde, kadastro tespitlerinin gerçekleştiği dönemde, muhtelif nedenlerle fiili zemin üzerinde sağlıklı şekilde kadastro tespit çalışmalarının yapılmadığı kaydedilerek şu görüşler savunuldu:

"Bu vesile ile bu derece bariz hata sonucu, Müvekkil Vakfın çok önemli ve bünyesinde bulundurduğu taşınmaz malların öncesinde Köy Tüzel Kişiliği, akabinde de Maliye Hazinesi adına tescil edilmiş olunması, müvekkil Vakfın Anayasa'mızın 35. ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 1 nolu protokolünün 1. maddesi ile korunan mülkiyet hakkının açık bir şekilde ihlaline neden olmuştur."  

{{324475}} 

KİLİSELERİN DİYANETE DEVRİ MECLİS GÜNDEMİNDE

HDP Mardin Milletvekili Erol Dora, Başbakan Binali Yıldırım’ın yanıtlaması istemiyle Mardin'de süryanilere ait kiliselerin diyanete devredilmesini sordu.

Soru önergesi açıklamasında Dora 2016’da Mardin’de bulunan ve Süryanilere ait onlarca kilise, manastır, mezarlık ve başka diğer arazilerin başta Hazine olmak üzere ilgili kamu kurumlarına devredilmesine Mor Gabriel Manastırı Vakfının itiraz ettiğini belirterek tasfiye komisyonunun itirazları reddederek kilise, manastır ve mezarlıkları Diyanet İşleri Başkanlığı’na devrettiğine dikkat çekti.

Dora bu yaşananlardan Başbakan’ın haberdar olup olmadığını, haberdar ise herhangi bir çalışma yapılıp yapılmadığını sorduğu önergesinde şu soruları da yönlendirdi: “Mardin bölgesinde yer alan, mülkiyet ve zilyetliği kadim zamandan beri Süryani vakıflarının altında bulunana ancak mülkiyetine el konulmuş diğer yüzlerce gayrimenkulün iadesi için herhangi bir çalışmanız var mıdır? Şayet yoksa bu vesileyle herhangi bir girişimde bulunacak mısınız? Genel olarak Türkiye’deki azınlık (Ermeni, Rum, Musevi ve Süryani) vakıflarına ait ancak çeşitli gerekçelerle el konulmuş taşınmazlarının iadesi için herhangi bir çalışmanız var mıdır?”

2013'TE GÜNDEME GELMİŞTİ

Mor Gabriel Manastırı arazileri özellikle 2013 yılındaki yerel seçimler döneminde oldukça tartışılmıştı. Seçimlerde AKP'nin propagandasına malzeme olmuş “Demokrasi paketleri” açıklanırken, Mor Gabriel de Süryani Vakfına devredileceğini Recep Tayyip Erdoğan bizzat açıklamıştı.

Erdoğan’ın Ekim 2013’te açıkladığı “Demokratikleşme Paketi” kapsamında “Azınlık vakıflarının sahip olduğu malların iadesi” devlet tarafından gayrimüslim vakıflara yapılan gayrimenkul iadesi kapsamında; Eylül 2012’de Şişli’de 59 dönümlük arazi Bulgaristan Ortodoks Eksarhlığı Vakfı’na ve 08 Ekim 2013’te Mor Gabriel Manastırı arazisi de Süryani Cemaatine iade edilmişti.

MOR GABRİEL – DEYRULUMUR TARİHİ

Mor Gabriel Manastırı diğer adıyla Deyrulumur - Rahiplerin Meskeni dünyanın ayakta duran en eski Süryani Ortodoks manastırı. Mardin’in Midyat ilçesine bağlı Güngören köyü sınırları içerisinde, Süryanilerin anayurdu olarak bilinen Tur Abdin platosunda bulunuyor.

Manastır, 397 yılında Mor Şmuel ve öğrencisi Mor Şemun tarafından, bir Zerdüşt tapınağının kalıntıları üzerinde inşa edildi. O dönemde ünü gittikçe arttı: Öyle ki Roma İmparatorlarından Arcadius ve Honorius, sonra da II. Theodosius ve Bizans İmparatoru I. Anastasios mabede bağış yaptı.

Bugünkü kullanılan ismini, dönemin Turabdin Metropoliti Mor Gabriel'den almıştır. Manastır bugün ziyaretçi ve turistlere açık. (HABER MERKEZİ)