Beşiktaş'ta İstanbul'un en eski mezarlığı kazılıyor

Beşiktaş’ta süren metro kazılarında, yaklaşık 3 bin 500 yıllık kurgan mezar tespit edildi. Mevcut bulgular mezarların son Tunç Çağı ile Demir Çağı’nın başlangıcına (MÖ 1500-1200) işaret ediyor. İstanbul’da Kuzey Karadeniz step kültürüne ait kurgan tipi mezarların ortaya çıkması, bu insanların Karadeniz’den göç ettiğini gösteriyor.  

İstanbul Arkeoloji Müzesi Müdürü Zeynep Kızıltan başkanlığında yürütülen kazılarda, birçok arkeolog ve işçi çalışıyor. Hürriyet gazetesinden Ömer Erbil’e konuşan Kızıltan, buranın İstanbul’un bilinen en eski mezarlığı olduğunu söyledi. 

Dairesel planlı taş yığınlarının Kuzey Karadeniz step kültürüne ait ölü gömme adeti olan kurgan tipi mezarlar olduğu belirtiliyor. Arkeologlar bu mezarların kimlere ait olabileceğinin şimdilik belli olmadığını belirtse de, iskeletler üzerinde yapılacak incelemeler sonucunda bu eski İstanbulluların kökenleri öğrenilecek.   

KAVİMLER GÖÇÜ İLE GELMİŞ OLABİLİRLER

Kavimler Göçü’nden önce Tunç Çağı döneminde de steplerden bir göç dalgası olduğu, Balkanlar’daki kurgan mezar tiplerinden de biliniyordu. Beşiktaş’taki buluntuların da bu göç dalgasının sonucu olduğu ve o dönemki tatlı su kenarına yerleştikleri sanılıyor. Kazı alanında tespit edilen insanların, Kuzey Karadeniz’den Boğaz’a göç dalgasıyla gelen İstanbul’un ilk sakinlerinden olduğunu söyleyen Zeynep Kızıltan, “Son Tunç Çağı’nın bitimine doğru Trakya’ya Kuzey Karadeniz Bölgesi’nden yeni ve büyük bir göç dalgasının geldiği, bu kültüre ait küçük yerleşmelere kıyı şeridi ve Gelibolu Yarımadası dışında, Trakya’nın her yerinde rastlandığı bilinmektedir” diyor.

Kuzey Karadeniz’de, Kırım bölgesindeki toplulukların, iklim ve bölgesel savaşlar nedeniyle, hem batıdan hem de doğudan Anadolu topraklarına göç ettiklerini anlatan Kızıltan, şöyle devam ediyor: “O dönemde Karadeniz’de yaşayanların hangi topluluklara ait olduğunu bilmiyoruz. 3 bin-3 bin 500 yıl önceki göçlerle güneye doğru yayılmışlar. Romanya ve Bulgaristan üzerinden Trakya’ya gelen gruplardan bazılarının da İstanbul’a yerleştiği tahmin ediliyor.”

Kazı alanından çıkarılan insan kemiklerine DNA testi yapılacağını kaydeden Kızıltan, “ Karbon14 testi yapılarak tam tarihlendirme yapılacak. Antropolojik araştırmalarla da kemiklerin cinsiyet ve yaşları belirlenecek, “O çağlarda insanların ne ile beslendiği ve ne ekip biçtiği de ortaya çıkacak” dedi.

SİLİVRİ’DE KURGAN MEZAR BULUNMUŞTU

İstabul'da ilk kurgan mezar Silivri’de yine İstanbul Arkeoloji Müzesi tarafından yürütülen kazılarda ortaya çıkmıştı. Bu mezarda, üzerinde mızrak ucu bulunan iskeletin önemli bir asker veya savaşçı olduğu tahmin ediliyor.  Şimdi Beşiktaş’taki kurgan mezarlık ile Silivri’deki mezar arasında nasıl bir ilişki olduğu araştırılacak. Bugüne kadar 35 kurgan tipi mezar Beşiktaş’ta tespit edildi. Bazı mezarlarda urne tipi kaplar içinde yakılmış kemikler bulundu. Kremasyon yani yakılarak gömülen kemiklerin renginden 700-800 derece sıcaklıkta yakıldıkları tahmin ediliyor. Ayrıca kurganların içine hoker pozisyonunda (cenin pozisyonu) gömülen yetişkinlerin de olduğu tespit edildi. Her iki gömme şeklinin de Kuzey Karadeniz step kültüründe var olduğu biliniyor. (İSTANBUL)