Hayaller Singapur gerçekler Bangladeş!

Fathin UNGKU
Ruma PAUL
Reuters

Muhammed Ashadul İslam, Bangladeş’teki ailesine daha iyi bir hayat sağlamak için tüm umutlarını Singapur’da bir inşaatta bulduğu işe bağladı. 

Bu işi ayarlamasına ve geçen yılın başlarında bu ada devletine yaptığı seyahate yardımcı olan birden çok acenteye ödemesi gereken 12 bin ABD doları için babasının arazisini, balık çiftliğini sattı, ayrıca bankadan ve akrabalarından borç aldı. 

Fakat Aralık ayında patronu ona yeterli iş olmadığını ve bu yüzden inşaat çevresinde trafiği yönlendirme ve ekskavatörlerin (kazıcılar) çalıştırılması işinden çıkarıldığını söyledi. Singapur İşgücü Bakanlığı, İslam’a başka bir iş bulması için bir ay süre verdi, ancak bunu yapamadı ve elinde kalan 6 bin Singapur doları ile evine geri döndü. Günde 18 Singapur doları ve fazla mesaide saat başına 3 Singapur doları kazandı, toplam eline geçen para sadece 5 bin Singapur doları oldu. 

‘GEÇİCİ İŞ’ SÖMÜRÜSÜ

Singapur’da inşaat, nakliye, imalat ve hizmet endüstrisindeki (oteller ve restoranlar dahil olmak üzere) geçici işler sistemi etkili tampon işlevi görüyor. İyi dönemde Singapur işsizlerinize iş bulur, ancak ekonomi zayıf olduğunda ve işsizlik arttığında -son bir yılda olduğu gibi- yabancı işçileri baştan savmak kolaydır. İşçiler için bu, onları büyük bir borçla karşı karşıya bırakan acımasız bir sistemdir ve işçiler Singapur’a gittiklerine gideceklerine pişman oldular. İslam, Bangladeş’e dönmeden hemen önce yapılan röportajda; “Ben ne için geri dönüyorum? Balık yok, toprak yok. Ha geri dönmüşüm, ha ölmüşüm. İkisi de aynı” dedi.

İslam’ın eski patronu, inşaat şirketi Elchim İnşaat Şirketi’nin sahibi Maqbool Ahmet Khan Bangladeşli işçinin hikayesini doğruladı. Khan, geçen yılın sonlarında, detayına girmeden, “pazarın yavaşlaması” ile karşı karşıya kaldıklarını söyledi. Singapur Müteahhitleri Birliği ve Singapur Denizcilik Sanayicileri Birliği ise yorum yapmayı reddetti. 

Singapur İşgücü Bakanlığı, yabancı işçilerin kendi ülkelerindeki acentelere ödediği paraların yetkileri dışında olduğunu söyledi. Reuters’e e-posta ile gönderilen açıklamada, “İşçi sağlayan ülkelerin, yüksek acentelik ücretleri konusunu ele almak için daha fazlasını yapmasını umuyoruz ve davaları rahatlıkla takip edebilmeleri için işçileri elçiliklere sevk edeceğiz” deniliyor. 

AYNI DURUMDA BİNLERCE İŞÇİ VAR

Büyük oranda enerji sektöründen gelen talep düşüşünün sebep olduğu deniz sektöründeki yüzde 30’luk daralma, inşaat sektöründe de bir düşüşe neden oldu. 25 yaşındaki İslam, geçen yıl bu düşüş nedeniyle Singapur’un tersane ve şantiye alanlarını terk eden çoğunlukla Bangladeş ve Hindistan’dan gelen binlerce işçi göçmenden biri. 

Bu yıl, 2009’dan bu yana yabancı işçilerin çalıştırıldığı düşük vasıflı işlerin sayısının düştüğü ilk yıl oldu. Reuters, son zamanlarda Singapur’da işten çıkarılan ve çoğu benzer sıkıntılar yaşayan yaklaşık iki düzine Bangladeşli işçi ile görüştü. Çoğu 26 ila 51 aylık ücretlerinin toplamı tutarında acente masrafları ile karşı karşıya kalmış ve Singapur’u ağır bir borç yükü ile terk etmiş.

Hâlâ iş başında olan bazı işçiler ise çalışma koşullarından memnun olduklarını ve birkaç yıl Singapur’da çalıştıktan sonra ev inşa eden ve eve döndüklerinde yeni işlere başladıklarını söyleyen diğer vatandaşların başarı öyküleriyle motive olduklarını söylüyor.

Koşullar zor olsa da -birçoğu 12 kişilik yurt odalarında kalıyor ve ayda sadece bir gün izinle günlük 12 saat çalışıyor- halen Bangladeş’teki alternatiflerinden daha iyi durumdalar.

İşgücü Bakanlığı’na göre; Singapur’daki çalışma iznine sahip çalışanların sayısı baz alındığında, yerli işçiler hariç, inşaat ve denizcilik sektörlerinde yaşanan kayıplar 2016’da 12 bin 600’den 753 bine çıktı. 

Singapur göçmen işçilerinin vatandaşlık dağılımını açıklamıyor, ancak Bangladeş Yüksek Komisyonu Çalışma Konseyi üyesi Ayesha Shelly, Singapur’da çalışanlarının sayısının 30 binden fazla düştüğünü, geçen yıl bunun 120 bin olduğunu tahmin ediyor.

Singapur merkezli iş acentesi People World Wide’ın Genel Müdürü David Leong, “Personelim her gün havalimanında işçileri geri gönderiyor” diyor. Geçen yıl tersanelere sağladıkları işçi sayısının ise yüzde 40 oranında düştüğünü sözlerine ekliyor. 

Bunun Bangladeş ekonomisi üzerinde etkisi var, çünkü işçilerden gelen dövizler, hazır giyim ihracatından sonra ülkenin ikinci en büyük dış gelir kaynağı. Ülkenin merkez bankasına göre, düşük enerji fiyatlarının Ortadoğu’daki işçi ücretlerine etkisinden dolayı, Bangladeş’e gelen dövizler 2016’da yüzde 11’den fazla düşerek 13.6 milyar dolara düştü. 

İŞ İÇİN SAYISIZ ARACI

İşçiler, Bangladeş’te yeterince kayıtlı işe alım acentesi olmadığını söylüyor ve iş arayan pek çok kişi; işe alım, eğitim, ulaşım üzerine çalışan aracı ve komisyonculara güveniyor, bu da endüstriyi düzgün bir şekilde düzenlemeyi zorlaştırıyor, ücretleri bölüyor. 

Bangladeşli bir hükümet yetkilisine göre, dolandırıcılık ve kaçakçılık iddiası ile son on yılda en az 98 acente kapatıldı. Gurbetçilerin Refahı ve Yurtdışı İstihdam Bakanlığından bir yetkili, “İnsanlar daha yüksek ücretli iş sözü veren işverenlerce kolayca avlanıyor” dedi.

Adını açıklamayı reddeden bir komisyoncu, şirketinin ücret olarak yaklaşık 1 milyon taka (12 bin 400 dolar) talep ettiğini söylüyor, ancak maliyet temel iş eğitimi, dil desteği ve nakil konularını kapsadığı için alınan paranın çok olduğunu düşünmüyor. 

Ve hatta Singapur’da kötü bir deneyime sahip olanların tekrar Singapur’a geri dönme yolları aramalarını bile ücretlendiriyorlar. 

Geçen yıl işten atılıp 30 bin taka (3 bin 716 dolar) borç ile Bangladeş’e geri dönen Atras Rahman “Acentem bana Singapur’daki mesleğimi geri almak için 5 bin dolar ödemem gerekeceğini söyledi.Bu riski nasıl tekrar alabilirim? Ya bir yıl sonra işimi kaybedersem?” diye soruyor. 

* Orijinal başlık: Bazı Bangladeşli işçiler evlerine büyük borçlarla dönerken Singapur hayalleri yerle bir oldu

Çeviren: Mesrure Kulya