LCW’de işçiler sözlüye tabi tutuluyor
LC Waikiki'de (LCW) işlerin internet sitesinde yer alan 'hakkımızdaki' bölümünden sözlü sınava tabi tutularak eğitildiği ortaya çıktı.
Sinan CEVİZ
İstanbul
LC Waikiki’de (LCW) işçileri ile karşılaştığınızda onlara gönül rahatlığı ile sorabilirsiniz “Sizin firmanızın misyonu, vizyonu, değerleri nelerdir” diye. Çünkü arkadaşlarımız bu konuda özel bir sınava tabi tutularak eğitiliyorlar.
Her firmanın internet sitesinde “hakkımızda” bölümünde misyon, vizyon başlıkları altındaki firmayı tanıtmak için yazılanlar, LCW depo ve mağazalarında, çalışanlarına ezberletiliyor. Ezberletiliyor çünkü zamanı geldiğinde işçiler sözlüye sınava alınıyor. LCW’de çalışıyorsanız eğer, bir anda müdürünüz sizi karşısına alabilir ve diye bilir ki “Söyle bakalım firmamızın misyonu ne?” Sonra sırayla sorabilir, “Vizyonumuz ne? Kalite politikası ne? Değerlerimiz, yetkinliklerimiz ne?”...
EZBERLEMEYENİN PUANI DÜŞÜYOR
Yapılan her yazılı ya da sözlü sınavın elbette ki bir de puanı olur. LCW’de yönetim tam da böyle yapıyor. İşçilerin ellerine tutuşturulan ve misyon, vizyon diye bir takım yazıların olduğu kağıt ezberlenememişse ve sorulara yanlış yanıt verilmişse puanınız düşük oluyor. “Hadi düşük puan alındı ne olacak canım, sanki karne mi verilecek” demeyin, kırık karnenin bir dönem sonra telafisi olur ama bu sınavdan geçemeyen işçilere yapılan uygulamanın ise telafisi yok.
LCW depo ve mağazalarında işçilere performansları, ne kadar izin kullandıkları, rapor alıp almadıkları üzerinden puanlama yapılıyor. Sözlüyü başarı ile tamamlamayan işçilere de düşük puan verilerek hanelerine ekleniyor. Puanları düşük olan işçiler işyerinde eğer operatör olmak istiyorsa, ya da takım lideri olmak istiyorsa engelle karşılaşıyor. Operatörlük ve takım liderliği sınavlarına giren işçiler bu sözlüden düşük not almışlarsa girdikleri takım liderliği ya da operatörlük sınavları geçerli sayılmıyor, elenebiliyorlar.
“Bir işçinin ne işine yarar ki bu uygulama” diye düşünebiliriz. Örneğin LCW mağazasında herhalde alışveriş yapanlar çalışanlara “Kardeş sizin misyon neydi?” diye sormuyor. Sormadığı gibi işçi bunu yanıtlayamazsa “O zaman ben başka mağazaya gideyim” diyen de olmuyor, olmamıştır. Ya da “Değerleriniz hakkında bilgi almak istiyorum” diye sorup yanıta göre “Tam aradığım marka bu, şimdi rahatlıkla alışverişimi yapayım” diyen de olmuyordur. Üstelik misyonda, vizyonda yazılan ne varsa LCW’de tam tersi uygulanıyor. Birkaç örnekle okuyucularımıza aktarmaya çalışalım.
İYİ GİYİNMEK İŞÇİNİN DE HAKKI!
“Avrupa’daki en başarılı firmalardan biri olmak istiyoruz” diyen LCW’nin bu başarı için gece gündüz çalışan işçilerini pek de gözettiği söylenemez. “İyi giyinmek herkesin hakkı” diyen LCW yönetimi uyguladığı ücret politikası ile ne yazık ki işçilerinin iyi giyinmelerine olanak sağlamıyor. Düşük ücret uygulamasının olduğu işyerinde bekar işçiler aileleriyle, evli işçiler de bir evde birkaç kişi çalışarak geçinmeye çalışıyor. Temel bir prensip olan insanca yaşayabilecek bir ücret politikası olmayınca LCW’nin işçisi de iyi giyinme hakkını kullanamıyor. Ha sözlüde başarılı olanlara da elbise hediye etmiyorlar.
‘İSTERSEK ÖDEMEYİZ’ İYİLİKSEVERLİĞİ
LCW’de en çok dille getirilenlerden biri sözlü sorularının, değerlerimiz kısmında da geçen “iyilik/yardım severlik”. İşçilere verilen primlerin, her fırsatta “İstersek ödemeyiz” diye tehdit konusuna dönüştürülmesinin iyilik severlikle nasıl bir ilgisi var mesela? LCW yönetimi her yıl verdiği primlerin bazen miktarları ile oynar, bazen bölümlerde performansa bakar, kim konulan kotayı ne kadar tamamlamış ona göre verilir prim. Bazen de geçtiğimiz günlerde Evrensel’de haber konusu olduğu gibi çeşitli nedenlerle prim kesilmesi ile cezalandırılır işçiler.
Bir de kadın işçilerin yaşadıkları var, bebelerini, küçük yavrularını bakabilecek birilerine teslim edemedikleri için vardiyalı çalışmak istemeyen kadınların yaşadıkları. Mağaza ve özellikle de 4 bin işçinin çalıştığı depolarda kreş olmadığı için, kadın işçilerin çocuklarına bakabilmek için çalışma saatlerinde düzenleme talepleri “Ya çalışırsın ya da ayrılırsın” dayatmasıyla karşılanıyor.
Daha bir sürü ‘değer’ sıralanıyor LCW’nin sözlü kağıdında ve hepsinin karşılığı zıt anlamları ile yaşanıyor. Sendika isteyeni işten at, itiraz edeni kapı önüne koy, anayasal hak olan sendika hakkına saygı duyma, yasaları çiğne, işçilere performansı dayat, önlerine kota koy, tamamlamaları için zorla, çalışma koşullarından dolayı sakatlanan işçilerin doktor raporlarını dikkate alıp ona göre bölüm düzenlemesi yapma ve sonra da de ki “Farklılıklara saygılıyız.”
NE KADAR TUVALETE GİTTİN!
Düşünün ki kişisel performansta işçinin kota olarak konulan sayıyı tutturması da yeterli değil. LCW’de performans değerlendirmeniz ne kadar tuvalete gittiniz, kaç kez su içtiniz gibi zorunlu ihtiyaçlar da performans değerlendirmenizi doğrudan etkileyen unsurlar. Daha burada sıralayamayacağımız birçok uygulama nedeniyle ‘hadi söyle bakalım biz nasıl bir firmayız’ diye sorulan soruların cevaplarından bambaşka bir hayat yaşıyor işçiler.
LCW’de tüm sorunlar bugünlerde daha da derinleşmiş durumda. Üstelik bir dönem öncesinde işlerin yetiştirilmesi için sürekli personel alan LCW yönetimi, şimdilerde özellikle depolarında işçi almadığı gibi işçi çıkartıyor.
Attıkları adımları ve uygulamaları değerlendiren işçi arkadaşlarımızın da kanaati, ilerleyen günlerde toplu işçi çıkışlarının olabileceği, özellikle de eski işçilerin ve taleplerini dile getirenlerin işten atma listelerinde başa konacağı yönünde.
YENİ YÖNETİCİLER TOYOTA’DAN GELDİ
Yani LCW’de daha az işçi ile daha çok çalıştırılmanın zemini hazırlandığı gibi, işçilerin ruh ve beden bütünlüğünü bozmaya dönük esnek üretim modelleri de bir yandan daha yoğun hayata geçiriliyor. Bir süre önce LCW depolarında genel müdür ve insan kaynakları müdürü gibi idari personel değiştirilmiş ve yeni genel müdür yeni insan kaynakları müdürü ve bir dizi yeni yönetici atanmıştı. İlk başlarda bu uygulamaya sevinen işçiler şimdi “Gelen gideni aratır” sözünü dillerinden düşürmüyorlar. Yeni gelen ekibin esnek üretim modellerini uygulamadaki becerisi ve işçilerin üzerine bu kadar gitmeyi kendilerine neden görev edindiklerini biraz kurcalayınca karşımıza yeni yönetimin bir kısmının Toyota’dan geldiği gerçeği çıkıyor.
Toyota’da yöneticilik yapmış ve LCW’de görev almış ekibin yaptıklarına bakınca her şey anlaşılıyor. Esnek üretim ve kalite çemberi denilen ve aslında işçinin canın çıkarıp, patronun kârını artıran uygulamalar sonuna kadar hayata geçirilecek. Şimdiden öneri kutuları kondu, performans kotaları yükseltildi, rapor alan işçilerin hakkında tutanaklar tutulmaya başlandı. Şimdi LCW işçilerini “Çalış çalış, daha çok çalış ve hiçbir hak talep etme” anlayışının en yoğun yaşandığı günler bekliyor.
{{291608}}
