Usta Oyuncu Münir Özkul hayatını kaybetti
Hababam Sınıfı'nın Mahmut Hoca'sı, Bizim Aile'nin Yaşar Usta'sı olarak belleklere kazınan Usta Oyuncu Münir Özkul, 93 yaşında yaşamını yitirdi.
Özel ve devlet tiyatrolarında birçok önemli oyunda rol almasının yanı sıra "Mahmut Hoca” ve “Yaşar Usta” gibi Türk sinemasının unutulmaz karakterlerine hayat veren Münir Özkul, 93 yaşında hayatını kaybetti.
1998 yılında Kültür Bakanlığı tarafından “Devlet Sanatçısı” unvanı verilen Münir Özkul, uzun yıllardır demans hastalığıyla mücadele ediyordu.
Evinin önünde basın mensuplarının sorularını cevaplayan kızı Güner Özkul, "Uzun bir süreçti. Defalarca asılsız haberlerle bugüne hazırlanmış olduk" dedi.
SANATÇILARDAN AÇIKLAMALAR
MÜJDAT GEZEN
55 yıl önce onun tiyatrosunda, tiyatroya başlamıştım. Ben son 42 yıldır geleneksek Türk tiyatro hocalığı yapıyorsam Münir Abi sayesindedir. Kendisini çok sevdim, onunla çok oyun oynadık, birlikte güzel şeyler yaptık. Benim ilk büyük ustam diyebilirim. Münir Abi çok değerliydi. Biz çok eğlenir, çok gülerdik. Adile, Şener, Münir Abi çok eğlenirdik. Münir Abi çok başka bir sanatçıydı, onu sevenlere ulaşmış olduğu herkese baş sağlığı diyorum. Söyleyecek çok fazla bir şey bulamıyorum.
HALE SOYGAZİ
Değerli bir aktördü. Ben onunla bir kaç filmde oynadım ama en bilineni 'Oh Olsun'du. Benim babamı oynuyordu, fabrika işçisiydi Münir Özkul. Tabi ki onun olduğu setlerde, espri mizah bol bol olduğundan unutulmayacak bir çalışma ortamı vardı. Tiyatrodan onu bilenler de bilir ne kadar önemli oyuncu olduğunu. Ve de şimdi artık filmleriyle yaşayacak. Onların sayesinde herkes her şeyi öğrendi. Onlar dizilerle gelmediler, dizilerde oynamadılar. Sinema ile doğrudan bu mesleklerini yaptılar. Onlar ilklerdi, ilklerin devamıydı diyelim. Çok da çilesini çektiler bu işin. Teknik olarak da konfor olarak da bugünkü koşullarda olmayan koşullarda çalışmalar... Hatırlıyorum Münir Özkul ile ben karda, buz keserek Levent sokaklarında ısınmaya çalıştığımızı odun ateşinde... Böyle şeyler yaşadık biz. Odun ateşinde sokakta sırasını bekleyen rolünü yapmayı bekleyen emekçiler onlar. Bu işin lüksünü yaşamadılar. Şimdi biz karavanda bekliyoruz ama onlar böyle şeyler görmediler. Ama onlar oyunculuklarıyla örnek oldular.
ALİ POYRAZOĞLU
Türk sinemasının başı sağ olsun. Paylaşacak bir şey yok. Rahatsızlığından sebep uzun süredir bir kenara çekilmişti. O çok usta, çok yaptığından emin, bilerek seçerek işini icra eden bir adamdı. Zor bir adam olduğu söylenirdi ama kaymak gibi bal gibi bir adamdı. Çok güzel işler yaptı. İmzasını bıraktı... Orta oyuncular ekibiyle yaptığı oyunlar yenileme denemesiydi. Keşke yine öyle insanlar çıksa... Yaptıkları incelenmeli. Oyunculuk stili üzerinde çalışmaya değer bir stildi. Tiyatroda bir çok yabancı klasiği dört dörtlük oynamış bir adamdı. Ertem Eğilmez, Arzu Film döneminde Ertem Bey ve yanındaki ekip onun kıymetini bildiler...
ERDOĞAN'DAN MESAJ
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Münir Özkul'un hayatını kaybetmesi sonrası yayınladığı mesajda, "Türk sinema ve tiyatrosunun saygıdeğer isimlerinden biri olan Münir Özkul'un vefatını derin bir teessürle öğrendim. Canlandırdığı karakterler, oyunculuğu ve sanatçı kişiliğiyle, tüm vatandaşlarımızın sevgisini kazanan kıymetli sanatçımız, usta oyuncu Münir Özkul, gelecek nesiller tarafından da her zaman sevgi ve saygıyla yad edilecektir" dedi.
MÜNİR ÖZKUL KİMDİR?
* 1925 yılının 15 Ağustosu’nda Bakırköy’de doğar Münir Özkul. O doğuştan sanatçıdır. Daha ortaokul yıllarında yaptığı taklitlerle arkadaşlarını güldürür. Sahneye ilk kez 29 Ekim 1939’da Bakırköy Halkevinde çıkar. Çekingen, sıkılgan bir yapıya sahiptir.
“Yaptığı taklitlerin en gözdesi olan Arkaş Palabıyıkyan taklidini, Ferdi Tayfur’un ağzından, Grucho Marx’ın yürüyüşüyle canlandırarak, ilk alkışını” alır. Lise yılları zorlu geçer. O, okuldan kaçıp kaçıp sinemalara, kütüphanelere gider. O yıllarda en çok karikatürist olmak istiyordur ve Cemal Nadir’i çok seviyordur. 1940 yılında, Reşit Baran’ın Eugene Labiche’den adapte ettiği Mahcuplar oyunuyla tiyatro serüveni başlar. Bu aynı zamanda Bakırköy Halkevinde, Rauf Adın’ın yönettiği Temsil Kolu faaliyetlerinin de ilkidir.
1943’te Sadık Şendil’in Bakırköy’e dönüşüyle başlayan ikinci dönem çalışmalarında da birçok oyundaki rolüyle başarılı olur. Temsil kolunun dağılmasıyla 1948 yılında, Ses Tiyatrosunda profesyonel oyunculuk dönemi başlar ve ilk oyununda bir Ermeni rolü oynar. Provalarda pek başarılı olamayan Özkul, sahnede herkesi şaşırtır, dakikalarca alkışlanır ve kesilmeyen alkışlar nedeniyle oyun devam edemez, aynı sahne iki-üç kez tekrarlanır.
Sinemayla ilk kez 1949’da tanışır. Vatan ve Namık Kemal filminde “soldan sekizinci asker” rolüyle figüran olarak başladığı sinemada, 1950’de Üçüncü Selim’in Gözdesi filmiyle figüranlıktan oyunculuğa terfi eder. İki yüzün üstünde filmde oynar.
Ses Tiyatrosunda iki yıl çalışır. Genel havadan hoşnutsuzdur. Hemen karşı kaldırımda Küçük Sahneyi açan Muhsin Ertuğrul’la çalışmaya başlar. 13 Nisan 1951’de Muhsin Ertuğrul’un sahneye koyduğu, John Steinbeck’in Fareler ve İnsanlar oyununda Carlson rolündedir. 1952 yılında Vasfi Rıza Zobu ile karşılıklı oynadığı Edi ile Büdü filmiyle sinemadaki ilk başrolünü oynar.
Arena Tiyatrosunda birçok oyunda rol alır. Sonraki yıllarda da defalarca oynayacağı Kanlı Nigar oyunundaki İbiş rolüyle özdeşleşir. Sinemada da birçok ödül almıştır. Kanlı Nigar’ı izlemeye gelen İsmail Dümbüllü, oyun öncesinde “Münir fesini giymesin, ona kavuğumu vereceğim” diye haber gönderir. 19 Nisan 1968 gecesi Arena Tiyatrosunda eskilerin ‘icazet’ dedikleri bir törenle, İsmail Dümbüllü, Münir’e el vermiştir.
Arzu Film yapımlarının, Ertem Eğilmez filmlerinin vazgeçilmez oyuncusudur. Hababam Sınıfı filmlerinin Mahmut Hocası rolüyle yıllarca belleklerden silinmeyecek bir karakter oluşturur. Adile Naşit’le oluşturdukları ikili çok sevilir. 1978’de İzmir Fuarında Adile Naşit’le birlikte şov yaparlar. ’80’li yıllarda birçok filmde birlikte oynarlar.
* Mesut Kara'nın kaleminden Mahmut Hoca, Yaşar Usta ya da Münir Özkul
Kariyeri boyunca 200'den fazla filmde rol alan Özkul, Sev Kardeşim filmindeki oyunuyla 1972 Altın Portakal Film Festivali'nde "en iyi erkek oyuncu" ödülünü kazandı. "Bizim Aile" filminde canlandirdigi "Yaşar Usta" rolüyle de 1977 Azerbaycan Film Festivali'nde özel ödül kazandı. "Süt Kardeşler" filminde yönetmen yardımcılığı da yapmıştır.
Ferhan Şensoy uzun süredir Münir Özkul’la çalışmak istiyordur. Sonunda ikna eder ve Erol Günaydın’la birlikte Özkul’u Köşe Dönücü filminde oynatır. 1987-88 tiyatro mevsiminde Erol Günaydın’la birlikte Ortaoyuncular’la tiyatroya dönüş yapar. 32 yıl sonra onu Münir Özkul yapan Küçük Sahneye yeniden oyuncu olarak gelir ve Ferhan Şensoy’un yazıp yönettiği İstanbul’u Satıyorum’da Mimar Sinan rolüyle, yeni bir kuşak onu, ayakta alkışlar. (KÜLTÜR SERVİSİ)
MÜNİR ÖZKUL'UN ROL ALDIĞI TİYATRO OYUNLARI
- Aşk Köprüsü
- İstanbul'u Satıyorum (1987-88)
- Soyut Padişah
- Sersem Kocanın Kurnaz Karısı
- Çayhane
- Fareler ve İnsanlar
- Keşanlı Ali Destanı
- Yorgun Matador
- Hababam Sınıfı
- Babayiğit
- Yaz Bekarı
- Generalin Aşkı
- Kanlı Nigar
MÜNİR ÖZKUL'UN ROL ALDIĞI FİLMLER
1950 Üçüncü Selim'in Gözdesi
1951 Barbaros Hayreddin Paşa
1951 Evli Mi Bekar Mı
1951 Lale Devri
1951 Vatan ve Namık Kemal
1951 Yavuz Sultan Selim ve Yeniçeri Hasan
1952 Edi ile Büdü
1952 Edi ile Büdü Tiyatrocu
1953 Balıkçı Güzeli
1953 Halıcı Kız
1955 Bir Aşk Hikayesi
1955 Tuş / Bir Aşk Hikayesi
1956 Kalbimin Şarkısı Münir
1956 Miras Uğrunda
1958 Altın Kafes
1958 İftira
1959 Gurbet
1960 Taş Bebek
1960 Yaman Gazeteci Yaman
1961 Bir Bahar Akşamı
1961 Yumurcak
1965 65 Hüsnü
1965 Bilen Kazanıyor
1965 Cezmi Band 007.5
1965 Dokunma Bozulurum
1965 Gönül Kuşu
1965 Kahreden Kurşun Tencere Münir
1965 'Kan Gövdeyi Götürdü Zehir Hafiye
1965 Kart Horoz
1965 Senede Bir Gün
1965 Seveceksen Yiğit Sev
1965 Sonsuz Geceler Zühtü
1965 Yalancının Mumu
1965 İnatçı Gelin
1965 Şekerli misin Vay Vay
1965 Şoför Nebahat Bizde Kabahat
1966 Ben Bir Sokak Kadınıyım
1966 Bir Millet Uyanıyor Tilki Onbaşı
1966 Denizciler Geliyor
1966 Fakir Bir Kız Sevdim
1966 Seni Seviyorum
1966 Sevgilim Bir Artistti
1967 Elveda
1967 Sürtüğün Kızı
1967 Yaşlı Gözler
1967 Çifte Tabancalı Damat
1967 Ölünceye Kadar
1968 Artık Sevmeyeceğim Ahmet
1968 Kalbimdeki Yabancı
1968 Kanlı Nigar Apti
1968 Kara Gözlüm Efkarlanma
1968 'Nilgün
1968 Urfa İstanbul Doktor
1968 Yayla Kartalı
1968 İstanbul'da Cümbüş Var
1969 Ayşecik'le Ömercik Sansar Nuri
1969 Bana Derler Fosforlu
1969 Boş Çerçeve Ferhat
1969 Fakir Kızı Leyla
1969 Gelin Ayşem
1969 Nisan Yağmuru
1969 Sevdalı Gelin
1969 Sevgili Babam
1969 Uykusuz Geceler
1970 Ali İle Veli
1970 Arım, Balım, Peteğim
1970 Berduş Kız
1970 Bütün Aşklar Tatlı Başlar
1970: Dikkat Kan Aranıyor
1970 Dönme Bana Sevgilim
1970 Hayatım Sana Feda Mehmet
1970 Kalbimin Efendisi
1970 Kara Dutum
1970 Küçük Hanımefendi
1970 Seven Ne Yapmaz
1970 Son Kızgın Adam
1970 Tatlı Meleğim
1970 Yavrum
1970 Yumruk Pazarı
1970 Yuvasız Kuşlar
1970 'Şoför Nebahat
1971 Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde
1971 Aşk Hikâyesi Şeker Ahmet
1971 Aşk Uğruna
1971 Bebek Gibi Maşallah
1971 Beklenen Şarkı
1971 Beyaz Kelebekler
1971 Beyoğlu Güzeli
1971 Donkişot Sahte Şövalye
1971 Gönül Hırsızı Salih Reis
1971 Hayat Sevince Güzel
1971 Hayatım Senindir
1971 Kadifeden Kesesi
1971 Senede Bir Gün
1971 Solan Bir Yaprak Gibi
1971 Son Hıçkırık
1971 Tophaneli Ahmet
1971 7 Kocalı Hürmüz
1971 İbiş Gangsterlere Karşı
1971 İşte Deve İşte Hendek
1972 Aslanların Ölümü
1972 Karamanın Koyunu
1972 O Ağacın Altında
1972 : Sev Kardeşim Mesut Güler
1972 Tatlı Dillim
1972 Tövbekar
1972 Ver Allahım Ver
1972 Yiğitlerin Kaderi
1972 Üç Sevgili
1973 Izdırap Ahmet
1973 Niyet
1973 Oh Olsun Burhan Usta
1973 Yalancı Yarim
1973 Çulsuz Ali
1973 Şaban İstanbul'da
1974 Beş Tavuk Bir Horoz
1974 Gariban Şair Cevat
1974 Hasret
1974 Mavi Boncuk Baba Yaşar
1974 Salak Milyoner Mehmet Çavus
1974 Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz
1975 Beş Milyoncuk Borç Verir misin
1975 Bizim Aile Yaşar
1975 Gece Kuşu Zehra
1975 Gülşah
1975 Hababam Sınıfı Kel Mahmut
1975 Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı Kel Mahmut
1976 Aile Şerefi Rıza
1976 Hababam Sınıfı Uyanıyor Kel Mahmut
1977 Cennetin Çocukları Hasan
1977 Gülen Gözler Yaşar Usta
1977 Hababam Sınıfı Tatilde Kel Mahmut
1978 Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor Kel Mahmut
1978 Neşeli Günler Kazım
1979 Aşkın Gözyaşları
1979 Erkek Güzeli Sefil Bilo Hüso
1979 İbiş'in Rüyası Nahit
1980 Banker Bilo Hasan
1980 Deliler Almanya'da
1980 İbişo
1981 Bizim Sokak
1981 Deliler Koğuşu
1981 Gırgıriye Emin
1981 Gırgıriyede Şenlik Var Emin
1982 Altın Kafes
1982 Ağlayan Gülmedi mi?
1982 Beni Unutma
1982 Bir Yudum Mutluluk
1982 Buyurun Cümbüşe
1982 Gazap Rüzgârı
1982 Görgüsüzler
1982 Islak Mendil Kadir
1982 Talih Kuşu
1982 Şıngırdak Şadiye
1983 Dostlar Sağolsun Tahir Baba
1983 Gırgıriyede Cümbüş Var Emin
1983 İlişki
1983 Şaşkın Ördek
1984 Geçim Otobüsü Nasrettin
1984 Gırgıriyede Büyük Seçim Emin
1984 Kızlar Sınıfı Mahmut Hoca
1984 Çaresizim
1984 Şaşkın Gelin
1985 Büyük Günah
1985 Deliye Hergün Bayram
1985 Duyar mısın Feryadımı
1985 Garibim Ceylan
1985 Köşeyi Dönenler
1985 Muhabbet Kuşları
1985 Palavracılar
1985 Sarı Öküz Parası
1985 Ya Ya Ya Şa Şa Şa
1985 Çalınan Hayat
1985 Şişeli Köy
1986 Alın Yazımız Bu
1986 Ana Kucağı
1986 Babalar da Ağlar
1986 Dayak Cennetten Çıkma
1986 Efkarlıyım Abiler
1986 Ekmek Parası
1986 Elmayı Kim Isırdı
1986 Gülmece Güldürmece / Gelinciklerim
1986 Kuzucuklarım
1986 Küçük Ağam
1986 Kısmetin En Güzeli
1986 Kızlar Sınıfı Tatilde
1986 Melek Hanım'ın Fendi
1986 Milyarder Mahmut
1986 Neşeye Bak Neşeye
1986 Töre
1987 Afife Jale
1987 Aile Pansiyonu Murtaza
1987 Etme Bulma
1987 Füze Nuri
1987 Günah
1987 Kadersiz Kullar
1987 Kuşatma 2 / Şok
1987 Otobüs Yolcuları / İhsaniye - Karasu
1987 Püf Noktası
1987 Yaşamaya Mecburum
1987 Yıkılan Yuva
1987 Yıllar
1988 A Ay
1988 Acı Gurbet
1988 Arabesk
1993 Al Dudaklım
1996 Ay, Işığında Saklıdır
MÜNİR ÖZKUL'UN ALDIĞI ÖDÜLLER
1967 İlhan İskender Armağanı Kanlı Nigâr oyunuyla
1972 9. Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Karakter Oyuncu Ödülü Sev Kardeşim
1991 Dümbüllü Ödülü
1997 Altın Kelebek Ödülleri Onur Ödülü
1999 Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne Sanatları Bölümü "Muhsin Ertuğrul Tiyatro Emek Ödülü"
2004 37. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri Onur Ödülü
2006 Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali Onur Ödülü
2014 18. Afife Tiyatro Ödülleri, Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü :
2015 T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü.
