Santral kurulan bölgede kanser vakaları 5 yılda 12 kat arttı

Volkan PEKAL
Adana

Adana’nın Yumurtalık İlçesi’nde Sugözü Termik Santrali’nden sonra kurulmak istenen 11 santral projesi arasında yer alan EMBA Termik Santrali’nin lisans iptaline ilişkin Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri’nin davasında istenen bilirkişi raporu hazırlandı. Raporda Sugözü Termik Santralinin faal olduğu Yumurtalık’ta, 2009 yılında 5 olan kanser vakasının nüfus azalmasına rağmen 2014’te katlanarak 60’a çıktığı termik santrallerin saldığı emisyonların asit yağmurları şeklinde toprağa ve suya karıştığına dikkat çekiliyor.

‘EPDK HER BAŞVURUYA LİSANS VERİYOR’

Sağlık Bakanlığı’na yazılan yazı ile ortaya çıkan bu tabloya ek olarak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bölgenin ağır kirliliğini tespit ederken EPDK”nın neredeyse her başvuruya termik santral lisansı verdiğini ifade eden TBB Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Üyesi İsmail Hakkı Atal, termik santral, nükleer santral ve maden projelerine lisans verilmesinin EPDK’nın inisiyatifinden çıkarılması gerektiğini ifade etti.

‘SAĞLIK ETKİ DEĞERLENDİRMESİ ZORUNLU OLSUN’

Bilirkişi raporuna göre Termik, nükleer, madencilik projeleri başta olmak üzere kirletici tesisler için mutlaka Sağlık Etki Değerlendirme (SED) raporu zorunluluğunun getirilmesi gerektiğini ifade eden Atal, kirletici tesislerin yaratacağı toplam etkinin değerlendirileceği stratejik ÇED raporu alınmasını ve enerji sektörüne 2023 yılına kadar verilen ÇED muafiyetinin kaldırılmasını istedi.

ZEHİRLİ BACA GAZLARI TARIM ÜRÜNLERİNE KARIŞIYOR

Sağlık Bakanlığı’ndan gelen yazı cevabıyla kanser sayısı ve çeşidindeki artışın ortaya çıktığını ifade eden Atal, “Rapor, 2003 yılından bu yana çalışmakta olan Yumurtalık Sugözü termik santralinin sadece 1,8 km uzağında yapılmak istenen EMBA termik santralinin de yaratacağı kirliliğin halk sağlığına daha fazla olumsuz etkide bulunacağını ortaya koydu. Yine raporda sadece Sugözü termik santralinin zehirli baca gazları, asit yağmurları ve toprağa, suya karışan radyoaktif maddeleri nedeniyle bölgede zeytin başta olmak üzere  tarımda verim düşüklüğünün meydana geldiği belirlendi” dedi. Bilirkişi raporuyla belirlendiği üzere her yıl nüfusu azalan Yumurtalık’ta  2009 yılında  5 kanser vakası ve 4 kanser tipi varken, 2014’te 60 kanser vakası ve 16 kanser tipi geliştiğini ifade eden Atal, “Termik santrallerin soğutma suyu  ihtiyacı nedeniyle çoğunlukla kıyı alanlarında verimli tarım arazilerinin yanı başında kurulmakta , toprağa ve yer altı suyuna karışan asit yağmurları, radyoaktif maddeler, ağır metaller, zehirli baca gazları buğdayımıza, etimize, sütümüze karışarak besin zincirimize dahil olmakta ve köylü, kentli hepimizi zehirlemektedir” dedi.

‘TEK MERCİ EPDK OLMASIN’

Bakanlar Kurulu Kararıyla içinde Çukurova, Amik, Arsuz, Mersin, Silifke ve Erdemli ovalarının da bulunduğu 141 ovanın Büyük Ova Koruma Alanı-Tarımsal SİT ilan edilerek koruma altına alındığını hatırlatan Atal, “Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yayınladığı İskenderun Körfezi Bütünleşik Kıyı Alanları Planı Açıklama Raporu’nda İskenderun Körfezinin ağır bir kirlilik yükü altında olduğu belirtilmiştir. Lisans verme sürecine başta  Sağlık Bakanlığı olmak üzere, Çevre ve Şehircilik  Bakanlığı, Orman ve Su İşleri  Bakanlığı, Gıda, Tarım  ve Hayvancılık Bakanlığı, Turizm Bakanlığı dahil olmalı, termik ve nükleer santrale verilecek lisans konusunda EPDK tek karar merci olmaktan çıkarılmalıdır” dedi.

EN ÇOK HASTALAR VE YOKSULLAR RİSK ALTINDA

Raporda Kömürlü Termik Santrallerin başta santralin yakın çevresinde yaşayanlar ve çalışanlar olmak üzere sağlığa zararlarına dikkat çekildi. rapora göre, çocuklar, yaşlılar, astım hastaları, KOAH hastaları, sosyoekonomik durumları düşük olanlar risk altında. Termik santrallerin en çok solunum ve dolaşım sistemlerinde etki ettiği belirtilen raporda İsrail’de Kömürlü Termik Santral’in 19 km yakınında yaşayan çocuklarda santralden kaynaklı hava kirliliğine bağlı olarak akciğer gelişimlerinin olumsuz etkilendiği ve solunum artış olduğu yönündeki çalışmalara dikkat çekildi.  Raporda, termik santralin etkilerine bağlı olarak tarımdaki üretimin azalmasına da dikkat çekildi.