Ölüm kuyularında çocuk sömürüsü
Şırnak’taki maden göçüğünde ağır yaralanan 17 yaşındaki Sıddık Kabak’ın hikayesi bölgede yaşanan yoksulluğu bir kez daha gözler önüne serdi.
Beyar ÖZALP
Şırnak
Maden yasasına göre maden ocaklarında 18 yaşının altında işçinin çalıştırılmasının yasaklanmasına rağmen Şırnak’ta maden göçüğünün yaşandığı sahada çocuk işçi çalıştırıldığı ortaya çıktı. ‘Şırnak’ın ölüm kuyuları’ diye atlandırılan maden ocaklarında salı günü yaşanan göçükte 7 işçi hayatını kaybederken, ağır yaralanan Sıddık(Uğur) Kabak’ın ise başladığı Haziran ayında 17 yaşında olduğu öğrenildi. Buna rağmen aralarında maden sahibininde olduğu 3 kişi gözaltına alındıktan sonra serbest bırakıldı.
Şırnak’ta madende meydana gelen göçükte ağır yaralanan maden işçisi Sıddık Kabak’ın hikayesi bölgede yaşanan yoksulluğu bir kez daha gözler önüne serdi. 20 Eylül 1999 tarihinde doğan Kabak, iş cinayetinin yaşandığı maden ocağında işe başladığı Haziran ayında henüz 17 yaşındaydı. Liseden bu yıl mezun olan Kabak, üniversite gidebilmek için Şırnaklıların tek geçim kaynağı olan maden ocağında çalışmak zorunda kaldı.
{{335455}}
YARALI İŞÇİNİN DURUMU CİDDİYETİNİ KORUYOR
Salı günü Şırnak’ta madende meydana gelen göçükte 7 işçi hayatını kaybederken, 18 yaşındaki genç işçi Sıddık Kabak ağır yaralandı. Şırnak Devlet Hastanesi’nde tedavisi süren Kabak’ın durumu ciddiyetini koruyor. Kabak’ın tedavisinin daha iyi sürdürülmesi için Antep’te bir hastaneye sevk edileceği bildirildi.
‘ÜNİVERSİTEYE GİDEBİLMEK İÇİN MADENDE ÇALIŞIYORDU’
Kardeşin durumuna dair Evrensel’e konuşan ağabey Reşit Kabak, “Sıddık’a 3 gün içerisinde iki tane beyin ameliyatı gerçekleştirildi. Doktorların verdiği son duruma göre beyinde iyileşme varmış ama göz çevresindeki kemikler kırılmış ve burada bazı damarlara baskı oluşuyormuş. Gözlerinde sorun olmaması için yeni müdahaleler yapmaları gerekliymiş ancak doktorlar bunun Şırnak’ta mümkün olmadığını belirterek, başka bir hastaneye sevk edilmesi işlemlerine başladılar” diyor.
Cizre’de yaşanan çatışmalardan sonra evleri yıkılan Kabak ailesi madenlerin olduğu bölge olan aynı zamanda köyleri olan Toptepe köyüne geri dönmek zorunda kalıyor. Liseden bu yıl mezun olan Sıddık Kabak ise, kendi yaşıtları gibi üniversiteye gitme hayali olan genç bir maden işçisi. Ailesinin ekonomik durumları iyi olmadığı için dershaneye gidemeyen Kabak, üniversite hayalini gerçekleştirmek için 3 ay önce liseyi bitirdikten sonra madenlerde çalışmaya başlıyor. Toptepe köyünde uzun süre evleri olmadığı için çadırda yaşamlarını sürdürmeye çalıştıklarını belirten abi Reşit Kabak “Şuan dedemizden kalan 2 odalı toprak bir evde yaşıyoruz. Kardeşim bu yoksulluğun içerisinde sırf okuyabilmek için madenlere gidip çalışmaya başladı” diyor.
‘SİGORTASIZ ÇALIŞMAYA DAYANAMADIM’
Daha önce birçok Şırnaklı’dan duyduğumuz gibi ağabey Kabak’tan da aynı sözleri duyuyoruz. Madenlerde çalışmanın Şırnaklıların tek kurtuluş yolu olduğunu dile getiren Kabak “Bizim buralarda iş olmadığı için insanların mecburiyetten mesleği madencilik olmuştur. Her türlü ölüm riskine karşın ve ücretlerimiz düzenli olmamasına rağmen ailelerimize bakmak için o madenlerde çalışmak zorundayız”diyor. Kendisi de bir maden işçisi olduğunu ve yaklaşık iki ay önce işinden ayrıldığını söyleyen Kabak’a neden ayrıldığını sorduğumuzda Şırnak madenlerindeki çalışma koşullarının ne derece kötü olduğu tekrar gözler önüne seriliyor: “Yaklaşık iki ay önce Silopi’de olan madenlerdeki işimden ayrıldım. Artık kötü çalışma koşullarında sigortasız çalışmaya dayanamadım. Madenlerde hiçbir güvenlik önlemi alınmıyor, biz işçiler için tehlike saçıyor ve parası olan kendi isteğine göre hiçbir teknik çalışma yürütmeden ve personel çalıştırmadan maden açabiliyor.”
ÖLÜM RİSKİNİ BİLE BİLE YENİDEN MADENE GİDECEK!
Bundan sonra ne yapacağını sorduğumuz ağabey Kabak, şuan iş aradığını ama bulamadığını eğer böyle devam ederse ailesine bakmak için yeniden madenlerde çalışmaya gideceğini dile getiriyor. Madenlerde çalışmak istemediğini belirten Kabak, iş bulamadığı takdirde ölüm riskinin olduğunu bile bile yeniden o madenlerde çalışacağını vurguluyor.
7 İŞÇİNİN ÖLDÜĞÜ OCAĞA DAİR SORULAR
Şırnak'taki maden ocağında 7 işçinin hayatını kaybetmesine neden olan göçük faciasından sonra yapılan açıklamalarla hükümetin sorumluluktan kaçmaya çalıştığını belirten CHP’li Dr. Ceyhun İrgil, “Bölgede bizden habersiz kuş bile uçamaz diyenler hafriyat taşıyan kamyonları görmüyor” dedi.
CHP Bursa Milletvekili Dr. Ceyhun İrgil, ocağın kaçak olduğunu açıklayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ile bölgede terör örgütlerine finansman sağlayan kömür ocakları bulunduğunu belirten İçişleri Bakanı’na birer önerge vererek şu sorulara yanıt istedi: Ruhsatsız, izinsiz, kapalı olan, kapalı olduğu bilinen ve zaman zaman da kapalı olup olmadığı kontrol edilen maden ocağı sayısı nedir? Bu ocakların yeri ve isimleri nelerdir? Bu maden ocaklarının kapalı olup olmadığı hangi sıklıkla kontrol edilmektedir? İşletme ve güvenliği riski barındırdığı için Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından faaliyeti durdurulan maden ocağı sayısı nedir? Bu ocakların yeri ve isimleri nelerdir? Bölgede tespit edilmiş kaçak maden ocağı sayısı nedir? Bu kaçak ocakların kaç tanesi terör örgütlerine finansman sağlamak için çalıştırılmaktadır? Bölgede terör örgütlerine finansman sağladığı için kapatılmış ocak sayısı nedir? İçişleri Bakanlığına bağlı kurumların kaçak ocaklara yönelik yaptığı çalışmalar nelerdir?
7 işçinin öldüğü göçük sonrası Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı kömür ocağının işletme ve güvenliği riski barındırdığı için 2013 yılında faaliyetinin durdurulduğunu ve buranın kaçak çalıştırıldığını açıklamıştı. Ardından Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Meclis tutanaklarına da yansıyan şu ifadede bulundu: “Ruhsatsız, izinsiz, kapalı olan, kapalı olduğu bilinen ve zaman zaman da kapalı olup olmadığı kontrol edilen bir maden. Maalesef, burada, para hırsıyla, kaçak yollarla çalıştırma yapan birileri var” dedi. Bu açıklama sonrası CHP Balıkesir Milletvekili Ahmet Akın, 2013’te faaliyetinin durdurulduğu söyleyen ocağın 2017 yılında ihaleye çıkarıldığını ifade etti. Akın, Türkiye Kömür İşletmeleri’nin yıllardır burayı özel sektöre ihale usulü verildiğini belirterek 2017 yılında Resmi Gazetede yayınlanan ihale ilanını ortaya çıkardı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise "Terör örgütünün finans kaynaklarından bir tanesi de kömür ocaklarıdır,.2013 oranın ruhsatı iptal edilmiştir ve iki-üç ay önce de orayla ilgili ve bölgeyle ilgili gerekli güvenlik önlemleri güvenlik kuvvetlerimizce de alınmıştır” diye konuştu.
HDP’DEN ZİYARET
HDP Eş Genel Başkanı Serpil Kemalbay, Şırnak’ta madende meydana gelen göçükte yaşamını yitiren madencilerin ailelerini ziyaret etti. Kemalbay’a partilileri eşlik etti.
Ailelere başsağlığında bulunan Kemalbay, yaşanan acıyı en derinden hissettiklerini ifade etti. Bu iş cinayetinin ilk olmadığına dikkat çeken Kemalbay, “İşçilerin koşullarının düzelmesi için HDP olarak kentin takipçisi olacağız. Dünyada artık kömür ocaklarında herhangi bir göçük yaşanmazken, bilim ve teknoloji çağında insana yakışır iş ortamının sağlanması gerekir” diye konuştu.
