‘Yönetmeliği ertelemek yeni ölümlere davetiye çıkarıyor’

Sanayi tesislerindeki kimyasal yangınlara bağlı olarak meydana gelen kazalar ve ölümlerin önlenmesine yönelik ‘Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik’ bir kez daha ertelendi. Kimya Mühendisleri Odası tarafından yapılan açıklamada, yönetmeliğin yürürlük tarihini ertelemenin, kazalara ve ölümlere davetiye çıkarma anlamına geldiği ifade edildi.

Kimya Mühendisleri Odası, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının bundan 7 yıl önce, Avrupa Birliği Uyum Yasaları çerçevesinde Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik çıkarıp uygulamamasıyla ilgili yazılı bir açıklama yaptı. 

Yönetmeliğin 2012’de yürürlüğe girdiği ve uygulama tarihinin 2014 olarak belirlendiği belirtilen açıklamada, “2012’den sonra da birçok kimyasal yangın, patlama ve deyim yerindeyse beklenilen kazalar yaşandı. 28 Ocak 2013 tarihinde önce Yalova’da Aksa fabrikasında ve 30 Ocak 2013 tarihinde de Gaziantep’teki bir galvaniz fabrikasında maddi ve manevi kayıplara yol açan ve sonuçta 8 kişinin ölümü ile sonuçlanan beklenilen kazalar meydana gelmişti. Bu kazaların yaşanmasına karşın, 2012 yılında yayımlanan ve 2014 yılında yürürlüğe girecek denilen yönetmelik, 30 Aralık 2013 yılında tekrar yayımlanarak uygulanması gereken maddeler 2016 ve 2017 yıllarına ertelenmiştir” denildi.

‘KÂR HIRSIYLA BERABER ÖLÜMLER DE ARTIYOR’

2017’ye gelindiğinde yönetmeliğin tekrar düzenlenerek, uygulamaların 2018 ve 2019 yıllarına ertelendiği vurgulanan açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Anlaşılacağı üzere Bakanlık Avrupa Birliği Uyum Yasaları çerçevesinde hazırlayıp, ancak dokuz yıl boyunca uygulanmayacak bir yönetmelikle tarihe geçecek bir yaklaşım sergilemiştir. Tesisler, depoladıkları kimyasal ve tehlikeli maddeleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığının kurduğu internet sitesi üzerinden ‘beyan’ etmekte, sistem de otomatikman tesisi farklı yükümlülükleri olan ‘üst seviye’, ‘alt seviye’ veya ‘kapsam dışı’ gibi sınıflara ayırmaktadır. Şirket sahiplerinin vicdanına kalmış olan bu beyanı Bakanlık doğru kabul etmekte ve tesislerin yerine getirmesi zorunlu olan bazı önlemleri alması önlenmektedir. Binlerce tesisin ise kapsam dışı olarak sistemde yer aldığı görülmektedir. Özellikle kapsam dışında yer alan tesislerin bir an önce denetlenmesi gerekmektedir. Öte yandan işin bir başka kötü tarafı da ülkemizde yaşanan büyük endüstriyel kazalara yönelik hiçbir veri tabanının olmaması durumudur. Sanayileşme ile birlikte; bizim gibi geri kalmış ülkelerde söz konusu sanayi alanlarının kontrolsüzlüğünün de etkisi ile birlikte son yıllarda meydana gelen kimyasal patlama ve yangın gibi endüstriyel kazalar anımsandığında, söz konusu yönetmeliğin yürürlük tarihini ertelemenin kazalara ve ölümlere davetiye çıkarma anlamına geldiği görülecektir. Bu gün, daha çok üretim ve pervasızca kâr etme hırsı nedeniyle artık neredeyse her gün bir endüstriyel kaza ve bunun sonucu ölümler meydana gelmektedir.”

‘KİMYASAL YANGINLAR KADER DEĞİLDİR’

Her yıl iş kazalarında yüzlerce işçinin yaşamını yitirdiği, sakat kaldığı ve maddi zararının oluştuğu vurgulanan açıklama şöyle devam etti: “İlgili bakanlığı yaptığı bu hatalı uygulamadan derhal vazgeçmeye, yönetmelikleri derhal yürürlüğe koymaya davet ediyoruz. Aksi durumda söz konusu yönetmeliğin ertelenmesi nedeni ile yeni çıkarılan İş Güvenliği Yasası’nın da uygulamada olabilecek kazaları ve ölümleri önleyemeyeceğini kamuoyuna duyurmak istiyoruz. İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasının; bu kazaları, halihazırdaki uygulamalar ve yasanın pratik anlamda taşeron hizmetine dönüşmesi sonucu önleyemediği ve önleyemeyeceği yaşanılan kazalardan ve ölümlerden bellidir. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası kamusal denetim ve mesleki gerekliliği gereği görevini yapmaya hazırdır. İlk olmayan kimyasal yangınların ve kazaların son olması gerekliliğine inanarak toplumsal sorumluluğumuz gereği toplumu, yönetenleri ve işverenleri bir kez daha uyarıyoruz: Kimyasal yangınlar, kazalar ve ölümler kader değildir!” (İstanbul/EVRENSEL)