693 ve 694 sayılı KHK'lerin tam metni
693 ve 694 sayılı KHK'lerle 3 medya kurumu kapatıldı, 922 kişi ihraç edildi. MİT cumhurbaşkanlığına bağlandı. Vekillere soruşturma yolu açıldı.
OHAL kapsamında hazırlanan 693 ve 694 sayılı iki yeni Kanun Hükmünde Kararname, Resmi Gazete'de yayımlandı.
693 sayılı KHK ile 922 kişi kamudaki görevinden ihraç edilirken, 57 kişi görevine iade edildi, 13 emekli TSK personelinin rütbeleri alındı ve 6 kurum ve dernek kapatıldı.
DİHABER, GAZETE ŞÛJİN VE ROJEVA MEDYA GAZETESİ KAPATILDI
Diyarbakır merkezli Dihaber ajansı, Gazete Şujin ve Rojeva Medya Gazetesi kapatılan basın kuruluşları arasında yer alıyor.
693 ve 694 sayılı KHK'larla Kur'an Sevenler Derneği, Antalya Çağlayan Lisesi Mezunları Derneği ve Mavi Derneği de kapatıldı.
Kapatılan basın kuruluşları ve derneklerin tüm varlıkları Hazine'ye devredildi.
DEMİRTAŞ'A ÖZEL KHK MADDESİ
Hakkında yürütülen soruşturmalar kapsamında 3 Kasım 2016 tarihinde tutuklanan HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın, “Terör örgütü kurma, yönetme”, “örgüt propagandası”, “suç ve suçluyu övme” iddialarıyla 142 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılandığı ana davasının dosyası, mahkemeler arasındaki uyuşmazlık nedeniyle ortada kalmıştı.
694 sayılı KHK ile, Selahattin Demirtaş'ın yargılanmasının önü açıldı. KHK'nin ilgili bölümü şöyle:
Madde 146 - 5271 sayılı Kanunun 161'inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"(9) Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yetkisi, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ve bu yer ağır ceza mahkemesine aittir. Soruşturmayı Cumhuriyet Başsavcısı veya görevlendireceği vekili bizzat yapar. Başsavcı veya vekili, suçun işlendiği yer Cumhuriyet savcısından soruşturmanın kısmen veya tamamen yapılmasını isteyebilir. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde suçun işlendiği yer Cumhuriyet savcısı zorunlu olan delilleri toplar ve gerekmesi halinde alınacak kararlar bakımından bulunduğu yer sulh ceza hakimliğinden talepte bulunur."
MADDE 147 - 5271 sayılı Kanunun 196'ncı maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"(4) Hakim veya mahkemenin zorunlu gördüğü durumlarda, aynı anda görüntülü ve sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle yurt içinde bulunan sanığın sorgusu yapılabilir veya duruşmalara katılmasına karar verilebilir."
MADDE 148 - 5271 sayılı Kanunun 216'ncı maddesinin üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
"Bu aşamada zorunlu müdafiin hazır bulunmaması hükmün açıklanmasına engel teşkil etmez."
120 AKADEMİSYEN İHRAÇ EDİLDİ
Yeni KHK'lere göre, Adalet Bakanlığı’ndan 142, İçişleri Bakanlığı’ndan 29, Milli Savunma Bakanlığı’ndan ise 19 kişi; Yüksek öğretim kurumlarından ise 120 akademisyen ihraç edildi.
İhraçlar arasında barış imzacısı akademisyenler de var. Bu isimler şöyle: Araştırma Görevlisi Heval Bozbay (Nevşehir Üniversitesi), Araştırma Görevlisi Taylan Banguoğlu (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi), Araştırma Görevlisi Ülker Sözen (Munzur Üniversitesi), Araştırma Görevlisi Mehtap Balık (Batman Üniversitesi).
Ayrıca Kara Kuvvetleri’nden 106, Deniz Kuvvetleri’nden 40, Hava Kuvvetleri’nden ise 90 personel ihraç edildi.
İHRAÇ EDİLEN AKADEMİSYENLERE SÜRGÜN YOLU AÇILDI
694 Sayılı KHK ile, üniversitelerden ihraç edilen akademisyenlerin kurumlarına dönmelerinin önü kesildi. Söz konusu KHK'ye göre, ihraç edilen bir akademisyenin üniversiteye dönmesi yönünde karar verilse bile ataması kendi kurumuna değil, Ankara, İstanbul, İzmir illeri dışında ve 2006 yılından sonra kurulan yükseköğretim kurumlarına öncelik verilecek şekilde yapılacak.
KHK'nin ilgili bölümü şöyle:
MADDE 198 - 685 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 10'uncu maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümleler eklenmiştir.
"Yükseköğretim kurumlarında kamu görevinden çıkarılan öğretim elemanlarına ilişkin kamu görevine iade kararı alınması halinde karar, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına bildirilir. Bunların atama teklifleri; Ankara, İstanbul, İzmir illeri dışında ve 2006 yılından sonra kurulan yükseköğretim kurumlarına öncelik verilmek kaydıyla, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından kamu görevinden çıkarıldığı yükseköğretim kurumu haricinde tespit edilecek yükseköğretim kurumlarından birine önceki kadro unvanlarına uygun olarak onbeş gün içinde yapılır. Bu fıkra kapsamında yükseköğretim kurumlarına ataması yapılanların kadroları, başka bir işleme gerek kalmaksızın atama işleminin tamamlandığı tarih itibarıyla ihdas edilerek 2/9/1983 tarihli ve 78 sayılı Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerin ilgili yükseköğretim kurumlarına ait bölümlerine eklenmiş sayılır."
CUMHURBAŞKANI ONAYLAMADAN MİT MÜSTEŞARI TANIKLIK YAPAMAYACAK
OHAL kapsamında yayımlanan yeni KHK ile Milli İstihbarat Teşkilatı Cumhurbaşkanına bağlanırken daha önce MİT Müsteşarının başkanlığını yürüttüğü Milli İstihbarat Koordinasyon Kuruluna, Cumhurbaşkanı başkanlık edecek.
MİT Müsteşarı hakkında soruşturma yapılması Cumhurbaşkanının iznine bağlı olacak. Soruşturma izni verilmesi veya verilmemesi kararlarına karşı 10 gün içinde Danıştay Birinci Dairesine itiraz edilebilecek. İtirazlar en geç 3 ay içinde karara bağlanacak ve verilen kararlar kesin olacak. İzin verilmesi üzerine soruşturma Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından yapılacak.
MİT'E TSK İÇİNDE İSTİHBARAT YETKİSİ
Milli Savunma Bakanlığı ve TSK'de görev yapan personele ilişkin istihbarat hizmetleri MİT tarafından yürütülecek. MİT, güvenlik soruşturması kapsamında Bakanlık ve TSK personeli hakkında kıt'a içinde veya dışında her türlü araştırma yapabilecek.
MİT'e verilen yetkiler şöyle:
*Cumhurbaşkanılığı bünyesinde Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu kuruldu.
*Milletvekillerine seçimler öncesinde ya da sonrasında işlediği suçlardan soruşturma açılabilecek. Bu işlemler Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülecek.
*Müsteşarın tanıklık yapabilmesi ve hakkında soruşturma açılabilmesi Cumhurbaşkanı’nın iznine tabi olacak. Soruşturma izni verilmesi veya verilmemesi durumlarında Danıştay'a itiraz edilebilecek. Danıştay'in verdiği karar kesin olacak.
*Milli Savunma Bakanlığı ile TSK’da görev yapan personele ilişkin istihbarat yürütme yetkisi MİT’e verildi.
*Adalet Bakanlığı, hâkim ve savcılara satışı yapılmak üzere, herhangi bir kurumdan onay almadan; yurt dışından fon ve vergi ödemeden silah ithali yaptırabilecek.
İKİ BELDE İLÇE YAPILDI
KHK ile Aksaray’ın Sultanhanı ile Artvin’in Hopa ilçesine bağlı Kemalpaşa beldeleri ilçe yapıldı.
KÖY KORUCULARINI İÇİŞLERİ BAKANLIĞI SAVUNACAK
694 sayılı KHK'nin Köy Kanununda değişiklik yapıldı. Kanun'un 74. maddesine eklenen fıkra ile köy korucuları suç işlemeleri halinde İçişleri Bakanlığı'nın onlara avukat vereceği ifade edildi.
Yapılan değişikliğin tam hali şöyle: “Teröristle mücadelede görev alan güvenlik korucuları ile gönüllü güvenlik korucularının, bu görevlerin ifasından doğduğu iddia edilen suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmalarda müdafi olarak belirlediği en fazla üç avukatın ücreti İçişleri Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten valilikler tarafından karşılanır. Güvenlik korucuları ve gönüllü güvenlik korucularının avukatlık ücretinin ödeme usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.”
AKP'Lİ VEKİLİN KIZINA İADE
693 sayılı KHK ile 57 kişi göreve iade edildi. Göreve iade edilenler arasında AKP Antalya Milletvekili Hüseyin Samani'nin 692 sayılı KHK ile kamudan ihraç edilen ve Ankara Büyükşehir Belediyesi’nde mimar olarak çalışan kızı Betül Gökay Samani de yer alıyor. Hüseyin Samani kızının göreve başlamayacağını ifade etti.
Hüseyin Samani, kızının ihracının ardından 'bir yanlışlık' olabileceğini söylemişti.
DHA’da yer alan habere göre; Hüseyin Samani, bu sözlerini hatırlatarak, "İtirazımız düşüncemiz çerçevesinde şekillendi. Sonuçta çok sayıda açığa alınan var. Bugüne kadar açığa alınanlardan 35 bin kişi görevine dönen oldu. Son KHK ile de dönenler oldu. Bunların içinde benim kızım da var. Kızım daha öncesinden istifa etmişti, göreve başlamayacak. Mesele göreve başlama meselesi değil zaten. Maddi olarak kazanacağımız bir şey yoktu. Bizim için önemli olan, durumun öyle olmadığıydı" dedi.
HANGİ KURUMA KAÇ İADE OLDU?
Buna göre, TBMM’den 2, TRT’den 1, Adalet Bakanlığı ve bağlı kuruluşlardan 28, SGK’dan 3, İçişleri Bakanlığından 1, Emniyet Genel Müdürlüğünden 1, mahalli idarelerden 1, Milli Eğitim Bakanlığından 5, Deniz Kuvvetleri Komutanlığından 9, Hava Kuvvetleri Komutanlığından 5, yükseköğretim kurumlarından 1 kişi memuriyetlerine iade edildi.
Ayrıca, Deniz Kuvvetleri Komutanlığından 3 kişinin isimleri ilgili KHK’nın ekindeki listenin ilgili sıralarından çıkarıldı. Söz konusu KHK hükümleri, bu kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalktı. Söz konusu personelden bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren 10 gün içinde göreve başlamayanlar ‘çekilmiş’ sayılacak. Bu kapsamda, göreve başlayanlara da kamu görevinden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları güne kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenecek.
Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacak. Bu personelin görevlerine iadesi, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihte bulundukları yöneticilik görevi dışında öğrenim durumları ve kazanılmış hak aylık derecelerine uygun kadro ve pozisyonlara atanmak suretiyle de yerine getirilebilecek.
Bu maddeye ilişkin işlemler ilgili bakanlık ve kurumlar tarafından yürütülecek.
AV. SÜREK: FİİLEN BAŞKANLIK SİSTEMİNE GEÇİYOR
MİT’in Cumhurbaşkanlığına bağlanması ve vekillere soruşturmanın önünü açan KHK düzenlemelerini Avukatlar Kamil Tekin Sürek ve Yıldız İmrek gazetemize değerlendirdi.
Avukat Kamil Tekin Sürek, MİT’in cumhurbaşkanlığına bağlanmasının “Başkanlık sistemine” geçişin bir unsuru olduğunu ifade etti. Sürek, “2019’dan sonra yapılması gereken şeyi şimdiden yaptı. Fiilen başkanlık sistemine o açıdan geçilmiş oluyor” dedi.
AVUKAT İMREK: ANAYASA YAZAN KHK
Avukat Yıldız İmrek de, milletvekillerine yeni işledikleri suçlardan dolayı da soruşturma ve dava açılabilmesinin önünü açan KHK maddesi için “Anayasa hükmünün yerine geçip yeni anayasa yazan kanun hükmünde kararnameler dönemi başlamıştır” yorumunu yaptı. Tutuklu milletvekillerinin tamamının tutuklu olmasıyla zaten Anayasa’ya aykırı bir durumun yaşandığını ifade eden İmrek, söz konusu KHK düzenlemesinin bu durumu yasallaştırmayı hedefleyen bir yanı olduğuna da dikkat çekti.
Ancak söz konusu düzenlemenin tüm muhalif milletvekillerini tehdit ettiğini kaydeden İmrek, “Demirtaş ve diğer HDP’li vekilleri hapse atan dokunulmazlık yasasındaki değişiklikten sonraki tarihlerde işlendiği iddia edilen suçlarla ilgili bir yargılama yapılamıyordu. Dolayısıyla halihazırda da Demirtaş ve HDP’li vekillerin dokunulmazlığı devam ediyordu yeni dönem bakımından.
Şimdi bunu da ortadan kaldıran ve diğer milletvekillerine özellikle de CHP’ye yönelik özel bir tehdit olduğunu da düşünüyorum” diye konuştu. Herkesin milletvekilliği dokunulmazlığının ortadan kaldırıldığı Anayasa yerine geçen bir kanun hükmünde kararname hazırlandığını söyleyen İmrek, “Anayasa’nın 83’üncü maddesi milletvekili dokunulmazlığını düzenliyor.
Ve milletvekili dokunulmazlığı aslında halk iradesinin güvence altına alınmasının bir yasal korumasıdır, güvencesidir. Bu şekilde halk iradesinin, kuvvetler ayrılığı ilkesinin, yasama organının bağımsızlığının ve milletvekili dokunulmazlığının kanun hükmünde kararname ile yani sonuçta yürütme gücünün bir işlemiyle ilga edildiği, anayasal hükmün ortadan kaldırıldığı bir süreç başlamış oluyor.
Bununla ilgili de Anayasa Mahkemesinin Demirtaş ve arkadaşlarının dokunulmazlığıyla, tutukluluk durumlarıyla ilgili yaptığı başvuruların bugüne kadar sessizlikle bekletilmesinin ve Anayasa Mahkemesinin aslında Anayasayı yok sayan, Anayasaya açıkça aykırı olan kanun hükmünde kararnameler ile ilgili olarak denetim yapamayacağına dair verdiği yanlış kararın bir rolü var. Bu süreç, aslında fiili bir darbe süreci olarak işlemektedir” diye devam etti.
693 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (KHK) tam metni şöyle:
Karar Sayısı: KHK/693
Olağanüstü hal kapsamında bazı tedbirler alınması; Anayasanın 121 inci maddesi ile 25/10/1983 tarihli ve 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanununun 4 üncü maddesine göre, Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu’nca 15/8/2017 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Kamu personeline ilişkin tedbirler
MADDE 1 – (1) Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olan ve ekli (1) sayılı listede yer alan kişiler kamu görevinden başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın çıkarılmıştır. Bu kişilere ayrıca herhangi bir tebligat yapılmaz. Haklarında ayrıca özel kanun hükümlerine göre işlem tesis edilir.
(2) Birinci fıkra gereğince kamu görevinden çıkarılan kişilerin, mahkûmiyet kararı aranmaksızın rütbe ve/veya memuriyetleri alınır ve bu kişiler görev yaptıkları teşkilata yeniden kabul edilmezler; bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemezler, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemezler; bunların uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevleri de sona ermiş sayılır. Bunların silah ruhsatları, gemi adamlığına ilişkin belgeleri ve pilot lisansları iptal edilir ve bu kişiler oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından onbeş gün içinde tahliye edilir. Bu kişiler özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı olamazlar. Bu kişiler hakkında bakanlıkları ve kurumlarınca ilgili pasaport birimine derhal bildirimde bulunulur. Bu bildirim üzerine pasaport birimlerince pasaportlar iptal edilir.
(3) Birinci fıkra kapsamında kamu görevinden çıkarılanlar, varsa uhdelerinde taşımış oldukları büyükelçi, vali gibi unvanları ve müsteşar, kaymakam ve benzeri meslek adlarını ve sıfatlarını kullanamazlar ve bu unvan, sıfat ve meslek adlarına bağlı olarak sağlanan haklardan yararlanamazlar.
İade hükümleri
MADDE 2 – (1) Ekli (2) sayılı listede yer alan kamu görevlileri, ilgili kanun hükmünde kararnamenin eki listelerin ilgili sıralarından çıkarılmıştır.
(2) İlgili kanun hükmünde kararname hükümleri, birinci fıkrada belirtilen kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ilgili kanun hükmünde kararnamenin yayımı tarihinden geçerli olmak üzere ortadan kalkmış sayılır. Söz konusu personelden bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren on gün içerisinde göreve başlamayanlar çekilmiş sayılır. Bu kapsamda göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir. Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamaz. Bu personelin görevlerine iadesi, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihte bulundukları yöneticilik görevi dışında öğrenim durumları ve kazanılmış hak aylık derecelerine uygun kadro ve pozisyonlara atanmak suretiyle de yerine getirilebilir. Bu maddeye ilişkin işlemler ilgili bakanlık ve kurumlar tarafından yürütülür.
(3) Ekli (3) sayılı listede yer alan kişiler, ilgili kanun hükmünde kararnamenin eki listenin ilgili sıralarından çıkarılmıştır. İlgili kanun hükmünde kararname hükümleri, bu kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ilgili kanun hükmünde kararnamenin yayımı tarihinden geçerli olmak üzere ortadan kalkmış sayılır.
(4) 5/6/2017 tarihli ve 692 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (2) sayılı listenin Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. başlıklı bölümünde yer alan “ÖZMEN” ibaresi “ÖZENCİ” şeklinde düzeltilmiştir.
Rütbesi alınan emekli Türk Silahlı Kuvvetleri personeli
MADDE 3 – (1) Türk Silahlı Kuvvetlerinden emekliye sevk edilen, kendi isteğiyle emekli olan veya istifa eden subaylardan, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen ve ekli (4) sayılı listede yer alanların rütbeleri alınır ve emekli kimlikleri iptal edilir. Bu kişiler kamu görevine yeniden kabul edilmezler, doğrudan veya dolaylı görevlendirilemezler. Ayrıca bunlar uhdelerinde taşımış oldukları mesleki unvanları ve sıfatlarını kullanamazlar ve bu unvan ve sıfatlarına bağlı olarak sağlanan haklardan yararlanamazlar. Bu kişilerin uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevleri de sona ermiş sayılır. Bunların silah ruhsatları, pilot lisansları ve ilgili pasaport birimlerince pasaportları iptal edilir. Bu kişiler özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı olamazlar.
Kurum ve kuruluşlara ilişkin tedbirler
MADDE 4 – (1) Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı olan ve ekli (5) sayılı listede yer alan kurum ve kuruluşlar kapatılmıştır.
(2) Birinci fıkra kapsamında kapatılan kurum ve kuruluşlara ait olan taşınırlar ile her türlü malvarlığı, alacak ve haklar, belge ve evrak Hazineye bedelsiz olarak devredilmiş sayılır, bunlara ait taşınmazlar tapuda resen Hazine adına, her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak tescil edilir. Bunların her türlü borçlarından dolayı hiçbir şekilde Hazineden bir hak ve talepte bulunulamaz. Devre ilişkin işlemler ilgili tüm kurumlardan gerekli yardımı almak suretiyle Maliye Bakanlığı tarafından yerine getirilir.
(3) Ekli (6) sayılı listede yer alan kurum ve kuruluşlar, ilgili kanun hükmünde kararnamenin eki listenin ilgili sıralarından çıkarılmıştır. İlgili kanun hükmünde kararname hükümleri, söz konusu kurum ve kuruluşlar bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ilgili kanun hükmünde kararnamenin yürürlük tarihinden geçerli olmak üzere ortadan kalkmış sayılır. Buna ilişkin işlemler ilgisine göre İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve ilgili diğer kurumlar tarafından yerine getirilir.
Yürürlük
MADDE 5 – (1) Bu Kanun Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 6 – (1) Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
693 sayılı KHK için tıklayınız
694 sayılı KHK için tıklayınız (HABER MERKEZİ)
{{324479}}
