Karaburun’da yargı-bakanlık restleşmesi: 2. ÇED raporuna ret

Özer AKDEMİR
İzmir

Yargı, Karaburun, Ayen Enerji A.Ş.’ne ait Mordoğan RES kapasite artışı projesinin 2. kez verilen “ÇED olumlu” kararın da bozdu. Mahkeme projenin flora faunaya etkisi, bölge ekosistemine getireceği olumsuz yük gibi birçok gerekçeleri bir kez daha sıraladı.

Şirketin Mordoğan RES Kapasite Artışı Projesine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen 1. ‘ÇED Olumlu’ Kararı, İzmir 3.İdare Mahkemesi’nin geçtiğimiz yıl Haziran ayında oybirliği ile iptal edilmişti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ise bu mahkemenin iptal kararından bir ay önce, proje için 2009/7 sayılı genelgeye dayanarak 2. bir ÇED sürecini başlatmış ve hemen ardından projeye 2. kez ‘ÇED olumlu’ kararını vermişti. Bunla yetinmeyen Bakanlık 1. ÇED'in iptal kararına da itiraz ederken, bu itirazın sonucunu beklemeden yeni bir ÇED sürecini yürüterek şirkete 2inci kez ‘ÇED olumlu’ kararını vermişti. 

RES'lerin yaşam alanlarını ve yöre ekosistemine olumsuz etkilerine karşı dava açan 82 Karaburunlu yurttaş bu verilen 2. ÇED olumlu kararını da yargıya taşımışlardı. 

Bu kararla 15 adet rüzgar türbini ile çalışmakta olan Mordoğan RES'in kapasitesi 2.1 MW'lık 5 türbin daha ilave edilerek 10.5 MW arttırılması planlanıyor. 

İzmir 6. İdare Mahkemesi'nce, ivedi yargılama usulü uyarınca yaptığı yagılama sonucu dosyadaki bilirkişi raporunu da inceleyerek bu raporda dikkat çekilen konuları kararına dayanak yaptı. 

BİLİRKİŞİ RAPORU RES'LERE KARŞI

Bilirkişi raporunda şu konuların altı çiziliyordu:

* Karaburun 3 Önemli Doğa Alanının içinde yer almakta. 
* Yapılan bir günlük bilirkişi incelemesinde nadir türler bulunmuş olması alanın 4 mevsimlik izleme ile ele alındığında daha fazla endemik ve nadir türe ev sahipliği yapabileceği olasılığı
* Alanın potansiyel orman alanı olduğu, 
* Alanda yapılacak inşa çalışmalarının (türbün, ulaşım yolları vb.) doğal ekosistemin dinamikleri üzerine etkilerinin dikkate alınması gerektiği, 
* Bölgede yer alan RES’lerin kümülatif etkisinin tür üzerine olası etkisinin dikkate alınması gerektiği, 

‘HASSASİYETLERİ YÜKSEK BÖLGE’

Mahkeme kararında yapılan bilimsel araştırmalar ışığında mevzuatta yer almamasına karşın planda konumlandırılan türbin alanlarının yerleşim alanlarına yakın mesafede olduğuna da dikkat çekiliyor. Ayrıca EPDK tarafından sınırlandırılmış alanın kısmen Mordoğan Göletinin EPDK sahasında kaldığı dile getiriliyor. 

Mahkeme karının en önemli cümlelerinden birisi ise projenin bölgede bulunan diğer RES'lerle birlikte toplam etki olarak değerlendirilmesine vurgu yapıyor. Mahkeme kararında, "Flora, fauna, sosyo-ekonomik durum açısından sadece faaliyet alanına değil etki alanının tamamına bakılması gerektiğinden bölge hassasiyetleri yüksek bölge kategorisinde yer aldığı, bölgede 6 farklı firmaya ait RES projeleri yer aldığı, bu nedenle değerlendirme yapılırken bölgede yer alan diğer faaliyetlerin de sadece gürültü açısından değil flora, fauna, sosyo-ekonomik açıdan değerlendirilmesi gerektiği” dile getirildi.  

KARARA İTİRAZ YOLU KAPALI

Mahkeme kararını sonuç kısmında ÇED olumlu kararının flora, fauna ve çevresel açıdan uygun olmadığının belirlendiği anlaşıldığından hukuka uygun olmadığı dile getirildi. Uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinin altını çizerek projenin yürütmesini de durduran mahkeme  uyuşmazlığın ivedi yargılama usulüne tabi olduğu anlaşıldığından, karara karşı itiraz yolu kapalı olduğuna da oybirliği ile hükmetti. 

ÇEVRE MÜCADELESİ DEĞİL, YAŞAM HAKKI MÜCADELESİ

Mahkeme kararı ile Karaburun Kent Konseyi tarafından yapılan açıklamada “Bu kararla Karaburun Yarımadası’nın üzerine, doğal sit alanlarına, meralara, köylerin ve mahallelerin metrelerce yakınına yapılmak istenen RES projelerinin, yenilenebilir enerji kaynağı olarak savunulması ve sunulmasının da mümkün olmadığı açıktır” görüşlerine yer verildi. 

Karaburun Yarımadası’nda 6 firma tarafından kurulan/kurulumuna başlanan toplam 231,55 Mwe kapasitede  115 adet endüstriyel  türbin olduğuna dikkat çekilen açıklamada, kapasite artışlarıyla birlikte, planlanan toplam türbin sayısının ise şimdilik 234 olduğu ifade edildi. Kent Konseyi açıklamasında, "Verilen mücadele sadece bir çevre mücadelesi olmaktan çıkmış, tüm canlıları kapsayan bir yaşam hakkı ve kırsal kalkınma olanaklarını savunma mücadelesine dönüşmüştür" ifadelerine yer verildi. 

İPAR BUĞRA ANILDI

Kent Konseyi açıklamasında geçtiğimiz haftalarda ani gelişin bir hastalık sonucu yaşamını yitiren Kent Konseyi Başkanı İpar Buğra'da "Mahkemenin bu kararıyla, diğerlerinde olduğu gibi, bu dava sürecinde de büyük emeği geçen, doğanın kucağına uğurladığımız Karaburun Kent Konseyi Başkanımız sevgili İpar Buğra'yı bir kez daha anıyoruz" denildi. 

Karaburun’daki RES'lerin kapasite artışına izin çıkmadı

Bunun adı ‘RES’men kıyak!