Yazın vazgeçilmezi: Maraş dondurması

Halil İMREK
Maraş

Yazın vazgeçilmezi dondurmanın aynı zamanda serinleten yanı var. Havaların aşırı sıcak olduğu bu günlerde serinlik kaynağı ve besin değeri yüksek olan Maraş Dondurması çok tercih ediliyor. En küçüğünden en büyüğüne herkesin beğenerek tükettiği dondurma, sıcak günlerde serinletici özelliğiyle ferahlatıyor. Türkiye’nin çeşitli illerinden ve yurt dışından Maraş’a yolu düşenler dondurma yemeden kentten ayrılmıyor.  

KEÇİ SÜTÜ İLE YAPILIYOR…

Maraş dövme dondurması kullanılan keçi sütünden dolayı diğer dondurmalardan ayrılıyor. Maraş coğrafyasına özgü kekik, keven, sümbül ve çiğdem gibi çiçeklerle beslenen keçilerin eşsiz kıvam ve aromaya sahip sütleri ve Ahir dağında baharla beraber yeşeren yabani orkide çiçeklerinin yumru köklerinden elde edilen salebin, dondurma ustalarının mahir ellerinde benzersiz bir lezzete ulaşarak Türkiye’de tek, dünyada bilinen bir marka olmuş.  

Dondurma yazın sıcaklarına karşı ve lezzeti ile çok tercih ediliyor. Yaz aylarının favori yiyeceklerden biri olan dondurma, birçok farklı lezzetlerde hazırlanıyor.  Ancak “Maraş Dondurması” benzersiz ve dünyanın diğer bölgelerinde yapılan dondurmadan çok farklı. Maraş dondurmasının diğer bir özelliği de sakız gibi uzaması.

MARAŞ DONDURMASININ TARİHÇESi

Osmanlı döneminde, saraylarda “Karsambaç” adı verilen bir tür buzlu tatlının uzantısı olarak ortaya çıkan, şeker, süt ve salebin usta ellerde karıştırılmasıyla sakız gibi uzayan Maraş Dondurması, kendine özgü hoş lezzeti ve aroması, parlak beyaz rengi, erimeye karşı dayanıklı olması ve düşük sıcaklıkta özelliğini uzun süre muhafaza etmesiyle diğer dondurmalardan farklılık gösteriyor. 

Yörede Maraşlı Osman Ağa diye bilinen kişi Osmanlı saraylarına ve varlıklı konaklarına yabani orkide (Salep) satardı. Bir gün satış bittikten sonra artan salebi şeker ve süt karışımı olarak kara gömmüş. Ertesi gün baktığında, salebin kıvamındaki değişiklik dikkatini çekmiş. Süt, şeker ve salep karışımının yoğunluk kazandığını ve sakız gibi uzadığını görmüş. 

Önce kendisi tatmış ve farklı bir lezzet olduğunun farkına varmış ve çevresinde bir çok kişi bu yeni lezzeti beğenmiş. Salepli Karsambaç olarak bilinen bu gıda maddesi üç kuşak sonra Maraş Dondurması olarak tanınmaya başlar.

NASIL YAPILIR ?

Maraş dondurması, üretiminde kullanılan keçi sütü ile salebin oluşturduğu farklı tat ve aromanın yanı sıra yapımında sarf edilen ustalık ve beceriyle öne çıkıyor. Geleneksel Maraş Dondurması’nın yapımında süt, salep ve şeker kullanılıyor. Kullanılan sütün keçi sütü olmasına dikkat edilir. Çünkü Maraş dondurmasına has tadı veren en etkili faktör değişik otlarla beslenen keçilerden sağılan süttür. Bu tadın ortaya çıkışında ikinci faktör ise Maraş’ta yetişen yabani orkidelerin köklerinden elde edilen dondurmaya eşsiz kokusunu, sertliğini ve aromasını veren saleptir. 90 derece sıcaklıkta kaynatılan keçi sütüne önce salep, ardından şeker katılmakta, sakız haline gelinceye kadar karıştırılarak 6-8 saat dinlendirdikten sonra eksi 6 derecede soğutulduktan sonra tüketime sunulur. Dondurmada protein, karbonhidrat ve A, B, D, E gibi çeşitli vitaminler, kalsiyum, fosfor, magnezyum, demir ve çinko gibi mineraller bulunuyor. Bu açıdan diğer tatlılara göre çok daha düşük kalorili olan Maraş Dondurması, iyi ve besleyici bir atıştırmalık. 

Bugün Maraş dövme dondurması 50 farklı çeşit ve tat da üretilip yurt içi ve yurt dışına dağıtımı yapılıyor.

72 SAATE KADAR ŞOKLANIYOR 

Buzla şoklanan Maraş Dondurması uzun süre erimeden istenilen yere ulaştırılıyor. Bu şoklamanın da süreleri var. 6 saatten 72 saate kadar yapılabiliniyor. Özel ambalajı ve şok sayesinden Maraş Dondurması ilk günkü tazeliğini ve doğallığını koruyarak erimeden 3 gün kalabiliyor. Şoklama işlemi esnasında köpükten kutunun içerisinde karbon buzları konuyor.  Ve istenilen zamana göre ayarlanıyor. Şoklanmış Maraş Dondurması’nın kutusunu açmak da ayrıca deneysel bir keyif veriyor. Kuru buzları elinizle kavrarsanız  yapışıverir ve eliniz yakar. Lavaboya atarsınız duman çıkar. Buzun suyla karışımında oluşabilecek kimyasal reaksiyonu izlemeyi de deneyebilirsiniz.