CHP Milletvekili Mehmet Tüm: Kentler yaşanmaz durumda

Cengiz ALDEMİR
Ankara

Başta büyük şehirler olmak üzere çarpık kentleşme, hava kirliliği, rant politikaları ile kentler yaşanmaz duruma geldi. Cumhurbaşkanının “İstanbul’a ihanet ettik” sözlerine ilişkin CHP Milletvekili Mehmet Tüm, “AKP’nin politikaları nedeniyle kentlerde yaşam hakkı bile rafa kaldırılmış durumda” diyor.

Türkiye’nin 80 milyona varan nüfusunun yüzde 70’i kentlerde yaşıyor. Son yılların ürünü olan “kentli hakları”, sosyokültürel ve ekonomik haklardan, beslenme, sağlıklı çevre yaşamına kadar birçok hakkı içeriyor. Ekonomik sıkıntılarla mücadele eden kentliler, ne yazık ki bu haklarından yeterince faydalanamıyor.

‘İSTANBUL’A İHANET ETTİK’

Büyük şehirlerdeki çarpık yapılaşma aynı zamanda yaşam kalitesini de olumsuz yönde etkiliyor. En son Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “İstanbul’a ihanet ettik. Ben de bundan sorumluyum” sözleri de çarpık yapılaşmaya işaret ediyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, “Kültür, sanat ve sosyal yaşam etkinliklerinden önce kentsel dönüşüme önem vermemiz gerekir” diyerek kentler hakkındaki düşüncesini ortaya koyuyor.

‘RANT VE TALAN ANLAYIŞI’

Konuya ilişkin Evrensel’e konuşan Meclis Çevre Komisyonu üyesi CHP Balıkesir Milletvekili Mehmet Tüm, “AKP iktidarı kentli haklarını bir hak olmaktan çıkarmıştır. Kent hakları bir yana, şehirlerimizde rant ve talan anlayışı hakim. AKP’nin politikaları nedeniyle kentlerde yaşam hakkı bile rafa kaldırılmış durumda. Cumhurbaşkanı itiraf ediyor, Özhaseki ise kentleri betonlaştırmaya devam diyor” diyor.

TÜRKİYE’NİN 79 İLİNDE HAVA KİRLİ

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) Avrupa genelindeki büyük şehirlerin hava kirliliği raporunda, havası en kötü metropolün İstanbul olduğu belirtiliyor. Ayrıca Şırnak'ta yeterli ölçüm yapılmadığını, geri kalan 79 ilde ise hava kirliliği yaşandığı, sadece Rize'nin havasının temiz olduğu bilgisi yer alıyor.

HAVA KİRLİLİĞİ TRAFİK KAZASINDAN ÇOK CAN ALDI

Türk Toraks Derneği ile Halk Sağlığı Uzmanları Derneği’nin büyük şehirlerde yaşam riskleri ile ilgili araştırmasında, son yıllarda Türkiye’de 33 bin 300 kişinin hava kirliliğine bağlı nedenlerle hayatını kaybettiği, bu ölümlerin trafik kazalarında hayatını kaybedenlerden 11 kat daha fazla olduğu bilgisi yer alıyor.

DEVASA YAPILAR DOĞAL RÜZGARI ENGELLİYOR

Şehir Plancıları Odası’nın kent raporlarında ise İstanbul ve Ankara başta olmak üzere büyük şehirlerin mimari ve kültürel dokusunun kaybolabileceği uyarısında bulunuluyor. Ayrıca yükselen devasa yapıların, aynı zamanda kentin doğal rüzgar akımlarını olumsuz yönde etkilediğini, bunun da insan sağlığına zarar verdiği belirtiliyor.

TÜRKİYE’DE İPOTEKLİ KONUT SATIŞI YÜZDE 36.1

Büyük şehirlerde yaşayan ve asgari ücretle çalışan milyonlarca vatandaşın barınma sorunu da kent hakları arasında yer alıyor. Konu ile ilgili TÜİK verilerinde 2017 haziran ayında ipotekli konut satışları, 35 bin 210 olarak veriliyor. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı ise yüzde 36.1. İpotekli satışlarda İstanbul 6 bin 963 konut satışı ve yüzde 19.8 pay ile ilk sırada yer alıyor. Toplam konut satışları içerisinde ipotekli satış payının en yüksek olduğu il ise yüzde 56.1 ile Artvin olduğu görülüyor.

KENTLİ HAKLARI İLE İLGİLİ HUKUKİ ALT YAPI YOK

Mimarlar Odası, “Türkiye’de Kentli Hakları Mevzuatı” adlı çalışmasında kentlerin yaşadığı sorunların temelinin hukuksal alt yapısızlıktan kaynaklı olduğu görüşünde. Çalışmada, kentli hakları ile ilişkili 415 yasa bulunduğunu, bu yasalardan 10 tanesinin de Osmanlı döneminden bu yana yürürlükte olduğu belirtiliyor. ‘Anayasa’da Dayanışma Hakları’ ya da ‘Kentli Hakları’ başlığı altında yeni bir düzenlemeye gidilmesi önerisinde bulunuyor. (Ankara/EVRENSEL)