5 Dakikada Bin Dokuz Yüz Doksan Dört belgeselini konuştuk

Fatih Polat'ın hazırlayıp sunduğu 5 Dakikada programının bugünkü konuğu Yönetmen Devrim Tekinoğlu'ydu. Tekinoğlu ile Dersim'i anlatan 'Bin Dokuz Yüz Doksan Dört’ belgeselini konuştuk.

Türkiye yakın tarihinin sanata yansıyan önemli bir kesimi 5 Dakikada konuşuldu. 38'i yaşayan Dersim 1994'te köy yakmalar, evlerinden edilmelerle sonuçları hala devam eden çok ağır bir trajedi daha yaşadı. Resmi rakamlara göre OHAL valiliğinin Kasım 1997 yılı verilerine göre, 1994'te Tunceli'de 183 köy 823 mezra boşaltıldı, 41939 kişi yerinden edildi. Bu süreci görüntüleyen, insanlarla konuşan Yönetmen Devrim Tekinoğlu da dönemin belgeselini hazırladı. 

• Dersim'de köy yakmaların, köy boşaltmaların yaşandığı yıllarda askerler eserlerinin önünde poz verirken.

SÖZLÜ TARİH ÇALIŞMASINDAN BELGESELE

Tekinoğlu belgesel çekmeden önce bir sözlü tarih çalışması yaptığını ve belgeseli de bunun üzerine oturttuğunu söyleyerek, belgeselin kurgusunu "operasyonlar başlamadan önce köylerde hayat nasıldı, operasyonlar başladığında neler oldu, operasyonlardan sonra nasıl bir süreç yaşandı, bundan sonra gerek insan hayatında gerekse doğada, dilde, inançta, tavırda nasıl bir değişim oldu ve bugün ne durumdalar" gibi sorular üzerinden yaptığını anlattı. Tekinoğlu, belgesel için 60'ın üzerinde insanla, en az 2-3 saat röportajlar yaptığını ancak bu röportajların çok kısa bölümlerini belgesele koyabildiğini söyledi.

HAYAT NASIL DEVAM EDİYOR?

Fatih Polat'ın "Şimdi orada nasıl devam ediyor hayat?" sorusuna Tekinoğlu şöyle cevap verdi: "Barakalarda 9-10 yıl yaşadılar. İnsanların yaşayamayacağı, çok ağır koşullarda yaşadılar. Pek çok insan orada hastalandı ve ağır hastalıklardan öldü. Ölen insanların vasiyetleri 'Beni köyüme gömün' oldu. Ama pek çok insan köylerine götürülemedi. Sonuçları çok ağır oldu. Şu anda oralar hayvanların yaşadığı yerler. Ahır olarak kaldı ama buna da izin verilmiyor. Kaymakamlıklar boşaltılmasını istiyor. Ama köylü de 'Bunca zamanda biz ancak bir kaç tane hayvan yapabildik, başka ahır yapabileceğimiz yerler yok' diyor. Ama kaymakamlık boşaltın diyor. Ovacık belediyesi müdahale etti. Bir sene izin aldı. Bakalım önümüzdeki yıl nasıl olacak?"

'TAM BİR AKIL TUTULMASI'

Polat programda belgeselde köylülerin 1994'te Ankara'daki görüşmelerini, özellikle Süleyman Demirel'le görüşmede Demirel'in "Siz terörü bitirin, ne isterseniz yapayım" demesi ve Tansu Çiller'in sözlerini hatırlatarak Tekinoğlu'da bıraktığı izlenimi de sordu. Tekinoğlu "Akıl tutulmasının yaşandığı anlar. Teröre neden olanlar terörü bitirin diyor. Kötü uygulamaları yaptığınız için bir nedensiniz. Ama maruz kalanlara gidin bitirin diyorsunuz. Resmen bir akıl tutulması" dedi.

KASIMDA İSTANBUL'DA GALA YAPILACAK

Belgeselin kasım ayında İstanbul'da galası olacağını söyleyen Tekinoğlu "Ben zaten kitabını da hazırlıyorum. Bin dokuz yüz doksan dört kitabını. Kitabın içerisine USB olarak koyacağım. Daha sonra da Youtube'a koyacağım" dedi. Tekinoğlu şu anda da bin dokuz yüz doksan dört mahallesini çektiğini söyledi. (EVRENSEL WEBTV)