Almanya’da temel talep çalışma saatlerinin düzenlenmesi

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Almanya’da milyonlarca metal işçisini ilgilendiren TİS görüşmelerinde anlaşmaya varılamayınca IG Metall sendikası öncülüğünde işçiler uyarı grevlerine başladı. Sendikanın Köln-Leverkusen Şubesi Başkanı Dieter Kolsch, süreç konusunda Evrensel'in sorularını yanıtladı.

IG Metall olarak uyarı grevleri sırasında asıl olarak hangi talepleri öne çıkarıyorsunuz?

Taleplerimiz iki temel üzerine kuruldu. Birincisi bir yıl için yüzde 6 ücret zammı. Ekonomide durum oldukça iyi gidiyor. Bütün göstergeler iyiye doğru devam edeceği yönünde. Çalışan sayısı artıyor, iş piyasası da açık görünüyor. Bu nedenle yüzde 6 zam talebi haklı ve yerinde bir ücret artışı talebidir. 

İkinci önemli talebimiz ise çalışma süresiyle ilgili. Sendikamıza üye ya da sektörde çalışan yaklaşık 700 bin kişiye sorular yönelterek bir araştırma yaptık. Araştırma sonucunda çalışanlar olarak çalışma süresi üzerinde karar verme hakkımızı kaybettiğimizi gördük. Çalışma sürelerinde esnekleştirme var, ancak bu işçilerin değil şirketlerin, patronların lehine işliyor. Çalışanlar olarak bu esneklikten faydalanmak için haftalık çalışma süresinin 28 saate düşürülebilmesini talep ettik. Küçük çocuğu olan ya da yaşlı bakmak zorunda olan çalışanlar ücretlerinden biraz feragat ederek çalışma sürelerini iki yol boyunca 28 saate düşürebilmeli. İki yıl sonra da haftalık çalışma süresi olan 35 saate geri dönebilmeli. Özellikle vardiyalı çalışan işçiler üzerinde yük ve baskı sürekli artıyor. Bu bedenle işçilerin daha fazla hareket alanına ve çalışma süresine kendisinin karar vermesine ihtiyacımız var.

Ama basın sizin anlattığınız şekilde değil, IG Metall’in haftalık çalışma sürelerini 28 saate düşürmek istediğini yazıyor.

Doğru değil. Haftalık çalışma süresi 35 saattir. İşverenler sürekli korku senaryosu üretiyor. Çalışanların yarısının haftalık çalışma süresini 28 saate düşüreceğini, böylece haftalık çalışma süresinim 28’e düşeceğinden hareket ediliyor. Şu anda bir çok işçinin bakıma muhtaç yaşlısı var. Bunlara bakmak için çalışma süresini ücretten feragat ederek kısaltmayı talep ediyor. Biz, çalışma süresini düşüren işçilere yeniden normal süre gibi çalışma hakkının verilmesini istiyoruz. Bu TİS’lerin en önemli tartışma konusu da ücretlerden çok bu konu.

Uyarı grevleri başladı. İkinci gün 18 bin işçinin çalıştığı Ford’da da işçiler iş bıraktı. İşçiler arasında TİS süreci konusunda atmosfer nasıl? 

Noel ve yılbaşından sonra yapılan bu ilk uyarı grevinde atmosfer çok güzel. 3. tur görüşmesinden önce erken şekilde uyarı grevine başladık. Taleplerimizde kararlı olduğumuzu göstermek, işverenlerin genel suçlamalarını püskürtmek için erken davrandık.

Patron tarafı yüzde 2’den fazla zam vermeyeceğini söylüyor. Bunu nasıl karşılıyorsunuz?

Patronların tutumu bizi şaşırtmıyor. Ekonominin durgun ya da iyi olması onlar için hiç fark etmiyor. Her zaman az zam yapmaya çalışıyorlar. 3. tur görüşmelerinden sonra bir ilerleme kaydedeceğimizi sanıyorum. Eğer bunu sağlayamazsak uyarı grevleri genişleyerek sürecek. Sendika olarak her şeye hazırız. Bugünden grevin olacağını söylemek için çok erken. Uyarı grevlerimizin amacı işveren tarafını en kısa zamanda taleplerimize olumlu yanıt vermesini sağlamak.

Bugün Köln Ford’dayız. Ancak Romanya ve Türkiye’de de Ford işçileri eylemde. Köln’den Romanya ve Türkiye’deki Ford ve diğer metal işçilerine mesajınız nedir?

Romanya ve Türkiye’deki Ford işçilerinin haklı taleplerini destekliyoruz. Bu nedenle büyük bir dayanışma içinde olduğumuzu ifade etmek istiyorum.

TALEPLER KABUL EDİLMEZSE 24 SAATLİK UYARI GREVİNE GİDİLEBİLİR

Ali Çiçek (Köln Ford’de işyeri-işçi temsilcisi ve IG Metall sendikası üyesi): İşverenler talepleri kabul etmez ise bence 24 saatlik uyarı grevine gidilebilir.

Almanya’da geleneksel olarak uyarı grevleri hep 2 saat oluyor. Grev ise ancak bir işyerinde çalışanların yüzde 75’nin onayıyla olabilir. Greve çıkmadan yapılacak 24 saatlik bir uyarı grevi işverenler üzerindeki baskıyı artırır. Ver.di sendikası bunu yıllardır yapıyor. IG Metall de şimdi bu yönde olumlu bir adım atıyor.

Uyarı grevinin 24 saat olması ayrıca işçiler arasında grev tecrübesinin gelişmesine, eğitilmesine yol açacak, ön hazırlık anlamına gelecek. Kuzey Ren Vestfalya’da 35 saat için yapılan grevin dışında başka bir grev yapılmamış bugüne kadar.

Bu süreçte önemli olan sermaye tarafından çok, sendikaların asgari düzeydeki beklentisi nedir? Eğer 28 saatlik iş haftası talebi konusunda bir adım atılabilirse ücret konusunda bir uzlaşmanın erken olabileceğini düşünüyorum. Eğer işverenler ücret dışındaki taleplere olumlu yanıt vermezse kanımca greve kadar gidilecek.

ŞİRKETLER ÇALIŞMA SAATİ KURALINA ZATEN UYMUYOR

Almanya’daki sendikal hareket içinde çalışma süresinin düşürülmesi her zaman gündemde. 35 saatlik iş haftasını gerçekleştirmeyi başardığımız halde, gerçekte bunun eksiksiz uygulanmasını başaramadık. Şirketlerin büyük bir kısımı buna uymuyor. Bir kısmı ise fazla mesai adı altında bunu deliyor. Öncelikli hedefimiz, mesai sürelerini normal iş süresine dönüştürüp 35 saatin kesin olarak uygulanması ve yeni işçilerin işe alınmasını sağlamak olmalı.

Bir diğer önemli konu ise otomobil sanayisinde hızlanan teknolojik yenilenme karşısında işçilerin haklarını savunmak olmalı. Bu temelde çalışma süresinin daha fazla insana dağıtılması ve çalışma sürelerinin kısaltılması mutlaka talep edilmeli. Bu sendikalar içinde halen tartışma konusu. Ancak çoğunluk halen çalışma sürelerinin daha fazla kısaltılmasının gerçekçi bir talep olduğuna inanmıyor.

Önümüzdeki dönem bu gündeme gelebilir. Haftalık çalışma süresinin 32 saate düşürülmesini isteyen çok sayıda sendikacı var. Çoğu için asıl öncelik haftalık çalışma süresinin 35 saat olarak eksiksiz uygulanmasıdır. Bunu yapamadığımız süre çalışma sürelerinin daha fazla kısaltılacağını sanmıyorum.