Bilim insanları ‘kayıp kıta’ Zelandiya’nın peşinde

Bilim insanları “kayıp kıta” Zelandiya’nın sırrını açığa çıkarmayı hedefliyor. Bugün Avustralya’nın doğusuna doğru deniz yolculuğuna çıkarak bölge üzerindeki çalışmalarını başlatacak olan bilim insanları bugüne kadar tam olarak incelenemeyen dev su altı kara parçası üzerinde araştırmalar yapacak.

Avustralya’nın doğusunda yüzde 94’ü suyun altında olan Zelandiya’nın bir zamanlar Gondwana süper kıtasının parçası olduğu ancak 75 milyon yıl önce ondan ayrıldığı düşünülüyor.

Amerika Jeoloji Topluluğu’nun yayını olan Geological Society of America’s Journal’da Şubat ayında yayımlanan bir makalede bilim insanları Zelandiya’nın yeni bir kıta olarak kabul edilmesi gerektiğini öne sürmüştü. Kıtaları tanımlayan ve ilan eden bilimsel bir kurum bulunmuyor.

‘KITA OLMANIN TÜM KRİTERLERİNİ KARŞILIYOR’

Söz konusu makalede, Zelandiya’nın Dünya üzerindeki diğer tüm kıtalarda olan kriterlere sahip olduğu öne sürülüyordu. Araştırmacılar bir kara parçasının kıta sayılabilmesi için şu kriterleri ortaya koyuyor: *Normal okyanus tabanından daha kalın bir kabuk olması, *Kendine özgü bir jeolojiye sahip olması, *İyi tanımlanmış bir bölge olması, *Okyanus tavanından ne kadar yüksek olduğu.

Araştırmanın Baş Yazarı Nick Mortimer, “Zelandiya'yı bir kıta olarak tanımlamanın bilimsel değeri, kıtaların listesine bir isim daha eklemekten çok daha fazla” diyor.

Uzmanlar Zelandiya’nın kıta olduğunu ortaya koymak için 20 yıldan fazla süredir veri topluyor. Ancak kıtanın su altında olması çabalarını olumsuz etkiliyor.

Mortimer, Zelandiya'nın suyun altında bütün şekilde durabilmesinin, toprağın birbirine tutunma özelliği ve kıtasal kabuk üzerindeki araştırmalara yardım olacağını belirtiyor.

TÜRKİYE’NİN 6 KATI BÜYÜKLÜKTE

5 milyon kilometrekarelik yüzölçümüyle Türkiye’nin yaklaşık 6 katı olan Zelandiya, Yeni Zelanda’nın güneyinden Yeni Kaledonya’nın kuzeyine, Avustralya’nın doğusundaki Kenn Platosu’nun batısına kadar uzanıyor.

ÖNEMLİ BİLİMSEL VERİLER EDİNİLECEK

Araştırma kapsamında sondaj gemisi Joides Resolution, deniz yatağının dibinde yatan çökelti ve kayaları inceleyerek bölgenin geride kalan 10 milyonlarca yıl boyunca nasıl hareket ettiğini ortaya çıkarmaya çalışacak.

Veriler toplanarak bilim insanlarının oşinografik tarih, sert iklimler, deniz seviyesi altındaki yaşam, tabaka tektoniği ve deprem yaratan bölgelere dair araştırmasına yardımcı olacak.

Texas’taki Rice Üniversitesi’nden Jerry Dickens, bölgenin küresel iklim değişikliği çalışmaları açısından çok önemli olduğunu söylüyor.
Dickens, “Avustralya kuzeye ilerledikçe, Tasman Denizi oluştu, küresel sirkülasyon rutinleri değişti ve Zelandiya’daki su derinliği arttı. Bölge, küresel değişimleri etkileme açısından önemliydi” diyor.

Avustralya Ulusal Üniversitesi Neville Exon, 2 aylık çalışmanın Cuma günü Townsville’den başlayacağını ve araştırmanın 53 milyon yıl önce gerçekleşen küresel tektonik düzendeki ana değişikliklerin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacağını söylüyor.

Pasifik’te “Ateş Çemberi” olarak bilinen volkan ve depremler merkezi bu dönemde oluşmuştu. (DIŞ HABERLER)