AKP döneminde yasaklanan grevler
AKP iktidara geldiği 2002’den bu yana 17 grevi yasakladı. Yasaklanan 17 grevin 7’si OHAL döneminde.
Petrol-İş’in örgütlü olduğu Şişecam’a ait Adana ve Mersin’deki iki fabrikada gerçekleşmesi beklenen grev Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından “genel sağlığı ve milli güvenliği bozucu nitelikte” olduğu gerekçesiyle yasaklandı. Böylece AKP İktidarı döneminde 7’si OHAL döneminde olmak üzere toplam 17 grev yasaklandı.
Kararda, “Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Anonim Şirketine ait Mersin’in Akdeniz ilçesi Kazanlı mevkiinde yer alan soda ve krom üretim tesisleri ile Adana’nın Seyhan ilçesi, Arabali mevkiinde yer alan tuz işletmesinde Petrol-İş Sendikası tarafından alınan grev kararının genel sağlığı ve milli güvenliği bozucu nitelikte görüldüğünden 60 gün süreyle ertelenmesine, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu iş Sözleşmesi Kanununun 63’üncü maddesi gereğince karar verildiği” ifadeleri yer aldı.
AKP’NİN YASAKLADIĞI GREVLER
AKP’nin iktidarda olduğu süre boyunca yasakladığı grevler şu şekilde:
- Yasaklanan ilk grev 1 Temmuz 2003’te Petrol-İş’in örgütlü olduğu Petlas Lastik Sanayi ve Ticaret AŞ’deki oldu.
- AKP 8 Aralık 2003’te, Kristal-İş üyesi 5 bin Paşabahçe işçisinin grevini daha başlamadan yasakladı.
- Camda yasağın kalkmasının ardından, Paşabahçe işçileri 30 Ocak 2004 günü greve yeniden başladı. Ancak AKP, grevi ikinci kez yasakladı. Milli güvenliği bozucu gerekçesine genel sağlık gerekçesi de getirildi.
- 21 Mart 2004’te Lastik-İş’in toplu iş sözleşmesi görüşmeleri anlaşmazlıkla sonuçlanınca 20 ayrı fabrikada 5 binin üzerinde işçinin aldığı grev kararı Bakanlar Kurulu tarafından yasaklandı.
- 1 Eylül 2005’te, Türkiye Maden-İş’in örgütlü olduğu Erdemir Madencilik’teki grev yasaklandı.
- 27 Haziran 2014’te 5 bin 800 işçinin Şişecam’a bağlı 10 cam fabrikasında 8 gün sürdürdüğü grev, genel sağlığı ve milli güvenliği bozucu nitelikte olduğu gerekçesiyle yasaklandı.
- 21 Temmuz 2014’te ise Bakanlar Kurulu, Çöllolar Kömür Sahası işyeri ile Çayırhan Kömür İşletmesinde, Türkiye Maden İşçileri Sendikası tarafından alınan grev kararını, genel sağlığı ve milli güvenliği bozucu nitelikte olduğu gerekçesiyle yasakladı.
- 30 Ocak 2015’te Bakanlar Kurulu, Birleşik Metal-İş’in, aralarında Anadolu Isuzu, Demisaş Döküm, Federal Mogul, Sarkuysan ve Türk Prysmian Kablo’nun da olduğu 22 fabrikada uyguladığı grevi yasakladı.
- AKP’nin OHAL’i fırsat bilerek yasakladığı ilk grev Asil Çelik oldu. AKP, toplu iş görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması üzerine Asil Çelik’te 18 Ocak 2017’de başlayacak grevi yasakladı.
- Birleşik Metal-İş’in örgütlü olduğu EMİS’e bağlı işyerlerinde 20 Ocak 2017’de başlayan grev, Erdoğan’ın da imzasının bulunduğu bir kararla ‘milli güvenliği bozucu’ nitelikte olduğu gerekçe gösterilerek yasaklandı.
- 20 Mart 2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, Akbank grevi ‘Ekonomik ve finansal istikrarı bozucu nitelikte’ olduğu gerekçesiyle başlamadan yasaklandı.
- 22 Mayıs 2017 tarihli Resmi Gazete’de yer alan kararla Şişecam işçilerinin 24 Mayıs 2017’de başlatacağı grev “Milli güvenliği bozucu nitelikte olduğu” gerekçesiyle başlamadan yasaklandı.
- Mefar İlaç fabrikasında toplu sözleşme görüşmelerinden sonuç alınamaması üzerine alınan grev kararı Bakanlar Kurulu kararıyla yasaklandı. 5 Haziran 2017 tarihinde alınan kararda, “genel sağlığı bozucu nitelikte görüldüğünden” ifadeleri yer aldı.
- MESS sözleşmesi kapsamında 130 bin işçiyi kapsayan ve 2 Şubat'ta (2018) başlayacak olan grev, Bakanlar Kurulu’nun kararı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ıın onayıyla yasaklandı. Yasaklama kararının, patron sendikası MESS'in işçi sendikalarıyla yapacağı görüşme gününde alınması dikkat çekti.
- Petrol-İş üyesi Soda Kromsan işçilerinin Adana ve Mersin'de aldığı grev kararı grevin başlayacağı gün olan 23 Mayıs 2018'de Bakanlar Kurulu kararıyla yasaklandı.
- İzmir Banliyö Taşımacılığı Sistemi Ticaret AŞ’ye (İZBAN) bağlı iş yerlerindeki grev, 8 Ocak 2019 Cumhurbaşkanı kararı ile yasaklandı.
- Son olarak 8 Ekim 2020'de Petrol-İş’in örgütlü olduğu Şişecam’a ait iki fabrikadaki grev başlamadan yasaklandı.
GREV YASAĞI İTİRAFI
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan OHAL döneminde yaptığı açıklamada grev yasaklarının milli güvenlik için değil patronlar için uygulandığını itiraf etmişti. Erdoğan, “Olağanüstü hali biz iş dünyamız daha iyi çalışsın diye yapıyoruz. Biz göreve geldiğimizde OHAL vardı. Ama bütün fabrikalar grev tehdidi altındaydı. Hatırlayın o günleri. Şimdi böyle bir şey var mı? Tam aksine. Şimdi grev tehdidi olan yere biz OHAL'den istifadeyle anında müdahale ediyoruz” demişti.
ERTELEME DEĞİL GREV YASAĞI
6356 sayılı sendikalar ve toplu iş sözleşmesine göre;
- 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile Bakanlar Kuruluna milli güvenlik, genel sağlık ile ekonomik ve finansal istikrar gerekçeleri ile grev erteleme yetkisi verilmiştir.
- Grevlerin 60 gün süre ile ertelenmesi, 60 gün sonra grevin tekrar başlaması anlamına gelmiyor. Bu 60 gün süre içerisinde taraflar ya anlaşmak zorunda kalıyor ya da yüksek hakem kararının vereceği karar uygulanıyor.
- Bankacılık hizmetleri, petrokimya, doğal gaz üretimi, şehir içi ulaşım, Savunma Bakanlığı ve orduda çalışan sivil işçilerin grev yapması yasaklanmıştı. 2014 yılında Anayasa Mahkemesinin verdiği karara göre şehir içi ulaşım grev yasağı kapsamından çıkartılmış lakin 678 sayılı KHK ile grev yasağı kapsamı genişletilmiş, şehir içi ulaşım sektörüne tekrar grev yasağı kapsamı getirilmişti.
ERDOĞAN: BİZİMLE BERABER, GREV DENİLEN OLAYLAR ORTADAN KALKTI
Erdoğan grevlerini yasakladığını 'unuttu', 'Grev olmuyorsa demek ki işçinin hakkını veriyorsun, hukukunu gözetiyorsun' dedi.
OHAL DÖNEMİNDE KAPSAMI GENİŞLETİLDİ
AKP, OHAL döneminde çıkardığı 678 sayılı KHK ile grev yasağı kapsamını genişletti. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 63. maddesinde “Karar verilmiş veya başlanmış olan kanuni bir grev veya lokavt genel sağlığı veya milli güvenliği bozucu nitelikte ise Bakanlar Kurulu bu uyuşmazlıkta grev ve lokavtı altmış gün süre ile erteleyebilir” olarak yer alan grev erteleme koşullarına “büyükşehir belediyelerinin şehir içi toplu taşıma hizmetlerini, bankacılık hizmetlerinde ekonomik veya finansal istikrarı bozucu nitelikte olması” durumu eklendi.
"GREV YASAKLARINI DARALTTIK" DEMİŞTİ
Başbakan Binali Yıldırım Haziran ayının ilk günlerinde Çankaya Köşkü’nde işçi, patron ve kamu emekçileri sendikalarının temsilcileriyle iftarda bir araya gelmiş ve grev ve lokavt yasaklarının alanlarını daralttıklarını iddia etmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan 'OHAL'i patronlar rahat etsin, işçiler greve çıkamasın' diye kullandıklarını itiraf etmişti.(HABER MERKEZİ)