İran’da gözaltına alınanların akıbeti endişelendiriyor

İran’da 28 Aralık’ta hayat pahalılığını protesto için başlayan halk eylemlerinde gözaltına alınanlara dair endişeler artıyor. 1000’in üzerinde gözaltı bulunduğu ve bunların yaklaşık 100’ünün üniversite öğrencisi olduğu sanılıyor. Ancak rakamlar ve gözaltındakilerin akıbeti konusunda yeterli bilgiye ulaşılamıyor.

TUTUKLU ÖĞRENCİLERİN DURUMU

Öte yandan tutuklananların akıbeti bir özel komisyon tarafından soruşturulacağı açıklandı. Tahran Üniversitesi’nden bir sözcü özellikle üniversite öğrencilerinin durumunun açıklığa kavuşturulması gerektiğini belirtti. Sözcü ISNA’ya verdiği demeçte gösteriler sırasında kaç kişinin gözaltına alınarak tutuklandığı konusunda resmi bir rakam bulunmadığını, tahmin edilen rakamın 1000-1800 arası olduğunu belirtti. Sözcü tutuklananlardan yüz kadarının üniversite öğrencisi olduğunun tahmin edildiğini vurguladı.
 
DW Türkçe’nin haberine göre İran Bilim Teknoloji ve Araştırma Bakanı Mansur Golami tutuklanan üniversite öğrencilerinin dörtte birinin serbest bırakıldığını ileri sürdü. Ancak bakan toplam kaç öğrencinin tutuklandığı konusunda bir rakam vermedi.

GÖZALTINDAKİLERE NE OLDU?

Protestolarda gözaltına alınanlara dair endişeler artıyor. İran’da cuma namazının ardından düzenlenen gösterilerde hükümet yanlıları protestoculara en ağır cezanın verilmesini talep ederek ölüm cezası talebini dile getirmişti.
 
Cumhurbaşkanı Ruhani’nin danışmanlarından Hamid Ebutalebi ise “bazı kararların tehlikeli olduğu” uyarısı yaptı.
 
Sosyal medyada ise hükümet karşıtı protestoların birçok kentte devam ettiği belirtilerek fotoğraf ve videolara yer verildi. Tebriz’de bir futbol karşılaşması sırasında hükümet karşıtı sloganların atıldığı ileri sürüldü. Ancak İran basını gösterilere yönelik ciddi bir sansür uyguladığı ve sosyal medyada da erişim kısıtlamaları bulunduğu için sağlıklı haber elde etmek mümkün olmuyor.
 
İslami bir örgüt olan İran Ulusal Direniş Konseyi ise öldürülenlerin sayısının 50, gözaltına alınanların da 3 bin 500 kişi olduğunu iddia ediyor.

AHMEDİNEJAD GÖZALTINDA MI?

Bu arada İran’ın eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın gözaltına alındığı ileri sürüldü. Londra merkezli Al Kuds al Arabi gazetesi “Tahran’daki güvenilik kaynaklar”a dayandırdığı haberinde, Ahmedinejad’ın 28 Aralık’ta ülkenin batısındaki Buşehr’i ziyaretinde gözaltına alındığı belirtildi ev hapsinde tutulması için yöntem arandığı iddia edildi.

Ahmedinejad'ın avukatı Adil Haydari ise İran'ın yarı resmi İLNA Haber Ajansı'na yaptığı açıklamada, Ahmedinejad'ın tutuklandığına dair çıkan haberlerin gerçek olmadığını ifade etti.

Öte yandan Devrim Muhafızları adına yapılan yeni bir açıklamada ABD, İsrail ve Suudi Arabistan destekli ve monarşist olduğu ileri sürülen ayaklanmanın bastırıldığı belirtildi.

PROTESTOLARIN BİLANÇOSU

Türkiye merkezli İran Araştırmaları Merkezi (İRAM), İran basınından derlediği haberlerden protestoların bilançosunu çıkardı. Buna göre; protestolar, Tahran, Kirmanşah, Nişabur, Kaşmer, Senendec, Zencan, Şiraz, Kum, Ahvaz, Zahidan, Beluçistan, Erak ve Hurrem Abad’ı kapsayan yaklaşık 42 şehre yayıldı. Resmi olmayan rakamlara göre ülke genelindeki olaylarda şu ana kadar en az 21 kişi hayatını kaybetti. Sadece başkent Tahran’da 450 olmak üzere Tebriz, Hemedan ve diğer şehirlerde yaklaşık 1054 kişinin tutuklandığı bildiriliyor. Bazı kaynaklar ise 9 eyaletteki tutuklamaların 1700 olduğunu ileri sürüyor. 4 Ocak Perşembe günü Erdebil Devrim ve Devlet Savcısı’nın üç kişiyi daha tutukladıkları yönündeki açıklamaları da eklenirse bu sayının artması bekleniyor.

İRAN’DA 2 MİLYON İNSAN AÇ

Yine İRAM’ın derlediği habere göre,  İran Sosyal Refah ve Kooperatif Bakan Yardımcısı Ahmet Mideri, 2 Ocak’ta yapılan “2018 bütçesi, yoksulluğu artıracak mı azaltacak mı?​” oturumunda İran’da 2 milyon aç insan olduğunu belirtti. İran Meclis Sosyal Komisyonu İkinci Başkan Vekili Mesut Rezaei, bu istatistiklerin eğer doğru ise şok edici olduğunu ve istatistiklerde çelişki olduğuna işaret ederek “Bu rakamların hangi kaynaktan el edildiğini bilmiyorum. Önce doğru olduğundan emin olunmalıdır. Bu istatistikler önemlidir. Çünkü diğer konular bununla birlikte tartışılıyor” şeklinde konuştu. Mesut Rezaei, açıklamasına şöyle devam etti: “Veri merkezlerimiz çok zayıf. Toplumla ilgili istatistikleri net olarak sunacak bir kurum veya kuruluş yok. Eğer varsa da kendi görüşleri ile sunuyorlar. Örneğin; toplumumuzun işsizlik sorunu gibi önemli bir hususta net veriler yok. En azından Çalışma Bakanlığına bazı konularda istatistik veri almak için başvurdum. Fakat kesin veriler elime ulaşmadı.” Ahmet Mideri’nin açıkladığı rakamlarının çok büyük olduğunu ve bugün öğle ve akşam yemeği yiyemeyenlerin olmasının şok edici olduğunu dile getiren Rezaei, büyük bir yoksul nüfus ile karşı karşıya olduklarını ve belirtti.

NETANYAHU’DAN AVRUPA’YA İRAN TELEFONU

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun bazı Avrupalı liderlerle gerçekleştirdiği telefon görüşmelerinde, ‘İran’daki son gelişmeleri’ ele aldığı bildirildi. İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan yazılı açıklamada, Netanyahu’nun, İngiltere Başbakanı Theresa May, Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis ve Romanya Parlamentosu Başkanı Liviu Dragnea ile ayrı ayrı telefon görüşmesi gerçekleştirdiği belirtildi.
 
Açıklamada, geçen salı günü Netanyahu’nun Almanya Başbakanı Angela Merkel ile de bir telefon görüşmesi yaptığına vurgu yapılarak görüşmelerin konusunun başta İran’daki olaylar olmak üzere bölgedeki gelişmeler olduğu aktarıldı.Açıklamada, görüşmelerin içeriğine ilişkin daha fazla ayrıntıya yer verilmedi. (DIŞ HABERLER)