Psikologlar 'işçi eşlerine öfke kontrolü eğitimine' karşı!

Toplumsal Dayanışma İçin Psikologlar Derneği (TODAP) Kadın Komisyonu

Ankara’da ORS rulman fabrikasında işçilerin eşlerine verilen öfke kontrolü eğitiminde, eğitime giden kadınların yorumlarından ve eğitimin amacından, eğitimde şiddet uygulayan erkekleri kadınların yatıştırmasının beklendiği anlaşılıyor. Psikoloji bilgisinin kötüye kullanılmasına yol açan, kadına yönelik şiddeti meşrulaştıran eğitimler; bağlamından kopuk, iktidar araçlarına hizmet eden bilgi üretimi ile cinsiyet eşitsizliğinin ve şiddetin sürdürülmesine yol açıyor.

Öfke bir duygudur, o nedenle yargılanamaz. Ancak öfkeli iken insanın neler yaptığı kendi sorumluluğudur. Öfkesinin kendi ve başkalarının yaşamına zarar verici düzeyde olması kişinin profesyonel destek almasını gerektirir. Genellikle yaşanabilir bir hayatı olanaksız kılan koşulların iyileştirilmesi, insani gelişime yeterli alan açılması gerekir. Öfkelenenin öfkesine maruz kalana öfke kontrolü eğitimi vermek, eşit ilişki gerekliliğini yok sayarak, sorunun kaynaklarını, işçilik deneyimini, sömürüyü, cinsiyet eşitsizliklerinin ilişki dinamiğini sorundan ayrı tutuyor.

BU EĞİTİM ŞİDDETİ MEŞRULAŞTIRIR

Erkeklerin güç kullanmak, kontrol etmek, öfke boşaltmak, cezalandırmak amaçlarıyla uyguladıkları şiddetli davranışların tümüne ”Erkek/Eril Şiddet” diyoruz. Ülkemizde kadınlara yöneltilen erkek şiddeti, her gün en az bir kadının öldürülmesi ile sonuçlanacak derecede. Fiziksel şiddetin yanında psikolojik, cinsel, ekonomik, dijital şiddet de çok yaygın. Fabrika yönetimi tarafından erkek işçilerin eşlerine verilen öfke kontrolü eğitimi, erkek şiddetini meşrulaştırarak, kadınların üzerlerine çevrilmiş bu şiddeti kadınların sorumluluğu haline getirebilir. Şiddetin sorumlusu şiddet uygulayandır. Erkeklerin uyguladıkları şiddetteki sorumluluğunu yok sayan, kadını güçsüzleştirmeyi amaçlayan, şiddete karşı duruşunu pasifize etmeye çalışan bu eğitimler erkek şiddetini besleyecek, meşrulaştıracak ve şiddeti uygulayana değil, şiddete maruz bırakılana bu eğitimi vererek, konunun asıl öznelerini dışarıda bırakacaktır. Fabrika yönetiminin verdiği eğitimlerin, kadınların şiddete karşı pasifize edilmesini de amaçladığı görünüyor.  

Şiddet tesadüfen ya da kontrol edilemediği için uygulanmıyor. İsteyerek, seçilerek yapılan bir davranış. Bilinç kaybı ile yapılan davranışlar değil. Erkekler genelde yakınlarındaki en fazla güç uygulayabilecekleri insanlara şiddet uyguluyorlar. Bu da çoğunlukla yakın ilişkideki partner, eş oluyor. Patronu ile sorunu olduğu halde, hiyerarşik iktidar ilişkileri nedeniyle patronuna duyduğu öfkeyi kontrol ediyor. Ancak bu öfkeyi de kadına yöneltiyor ve kadına karşı duyduğu öfkeyi kontrol etme ihtiyacı duymuyor. Eğitim, patrona olan öfkenin kadına yöneltilmesine alan açma çabası olduğunu gösteriyor. 

ŞİDDETİ MEŞRULAŞTIRAN HİÇBİR EĞİTİM MEŞRU DEĞİLDİR

Fabrika, sömürü zincirindeki ataerkil sömürüyü kullanmaya, böylece kadına şiddet uygulanmasına alan açmaya çalışıyor. Ayrıca şiddet uygulayan erkeği yatıştıracak, hoş görecek olan kişi o şiddetin etkileneni, şiddetin yöneltildiği kişi olamaz. Kadın, burada da, eşinden/partnerinden gelecek her şeyi karşılaması ve kabul etmesi gereken kişi olarak kabul ediliyor oluyor. Kadınlardan, hayatları üzerinde bu kadar baskın zararlara yol açan şiddeti, bertaraf etmeleri, yatıştırmaları bekleniyor. Şiddetin yatıştırılması değil, kadınların şiddetsiz, eşit, özgür yaşamları için güçlenmeleri ve bu nedenlerle de kadın dayanışmasının çoğalması, büyümesi gerekiyor. Her türlü şiddeti ve kadına yönelik şiddeti meşrulaştıran hiçbir eğitim meşru değildir.

KADIN DAYANIŞMASI YAŞATIR!

NE OLMUŞTU?

ORS (Ortadoğu Rulman Sanayi) fabrikası yönetimi 2015 metal grevinin ardından işçilerine ve eşlerine insan kaynakları departmanı aracılığıyla bir psikolog eşliğinde “eğitimler” vermeye başlamış, bu eğitimlerden birinde ise işçi eşlerine “Eşleriniz işyerinde bunalabilir, size söylenen her lafı üstüne almayın” demişti. Eğitimin içeriğine ilişkin Evrensel' konuşan işçi eşleri, bu eğitimde kendilerini “ikinci sınıf” hissettiklerini anlatmış ve “Eğer çalışma koşullarına öfkeleniyorsa gitsin hesabını patronla görsün, örgütlenip greve çıktılar yine çıksınlar biz de destekleyelim. Herifi köle gibi çalıştıran ben değilim ki adam bana çemkirince susayım” demişlerdi.

ORS’de işçi eşlerine öfke kontrolü eğitimi!