Hükümet yabancı üreticiyi destekliyor

Üreticiler ve üretici örgütleri, geçen hafta açıklanan Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere bu yıl için ödenecek tarımsal desteklerin yetersiz olduğu konusunda hem fikir.

Hükümet yine Tarım Kanununda öngörülen desteği çiftçiden esirgedi. 2006 yılında çıkarılan Tarım Kanunu’nun 21. maddesinde göre “Tarımsal destekleme programları için Bütçeden ayrılacak kaynak, milli gelirin yüzde birinden az olamaz” denilmesine rağmen aradan geçen 10 yıllık dönemde tarım destekleri milli gelirin yüzde 0,5’ini geçmedi. 

Bu gerçeğe dikkat çeken CHP Bursa Milletvekili Ziraat Mühendisi Orhan Sarıbal, “Çiftçilerden desteği esirgeyen hükümet tarım desteğinin beş katını rantiyecilere faiz olarak ödemektedir” dedi. 

HUBUBAT, BAKLİYAT VE YAĞDA ARTIŞ YOK

Hububat (buğday, arpa, çavdar, yulaf) ve bakliyat (nohut, mercimek, kuru fasulye) ürünlerinde gümrük vergisini düşürerek ithalatı destekleyen hükümet bu ürünlere desteği artırmadı. 

Arz açığı olduğu ve bu nedenle destekleneceği söylenen ayçiçeği, aspir, kanola, soya gibi ürünlerin priminde hiçbir atış yapılmadı. Bu durum “söylenenle uygulama bir türlü örtüşmüyor” yorumlarını beraberinde getirdi.

MAZOT DESTEĞİ DEVEDE KULAK KALDI

2017 üretim döneminden itibaren mazot maliyetinin yüzde 50’sinin destekleneceği vaat edilmesine rağmen açıklanan mazot ödemesi destekleme yapılan ürünlerde yaklaşık yüzde 30 dolayında kaldı. Oysa bu konu seçim ve referandum malzemesi olmuştu.

Duruma tepki gösteren Orhan Sarıbal, “Tarımda mazot kullanımı 4 milyar litre civarındadır. Yani çiftçi mazot için yaklaşık 18 milyar lira ödemektedir. Bunun yüzde 50’si desteklense 9 milyar lira ödemek gerekir. Oysa 2017 yılı için ödenecek mazot desteği 723 milyon liradır” tespitini yaptı.

YEM DESTEKLERİ AZALDI KESİM DESTEĞİ KALKTI

Hayvancılıkta en önemli girdilerden birisi yem. Yem desteklerinin artırılması bir yana belli kalemlerde düşürüldü. 

Bakanlıkta her fırsatta dile getirilen “et meselesi ot meselesidir” sözü de lafta kalmış görünüyor.

2016 yılında erkek sığırlarını mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren, sözleşmeli besicilik yapan yetiştiricilere kestirdikleri hayvan başına 200 lira destekleme ödemesi yapılıyordu. 2017 kararnamesinde yer verilmeyerek besilik dana kesim desteği kaldırıldı.

Şu iki soru gündeme geldi: “Türkiye, kesimlik, besilik hayvan ithal ederken yerli besiciliği geliştirecek dana kesim desteğini neden kaldırılıyor? Yerli üretime destek böyle mi olur?

MİLLİ TARIM HAYAL OLDU!

Ziraat mühendisi kökenli CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal açıklanan tarım ve hayvancılık desteklerine şu sözlerle tepki gösterdi: “Desteklerin ülkemiz tarımına hiçbir katkısı olamaz. Biz üretmeyelim yabancılar üretsin , tarım ve hayvancılık destekleri tutarları, ithal edelim satın alalım demenin başka bir yoludur. Yani bu destekler yabancı üreticilerin desteklenmesi anlamına gelir.” Milli Tarım Projesi adı altında yapılan çalışmaların ilk açıklandığında “bu proje hayal ürünüdür” tespiti yaptıklarını hatırlatan Sarıbal sözlerini şöyle sürdürdü: “Üreticinin ülkenin toplumun lehine bir çalışma gibi sunulması, gerçeği değiştirmez demiştik. Gelinen noktada yine aynı hükümetin yeni Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’da çiftçiye sürpriz yapacaklarını söylemişti. Sürprizi çiftçiyi AKP iktidarlarının tümünde olduğu gibi mutsuz etmeye devam etmiştir.”

NEDEN GECİKTİ?

Fark ödemesi (prim) desteğinde 17 üründen sadece iki ürünün desteği artırıldı. Pamukta kilogram başına 75 kuruş olan prim desteği 5 kuruşluk artışla 80 kuruşa çıkarıldı. Dane mısır desteği ise 1 kuruşluk artışla 2 kuruştan 3 kuruşa çıkarıldı.

Desteklerin yetersizliğinin yanı sıra gecikmesi de tartışma konusu. 2017 yılı için ödenecek tarım desteklerinin 8 Haziran tarihinde bir gazetede yayımlandığına dikkat çeken Bursu Milletvekili Ziraat Mühendisi Orhan Sarıbal hükümete şu soruyu yöneltti: “Aradan 2,5 ay geçti; bakıyoruz Resmî Gazete’de yayımlanan destekler 8 Haziran’da gazetenin yayımladığı miktarlarla aynı. O zaman 2,5 aylık gecikmeye yol açan sebep ne?​” (EKONOMİ SERVİSİ)