Oyunları engellenen tiyatrocular: Sanat bugünler için var
OHAL döneminde oyunları yasaklanan tiyatrocular Duygu Şahlar, Barış Atay ve Genco Erkal Evrensel'e konuştu: 'Her yer sahne, her yer direniş!'
İsmail AFACAN
İstanbul
OHAL döneminde tiyatro oyunlarının sahnelenmesi sürekli engelleniyor. Kimi zaman valilikler yasaklıyor, kimi zaman ilçe kaymakamlıkları, kimi zaman da ilçe emniyet müdürlükleri... Son olarak Barış Atay’ın sahnelediği “Sadece Diktatör” oyunu Artvin’den sonra tüm Kadıköy’de, İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından yasaklandı. Gerekçe olarak “Kamu düzen ve güvenliğini olumsuz etkileyeceği, emniyet ve kamu esenliğini tehlikeye düşürebileceği, toplumsal huzur ve güven ortamını bozabileceği” öne sürüldü.
OHAL döneminde birçok tiyatro oyunu salon verilmeyerek ya da yasaklanarak engellenmeye çalışıldı. Usta Tiyatrocu Genco Erkal’ın uyarladığı ve oynadığı “Güneşin Sofrasında Nâzım ile Brecht”, Taner Barlas ve Rutkay Aziz’in sahnelediği “Adalet, Sizsiniz” KHK’yle ihraç edilen Öğretmen Duygu Şahlar’ın “Bi’şey Anlatıcam Eee? Kurtulduk mu” isimli oyunları çeşitli gerekçeler öne sürülerek yasaklandı.
Türkiye tiyatrosunun duayen ismi Genco Erkal, Oyuncu Barış Atay ve KHK’yle ihraç edilen Öğretmen-Tiyatrocu Duygu Şahlar Evrensel'e açıklamalarda bulundu. OHAL koşullarında oyunlarını ısrarla sahnelemeye devam eden tiyatrocular, sanatın bugünler için var olduğunu vurguladı.
ATAY: ÜRETMEYE DEVAM EDECEĞİZ
Onur Orhan’ın yazdığı ve Barış Atay’ın sahnelediği “Sadece Diktatör” oyunu, Artvin İl Özel İdaresi tarafından sakıncalı bulunarak, salon verilmemişti. Üzerinden çok bir zaman geçmeden Kadıköy İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından tüm ilçede oyunun sahnelenmesi engellendi. Oyunun yasaklanmasının hükümetin OHAL’i kendi çıkarları için kullanmasının bir göstergesi olduğunu söyleyen Oyuncu Barış Atay, oyunun bir kişinin inisiyatifiyle engellendiğini belirtti. Yaşanan gelişmeler karşısında geri çekilmeyeceklerini dikkat çeken Atay, “Sanat bugünler için var. Üretmeye devam edeceğiz” dedi.
ŞAHLAR: ÇÖZÜM HER YERİ SAHNELEŞTİRMEK
Hukuksuz bir KHK ile öğretmenlikten ihraç edilen Duygu Şahlar’ın “Bi’şey Anlatıcam, Eee? Kurtulduk mu” isimli tiyatro oyunu geçen ay Milas, Bodrum, Fethiye, Marmaris ve Datça Kaymakamlıkları tarafından yasaklanmıştı. İddiaları ise şuydu: “Silahlı terör örgütü kurma, yönetme veya üye olmaktan hakkında işlem yapılması.”
Son dönemde yaşanan tiyatro yasaklarına tepki gösteren Şahlar, “Sokağa çıkmaktan, konuşmaya; soru sormaktan, bir araya gelmeye; televizyona, gazeteye şimdi de tiyatro oyunlarına yasakların ardı arkası kesilmiyor. Bu korkunun bizlerde değil onlarda olduğunun kanıtıdır. OHAL koşullarının yarattığı sınırsız yetkilerin sonucudur da aynı zamanda.” dedi.
Tiyatro oyunlarının yasaklanmasına karşı sanatçılarının elinin kolunun bağlı olmadığını söyleyen Şahlar şunları dile getirdi: “Bununla başa çıkmanın yolu, bu ‘piyasa’nın dışına çıkmak ve bulunduğumuz yerden kendi sözümüzü söylemek. Çözüm basit: Sahnede, değilse her yeri sahneleştirmekte! Her yer sahne, her yer direniş! OHAL'de sanat! OHAL'de tiyatro!”
ERKAL: ASIL YASAKLAR KAMU DÜZENİNİ BOZAR
Genco Erkal ve Tülay Günal’ın oynadığı “Güneşin Sofrasında-Nâzım ile Brecht” adlı tiyatro oyunu OHAL kapsamında güvenlik gerekçesiyle yasaklanmıştı. OHAL döneminin ilk tiyatro yasağı olarak tarihe not düşülmüştü. İlk oldu ama son olmadı. “Güneşin Sofrasında-Nâzım ile Brecht” oyunu ile başlayan tiyatro yasaklarının ardı arkası kesilmedi.
Usta Oyuncu Genco Erkal, tiyatro yasaklarının OHAL’de olağan hale geldiğini ve bu durumdan üzüntü duyduğunu belirtti. Barış Atay’ın oyunun yasaklanmasını değerlendiren Erkal, “Tiyatronun kamu düzenini bozduğunu iddia etmek akıl almaz bir şey. Asıl yasaklar kamu düzenini bozar. Çünkü yasaklara karşı tepkiler oluşur. Bu yasaklamalar kabul edilemez. Tiyatro yasaklamalarının giderek artacağı görülüyor. İleride daha çok rahatsız edileceğiz” dedi.
TANRIKULU’DAN SORU ÖNERGESİ
Geçtiğimiz günlerde Barış Atay’ın ‘Sadece Diktatör’ oyununu Meclis gündemine taşıyan CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, oyunun tüm Kadıköy’de yasaklanmasının ardından Başbakan Binali Yıldırım’ın yanıtlaması için soru önergesi verdi. Soru önergesinde Tanrıkulu, Yıldırım’a şu soruları yöneltti:
■ “Sadece Diktatör” isimli tiyatro oyunu kamu düzenini ve toplumsal huzur güvenliğini olumsuz yönde nasıl etkileyecektir?
■ Türkiye genelinde “Sadece Diktatör” isimli tiyatro oyununun engellenmesi hususunda AKP Hükümetinin bir talimatının olduğu iddiası doğru mudur?
■ Kadıköy İlçe Emniyet Müdürlüğü hangi gerekçeyle ‘Sadece Diktatör’ isimli tiyatro oyununu engellemiştir? Bu talimatı kim ve kimler vermiştir?
■ Yargı kararına uymaması nedeniyle soruşturma açılacak mıdır?
■ Anılan tüm iddialar ile ilgili olarak kamuoyuna açıklama yapılacak mıdır?
