Hayali ve eğreti istihdam!

Görkem KINACI
İstanbul

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DİSK-AR) işsizlik raporunu açıkladı. DİSK-AR, TÜİK’in haziran ayında 10.02 oyarak açıkladığı işsizlik oranının yüzde 17.3 olduğunu, işsiz sayısının ise 5 milyon 900 bin olduğunu belirtti. Rapor, istihdam seferberliğiyle 1 milyon 250 bin yeni istihdam yaratıldığı açıklamasının gerçeği yansıtmadığını gözler önüne seriyor. Çünkü stajyer ve kursiyer sayısında son bir yılda 1 milyon 250 bin civarında artış yaşandı.

Rapor, TÜİK’in 15 Eylül’de açıkladığı Haziran 2017 dönemi Hane halkı İşgücü Araştırması ile aynı döneme ilişkin İŞKUR’un işe yerleştirme ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK)sigortalı verilerini birlikte değerlendirdi.

DİSK-AR’ın işsizlik ve istihdama ilişkin değerlendirmeleri şöyle:

YAPAY İSTİHDAM

-Dar tanımlı işsizlik yüzde 10’un üzerinde seyrederken, yaratıldığı söylenen istihdam yapay, hayali ve eğreti nitelikte.
-TÜİK’e göre istihdamda son bir yılda 1 milyon 52 bin kişilik bir artış yaşandı ancak bu artışın büyük bölümü stajyer, çırak ve kursiyerlerden oluşmakta. TÜİK istatistikleri istihdam yaşanan artışın gerçek nedenlerini ortaya koymuyor.
-SGK verilerine bakıldığında gerçek tüm çıplaklığı ile ortaya çıkmaktadır. SGK verilerine göre çırak, stajyer ve kursiyer sayısında son bir yılda 1 milyon 250 bin civarında artış yaşandı.
-2017 Ocak-Haziran döneminde İŞKUR tarafından işe yerleştirilenlerin sayısı 546 bin oldu. Bu sayı geçen yılın aynı dönemine göre 113 bin kişi artış gösterdi.

İŞSİZ SAYISI 6 MİLYONA DAYANDI

-TÜİK tarafından açıklanan dar tanımlı (standart) işsizlik oranı bir önceki yılın haziran ayına göre oransal olarak aynı kalarak yüzde 10.2 olarak gerçekleşti.
-Dar tanımlı işsiz sayısı bir önceki yılın haziran ayına göre 124 bin kişi artarak 3 milyon 251 bine yükseldi.
-Geniş tanımlı işsiz sayısı 5.9 milyon, geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 17.3 olarak gerçekleşti.

KADINLAR VE GENÇLER İŞSİZ

-Genç kadın işsizlik oranı bir önceki yılın haziran ayına göre 3.9 puan artarak yüzde 26.8’e yükseldi.
-Tarım dışı genç kadın işsizliğindeki artış sürüyor. Tarım dışı genç kadın işsizliği 5.2 puan artarak 33.9’a yükseldi
-Haziran2017döneminde genç (15-24 yaş arası) işsizliği bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.2 puan artarak yüzde 20.6’yayükseldi.
-Tarım dışı genç işsizliği bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.5 puan artış göstererek yüzde 24.5’e yükseldi.

İSTİHDAM ARTMIYOR

Rapora göre, çalışma hayatıyla ilgili veriler açıklandıkça ‘Milli İstihdam Seferberliği’ adı altında ve Şubat 2017’den itibaren uygulamaya konan tedbirlerin işe yaramadığı ve istihdamda sağlandığı söylenen 1 milyonluk artışın yapay, eğreti ve hayali olduğu ortaya çıkmaya başladı.

SGK VERİLERİ BAŞKA SÖYLÜYOR

TÜİK’in 15 Eylül 2017’de açıkladığı Haziran 2017 Hane Halkı İşgücü Araştırmasının verilerine göre istihdam bir önceki yılın aynı ayına göre 1 milyon 52 bin kişilik artış gösterdi. Böylece istihdam bir yılda yüzde 3.8 oranında artmış oldu. Ancak istihdamdaki bu artışın arka planına bakıldığında hayali ve güvencesiz bir artış yaşandığı görülüyor. SGK istatistikleri ile TÜİK verileri karşılaştırmalı olarak ele alındığında gerçek ortaya çıkıyor.

SGK verilerine göre son bir yılda (Mayıs 2016-2017) sigortalı çalışan sayısında 1.2 milyon artış yaşanmış. Ancak bu artışın sigortalık türleri açısından dağılımına bakıldığında, zorunlu sigortalı sayısı azalırken, çırak, stajyer ve kursiyer sayısında astronomik bir artış yaşandığı görülüyor. Mayıs 2016’da 400 bin olan çırak, stajyer ve kursiyer sayısı, mayıs 2017’de yüzde 312 artarak 1 milyon 650 bine yaklaştı. Zorunlu sigortalı işçi sayısı son bir yılda 38 bin azalırken, çırak, stajyer ve kursiyer sayısında 1 milyon 250 bin civarında arttı. bu istihdam artışının hayali olduğunu gözler önüne seriyor. Çünkü çırak, stajyer ve kursiyerler iş hukuku açısından işçi değil.

Raporun değerlendirmesine göre, istihdam artışı, işgücü piyasasında ucuz ve örgütsüz emek olarak kullanılan, çırak, stajyer ve kursiyerlerin omuzlarında yükseliyor.

TEŞVİK ALIYORLAR

Rapora göre, Son bir yılda sigortalı çalışanlar içinde zorunlu sigortalıların oranı yüzde 95’ten yüzde 87’ye gerilerken, çırak, stajyer ve kursiyerlerin oranı yüzde 3’ten yüzde 10’un üzerine yükseldi. Çırak, stajyer ve kursiyer olarak çalıştırılanlar için İŞKUR patronlara yoğun teşvikler sağlıyor.